بعضی از داروها را باید ضمن صرف غذا خورد و برخی را نه. دلایل لزوم مراعات این دستور را در زیر می‌خوانید و ضمناً آگاه می‌شوید چرا باید از مصرف پامپلیموس یا گریپ فروت دوری کرد.
هنگامی که پزشک دارویی را تجویز می کند خاطرنشان می سازد که باید دارو را همراه با غذا و یا در ساعات دیگر خورد.
در کتاب «صد سؤال درباره داروها»، نویسنده کتاب فرانسوا شاست که یک پروفسور داروساز است، دلیل آن را بیان می‌کند و در عین حال توصیه‌های جالب و مهمی نیز در اختیار خوانندگان می‌گذارد.
پزشکان درباره بسیاری از داروها در نسخه خود یادآور می‌شوند که دارو را قبل، هنگام یا بعد از غذا می توان مصرف کرد. این یادآوری‌ها برای اثر غذا بر تأثیر داروهاست. داروها به شکل قرص، کپسول و یا شربت از راه دهان جذب و اثر آن در ساعات معین موجب جذب بهتر دارو می‌شود. در عین حال بعضی از خوردنی‌ها به هر صورتی که مصرف شود حتی از طریق تغذیه به وسیله لوله، در کار کبد که وظیفه‌اش تغییر شکل مواد غذایی است اثر می‌گذارد. مثال بارز آن گریپ فروت است.
یک شرط اولیه و اساسی برای تأثیر دارو در بدن، جذب کامل آن است که به تمام مولکول‌ها اجازه دهد که داخل تمام بدن شود. بنابراین باید اثر مخاطره‌آمیز خوراکیها را روی مقدار دارویی که جذب شده و سرعت جذب آن به حسا ب آورد. رعایت این تغییرات از آنجا دارای اهمیت است که داروهایی وجود دارد که محدوده دارویی آن ناچیز است بدین معنی که حداقل مؤثر داروی مورد استفاده بسیار نزدیک حداکثر قابل تحمل مصرف آن است. یکی از موارد این مختصات دارویی، داروهای ضد غش است و یا داروهایی که پس از انجام عمل جراحی قلب، کلیه، کبد، مغز استخوان و یا قرنیه چشم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
داروهایی که در روده کوچک جذب می‌شوند
داروها معمولا در روده کوچک در خروج از معده جذب می شوند. نکته قابل توجه آن است که هرچه دارو بیشتر در آب حل شود، کمتر از مانع روده می‌گذرد و بنابراین اثرش کمتر است. در مقابل، یک داروی چرب آسان‌تر از مخاط روده می‌گذرد و داخل خون می‌شود. برخی از داروها مستقیماً بر این خاصیت اثر می‌گذارند. بدن نحو گاهی پس از مصرف برخی خوراکیها، سطح اسید معده تقلیل پیدا می کند. درنتیجه بعضی از داروها با آسانی بیشتر از معده می‌گذرند و برخی دیگر اثر معکوس دارند و عبور غذا به طول می‌انجامد ویا متوقف می‌شود.
وجود بعضی ازمواد مانند کلسیم که به وسیله مصرف مواد لبنی (شیر و پنیر و غیره) به وجود می‌آید مانع تأثیر کامل بعضی از آنتی بیوتیک‌ها مانند تنتراسیکلین می‌شود. اثر «بی فسفونات» که در درمان روماتیسم تجویز می‌شود نیز با وجود کلسیم در بدن تقلیل می‌یابد. در این گونه موارد باید از نوشیدن شیر احتراز کرد. آب پرتقال و قهوه نیز همین حالت را دارند. صبح برای تسهیل جذب داروها هیچ چیز بهتر از نوشیدن یک لیوان آب نیست.
مصرف بیش از حد مواد الکلی برای هضم غذا مضر است و موجب می شود که داروهای مصرف شده با تأثیر کمتر و یا بدون تأثیر از بدن خارج شوند و یا اثر داروها به نسبت زیادی کم شود.
مواد چرب
اثر بعضی از داروها در مقابل مواد چرب بیشتر است و در بعضی دیگر از موارد، وجود چربی از تأثیر دارو می کاهد. بنابراین نمی توان در این زمینه نظر قاطعی ابراز کرد. به طور کلی مواد چرب، جذب دارو را کندتر می‌کنند و گاهی میزان جذب آن را کاهش می‌دهد. بنابراین در این زمینه نیز قاعده و ترتیب کلی وجود ندارد.
فیبرها
به طور کلی فیبرها یا موجب تأخیر جذب دارو می‌شوند و یا آنکه میزان تأثیر داروی مصرف شده را کم می‌کنند و این کیفیت مخصوصاً در مورد هورمون‌های تیروئیدی مصداق پیدا می‌کند.
احتراز از مصرف افراطی غذا
خودداری از خوردن افراطی غذا، نظم و ترتیب ساعات صرف غذا، استفاده از آب به جای هر آشامیدنی دیگر، تمام اینها عوامل اطمینان‌بخش است بخصوص در مورد اشخاصی که به خاطر بیماری به طور درازمدت به مصرف دارو می‌پردازند.
چند توصیه مهم
داروهایی که مصرف آن باید با خوردن غذا فاصله داشته باشد (یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد ازغذا):
اریترومیسین، اریتروسین، ایسونیازید، ریمیفون، پنی‌سیلامین، ترولوول، ریفام‌پیسین.
قبل از مصرف هر دارویی شایسته است درباره زمان مصرف دارو از داروفروش جویا شد. چنانچه فراموش شد، می توان به شرح مشخصات دارو و زمان مصرف آن مراجعه کرد و یا از روی اینترنت تمام مشخصات دارو و چگونگی مصرف آن را می‌توان یافت.
مراقب گریپ فروت یا پامپلیموس باشید
مورد خاص درباره اثر گریپ فروت اهمیت دارد. گریپ فروت موادی از خانواده فلاونوئیدها، به نام نارنژرین‌ها دارد که در دیگر مرکبات مانند پرتقال، لیموترش و نارنگی وجود ندارد. علاوه بر وجود ویتامین c این خصوصیت، گریپ فروت را میوه‌ای ممتاز و ارزشمند می‌سازد ولی بهتر است هنگام مصرف منظم دارو، از خوردن زیاد این میوه دوری کرد.
درواقع وجود این موادی در آب گریپ فروت می‌تواند خطرناک شود زیرا واکنش بدن را درمقابل برخی از داروها تغییر می‌دهد. این خاصیت گریپ فروت بیست سالی نیست که کشف شده است. در واقع صاحب نظران متوجه شدند که نوشیدن آب گریپ فروت داروهای ضد سینه‌درد، قلبی، آنژین‌دوپواترین را سمی می کند، فشار خون را بالا می‌برد، نبض را غیرمنظم می‌کند، سردرد می‌آورد و عارضه‌های دیگر.
برخی از داروهایی که تحت تأثیر گریپ فروت قرار می‌گیرند عبارتند از: داروهای اینفدیفین از جمله آدالات که موجب انبساط رگ‌های قلب می شود و معمولا در مورد فشار خون زیاده از حد استفاده می‌گردد. در این مورد اثر دارو به نحو زیادی افزایش می‌یاید که برای مداوای بیماری مطلوب نیست و یا آبادارون (کردارون) که برای اختلالات ضربان قلب تجویز می شود. داروهای ضد کلسترول مثل تاهور خصوصاً زوکور را نیز باید به حساب آورد. گروه دارویی نئورال که داروی ضد درد اعضای پیوندشده بدن است اگر با آب گریپ فروت خورده شود اثرش به کلی ازبین می‌رود.
ادامه تاثیرات در چند روز
متأسفانه این‌گونه واکنش‌های دارویی در مورد بیماران فرق می‌کند و همواره تغییر دادن میزان مصرف دارو که به وسیله پزشک توصیه شده کاری بس دشوار و دوری از آن ضروری است. عملا کافی است که درمدت دو روز دو لیوان آب گریپ فروت بیاشامید تا اثر آن را در داروهایی که مصرف می‌کنید درک کنید. این آثار دارای اهمیت است و گاهی خطرناک می‌شود.
بعلاوه بین سه تا هفت روز طول می‌کشد تا اثر آن از بین برود. به طور کلی آب گریپ فروت یک آشامیدنی عالی است و از نظر خاصیت غذایی بسیار قابل توجه است. ولی اگر شخص دارویی مصرف می‌کند بهتر است که از آشامیدن آب گریپ فروت یا خود آن، خودداری کند. در حال حاضر و تا زمانی که عکس آن تحقق پیدا نکرده است، آب پرتقال می‌تواند به خوبی جای آن را بگیرد.
