ایدز بیماری است که سیستم مصونیت و ایمنی بدن را مورد حمله قرار می‌دهد و توسط ویروسی به نام (HIV) ایجاد می‌شود.
سالیانه بسیاری از افراد به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی و ایمنی از جمله در رابطه‌ی جنسی به این ویروس آلوده می‌شوند و آن را به دیگران انتقال می‌دهند. دانش امروز باعث شده است که افراد مبتلا به این بیماری با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی بتوانند هم آن را مهار کرده و هم از انتقال این ویروس به دیگران جلوگیری کنند. دکتر افشین علی‌زاده متخصص بیماری‌های عفونی درباره برخی مسایل مربوط به راه‌های مهار و جلوگیری از انتقال ویروس ایدز و بیماری‌های عفونی توضیح می‌دهد.
پرسش:
چرا براى کاهش ابتلا به بیماری ایدز، آزمایش HIV جزو آزمایش‌های قبل از ازدواج در نظر گرفته نمی‌شود؟
پاسخ:
آزمایش HIV اجباری نیست و فرد باید به اختیار خود و کاملا آگاهانه آن را انجام دهد. حتی پزشکی که قصد دارد آزمایش HIV بنویسد باید حتما بیمارش را در جریان بگذارد. نتیجه آزمایش هم کاملا محرمانه است. یعنی هیچ کس جز بیمار و پزشک‌اش نباید از نتیجه آزمایش مطلع شود. اگر نتیجه آزمایش فردی مثبت باشد، پزشک او را به مراکز مشاوره رفتاری که در سطح شهرها و استان‌ها دایر هستند، ارجاع می‌دهد. در این مراکز برخی پروتکل‌های مشترک وجود دارند که برای بیماران اجرا می‌شوند، بنابراین نمی‌توان انجام این آزمایش را قبل از ازدواج اجباری کرد. در موضوع ازدواج هم هیچ کدام از طرفین نباید طرف مقابل را مجبور به انجام آزمایش HIV کند مگر اینکه زوجی با میل خودشان و کاملا آگاهانه این کار را انجام دهند.
پرسش:
بیماری زونا چیست و راه درمان آن چگونه است؟
پاسخ:
زونا بیماری آزاردهنده‌ای است که در دوره میانسالی یا سالمندی برخی افراد را که در دوران کودکی آبله‌مرغان نگرفته‌اند، مبتلا می‌کند. در این بیماری ضایعات بسیار دردناکی به شکل وزیکولها یا جوش‌های خطی در مسیر یک درماتوم عصبی خاص مانند شکم، اندام‌ها، لگن، صورت و… به وجود می‌آید. البته قبل از اینکه این ضایعات و بثورات جلدی تظاهر پیدا کنند، معمولا درد و سوزشی در محل وجود دارد و بعد از ۳-۲ روز ضایعات که در مسیر یک خط هستند، روی پوست ظاهر می‌شوند. در این حالت تشخیص زونا قطعی می‌شود.
در این شرایط باید درمان مخصوص زونا انجام شود. معمولا ضایعات بین ۷-۵ روز بهبود پیدا می‌کنند اما درد آزاردهنده‌ای با منشاء عصبی که اصطلاحا به آن «نورالژی بعد از زونا» گفته می‌شود، بیمار را آزار می‌دهد. آنچه بیمار از آن رنج می‌برد هم درد عصبی بعد از زوناست. این درد معمولا در سالمندان و افرادی ایجاد می‌شود که درمان بیماری از ابتدا به خوبی آغاز نشده باشد. مدت بروز و ادامه‌ی دردها متفاوت است و می‌تواند از ۶ ماه تا ۱ سال هم به طول بیانجامد اما برخی درمان‌ها می‌توانند این درد را کاهش دهند. افرادی که به بیماری زونا مبتلا می‌شوند، حتما باید در همان ابتدای بیماری و هنگامی که وزیکولها ظاهر می‌شوند به متخصص بیماری‌های عفونی یا متخصص پوست که در این زمینه دانش و مهارت لازم را دارند، مراجعه کنند. هر چه درمان زودتر و در عین حال دقیق‌تر انجام شود امکان دردهای آزاردهنده و عوارض ناشی از زونا کمتر خواهد شد.
پرسش:
آیا غذا و ظروفی که بیمار مبتلا به هپاتیت استفاده می‌کند، آلوده هستند و سبب انتقال بیماری می‌شوند؟
پاسخ:
راه انتقال هپاتیت، خون و فرآورده‌های خونی و ارتباط جنسی با بیمار است، بنابراین افرادی که مسواک مشترک دارند، از یک تیغ مشترک استفاده می‌کنند، تاتو انجام می‌دهند و وسایل مورد استفاده در آن یک‌بار مصرف نیست یا به خوبی ضدعفونی نمی‌شود، افرادی که با وسایل مشترک کار حجامت انجام می‌دهند و همه افرادی که به نحوی با آلودگی خونی فرد بیمار در تماس هستند یا رابطه جنسی محافظت‌نشده دارند، در معرض آلودگی با ویروس هپاتیت و ایدز هستند، اما تماس با وسایل غذاخوری بیمار، دست دادن و زندگی اجتماعی با بیمار باعث انتقال ویروس نمی‌شود و جای نگرانی ندارد، بنابراین شستشوی ظروف بیماران مبتلا به هپاتیت هم مانند ظروف افراد سالم با شوینده‌های معمولی انجام می‌شود و به ضدعفونی خاصی نیاز ندارد.
پرسش:
افرادی که به بیماری هپاتیت B مبتلا هستند چگونه می‌توانند با آن کنار بیایند؟
پاسخ:
افرادی که به هپاتیت B مبتلا هستند نباید از نظر امکان انتقال بیماری به سایر اعضای خانواده دچار استرس و اضطراب باشند. فقط کافی است موارد بهداشتی لازم را به دقت رعایت کنند و وسایل شخصی خود مانند مسواک یا تیغی که از آن استفاده می‌کنند را در دسترس دیگران قرار ندهند. خوشبختانه هپاتیت B واکسن دارد و در ۳ دوره با فواصل زمانی صفر، ۱ ماه بعد و ۶ ماه بعد از اولین تزریق تلقیح می‌شود. افرادی که میزان آنتی‌بادی‌های خون‌شان پایین باشد می‌توانند واکسن را تزریق کنند و علیه بیماری ایمن شوند. اگر تیتر آنتی‌بادی در همسر بیمار پایین باشد، باید هنگام رابطه زناشویی تا زمان کامل شدن دوره واکسیناسیون و اطمینان از افزایش تیتر آنتی‌بادی از کاندوم استفاده شود، بنابراین از لحاظ بهداشتی در خانواده بیماران مبتلا به هپاتیت B مشکلی وجود ندارد. خود فرد مبتلا به هپاتیت هم باید در مراحل مختلف به پزشک متخصص مراجعه و بیماری‌اش را پیگیری کند. اگر بیماری از همان ابتدا تحت‌نظر پزشک پیگیری شود بیمار هم مشکل چندانی نخواهد داشت پس این بیماری را به حال خود رها نکنید و از مراجعه مرتب به پزشک غافل نشوید.
