(+عکس، ویدیو) روز دانشجو در ایران با لغو سخنرانی گروهی از اصلاحطلبان منتقد و سخنرانی جمعی از فرماندهان سپاه، مسئولان امنیتی و قوه قضائیه و لباس شخصیها و تعدادی از منتقدین خودیتر همراه با بریدن «کیک دانشجویی» به پایان رسید.
۱۶ آذر در ایران روز دانشجوست؛ در این روز که دامنهاش، چه سیاسی و چه صنفی، به پای روز ۱۸ تیر، مهمترین روز اعتراضی دانشجویان پس از انقلاب اسلامی نمیرسد، از حسن روحانی که به دانشگاه تهران رفت و رندانه بد و خوب «برجام» را به گردن آیتالله خامنهای و نرمش قهرمانانهاش انداخت تا مسعود دهنمکی که در خواب هم نمیدید با آن سابقهای که در سرکوب اعتراض دانشجویان در ۱۸ تیر داشت، روزی سخنران یک میتینگ دانشجویی باشد، خود را شریک جنبش دانشجویی دانستند.
موهبت انقلاب و آزادی بیان!
انتقاد از احضار دانشجویان به کمیتههای انضباطی، برخوردهای امنیتی، نبود آزادی بیان، بسته شدن نشریات دانشجویی، حصر موسوی، خاتمی و کروبی و زندانیان سیاسی صداهایی بود که از دانشجویان منتقد شنیده شد. تصاویر منتشر شده از دانشجویان منتقد حکایت یک ضربالمثل بود: «به مرگ گرفتن و به تب راضی شدن». این را تصاویر و پوسترهایی میگویند که در دست آنان قرار گرفته بود.
آیتالله طالقانی، علی شریعتی و مهدی بازرگان و در نهایت دکتر محمد مصدق و آیتالله منتظری آنهایی بودند که در دولت احمدینژاد در دست گرفتن تصاویرشان مصیبتبار بود، اما به لطف روحانی و «آزادی بیانی» که او مدعی است به دانشجویان داده، آنها توانسته بودند تصاویر مغضوبین انقلاب را در کنار تصویر بنیانگذار و نظریهپردازان آن مانند خمینی و مطهری و مهدی چمران در دست بگیرند.
روحانی در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پس از آنکه صحبتهای چند دانشجو را شنید، پشت تریبون رفت و هم از دولتاش دفاع کرد و هم با اشاره به اینکه «کی این آزادی وجود داشت که دانشجو در برابر رئیس اجرایی کشور سخن بگوید»، گفت: «ما به خیلی از اهداف انقلاب رسیدهایم. همین که در دانشگاه و در پشت بلندگو میآیید و سخن میگویید، این آثار انقلاب است».
با این تعبیر او، همان چند پوستری که دانشجویان منتقد به دست گرفته بودند موهبتی از جانب انقلاب بود. در میان این همه «موهبت»، سخنرانی اصلاحطلبانی که شاید مسئلهدار میشدند بدون تعارف لغو شد از جمله سخنرانی فاطمه هاشمی رفسنجانی دختر علی اکبر فسنجانی در دانشگاه کاشان و سخنرانی غلامحسین کرباسچی دبیر کل حزب کارگزاران در دانشگاه علامه که بسیجیان آنقدر علیه او شعار دادند که قید سخنرانی را زد.
از منتقدین حکومت، علی مطهری که از همه خودیتر بود در دانشگاه امیرکبیر سخنرانی کرد و اینبار ماجرای مشهد پیش نیامد. نایب رئیس مجلس شورای اسلامی از بعضی نشانهها گفت که به اعتقاد او نشانههای استبداد در داخل است و گفت: «حکومتها اگر نقد نشوند فاسد میشوند».
سخنان یک دانشجو در حضور علی مطهری:
سرکوبگران، مدعیان روز دانشجو
روز دانشجوی امسال اما تفاوت عمدهای با همهی سالهای قبل داشت. همانها که روزی میگرفتند و میبردند و میزدند و حکم میدادند، امسال در صف اول جنبش دانشجویی قرار گرفتند!
نامها آشنا بود: محسنیاژهای سخنگوی قوه قضائیه و مهدی کوچکزاده در دانشگاه تهران. اولی گفت، دستگیری محمود صادقی ربطی به اعتراض او به حسابهای شخصی قوه قضائیه نداشته و دومی حتی مدعی شد: «خاتمی بنیانگذار عادیسازی رابطه با آمریکا بود».
سعید جلیلی مشاور علی خامنهای در شورای عالی امنیت ملی در دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی کرد و گفت: «کسانی توهم داشتند که اگر با آمریکا مذاکره کنیم مسایل ما حل میشود، ما به تعهدات خود عمل کردیم، اما باز هم تحریم شدیم».
عزتالله ضرغامی، رئیس پیشین صدا و سیما و از فرماندهان بلند پایه سپاه نیز به همراه جلیلی در دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی کرد و پاسدار علی فضلی جانشین فرمانده کل سپاه در استان گلستان.
در این میان، چهرهی بدشانس ظاهرا حمید رسایی بود که باید به بجنورد میرفت اما آنقدر باران آمد و وضعیت هوا به هم ریخت که پرواز تهران به بجنورد لغو شد و سرش از سفرهی غنیمت «روز دانشجو» و «۱۶ آذر» بیکلاه ماند.
به این ترتیب که جنبش دانشجویی و «۱۶ آذر» به مراسمی بیخاصیت و تشریفاتی و تبلیغاتی و دولتی تبدیل شده، شاید ستاره امسال روز دانشجو در ایران را بتوان مسعود دهنمکی دانست که در دانشگاه امیرکبیر گفت: «جنبشهای دانشجویی باید بر حاکمیت تاثیرگذار باشند»!
در جستجوی میتی کومانهای اسلامی
دهنمکی در بخشی از سخنان خود گفت: «امروز انقلاب احتیاج به انقلاب دارد. ظلم ویرانگر است، فساد ویرانگر است، اگر دیر بجنبیم، اگر به خودمان تکان ندهیم، خدا تکانمان میدهد؛ به هیچ کسی هم چک سفید امضا نداده است که چون شما ریشدار هستید و شهید دادید کاری با شما نداریم، […] امروز دیکتاتوری نوین یعنی دیکتاتوری نئولیبرالها در تمام سطوح جامعه ریشه دوانده است. امروز آقازادهها، سرمایهدارها که روزی پشت دین قایم میشوند و روزی پشت آزادی، چنبره انداختهاند بر گلوگاههای اقتصادی این مملکت».
او وقتی دید فضا مناسب است و تکبیرها از چپ و راست بلند است، ادامه داد: «امروز دستگاههای نظارتی ما به میتیکومان احتیاج دارند نه یکی و دو تا بلکه چندصد میتیکومان؛ آقایان اگر درس نظارت نخواندهاید در کنار کودکانتان میتیکومان ببینید و درس نظارت بگیرید». «میتی کومان» یک کارتون ژاپنی است که بر اساس یک شخصیت تاریخی محبوب و صادق آن کشور ساخته شده است.
اما این حجم سخنرانی برای محافظهکاران و تندروها کافی نبود. داوود گودرزی، رئیس بسیج دانشجویی در مشهد در نشستی پرسیده «لغو بیش از ۵۰ سخنرانی مایه شرمساری نبوده؟»
روز دانشجو با تاریکی هوا تمام نشد. رسانههای محافظهکار و در صدر آن تسنیم و فارس به سراغ آنهایی رفتند که سخنرانی و نشست نداشتند، اما علیه روحانی و آن بخش از سخنانش که گفت «در برجام با رهبری مشورت کردیم و نامهای نیست که نوشته باشند و من روی آن دستور نداده باشم و عین آنها اجرا نشده باشد» گفتند و نوشتند.
حیدر مصلحی، وزیر پیشین اطلاعات به روحانی حمله کرد و گفت: «کشور ۲.۵ سال معطل آقایان شده،[…] مقام معظم رهبری بارها به دولتمردان با فریاد گوشزد کردند که در مذاکره عجله نکنید، […] اکنون به واسطه رسوخ پروژه نفوذ، عدهای با شنیدن واژه آمریکا و اروپا، آب در دهانشان میریزد و سوسه شیطانی میشوند».
محمدباقر قالیباف شهردار تهران نیز در دانشگاه «شهید بهشتی» فرصت را مناسب دید و گفت: «امروز نه چرخ هستهای میچرخد نه چرخ زندگی…»
به این ترتیب، ۱۶ آذر، نماد جنبش دانشجویی در ایران، که سالها در بستر احتضار نفسهای آخر را میکشید، در سال ۱۳۹۵ در گورستان جمهوری اسلامی و بازیهای سیاسی و تبلیغاتیاش به خاک سپرده شد تا شاید روزی چون ققنوس از خاکستر خویش دوباره برخیزد.