پلیس ترکیه شامگاه روز سهشنبه سوم ژانویه و سه روز پس از حادثه تروریستی کلوب شبانه استانبول اعلام کرد که نیروهای امنیتی ترکیه دو تبعه خارجی را در فرودگاه آتاتورک استانبول به ظن ارتباط با حمله تروریستی اخیر دستگیر کرده است.
همچنین در ادامهی تعقیب عامل یا عاملان تیراندازی در کلوب شبانه «رینا» که به کشته شدن ۳۹ نفر انجامید تا کنون بین هشت تا ۱۲ نفر از مظنونین دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفتند.
پلیس ضد تروریست ترکیه با بازبینی فیلم دوربین‌های مداربسته در شب حادثه، تصاویری نیمه واضح از یکی از عوامل تیراندازی منتشر و اعلام کرد که احتمالاً او تبعهی قرقیزستان یا ازبکستان است.
همزمان داعش در چندین پیام مسئولیت این عملیات تروریستی خونین را به عهده گرفته و تهدید کرده که بازهم به اقداماتی از این دست ادامه خواهد داد.
همزمان با گمانه‌زنی‌های پلیس ترکیه مبنی بر اینکه یکی از مظنونین اهل قرقیزستان یا ازبکستان است، روزنامه‌ی آمریکایی «وال استریت ژورنال» در گزارشی به این موضوع اشاره کرده که هزاران مسلمانان اهل جمهوری‌های پیشین شوروی، در چند سال گذشته به داعش و دیگر گروه‌های جهادی پیوسته‌اند و حالا یک تهدید اصلی برای کشورهایی به شمار می‌روند که خود وضعیت پایداری ندارند.
یاروسلاف تروفیموف در این گزارش می‌نویسد، محمود حبیب‌الله نگهبان ۶۴ ساله در شهری کوچک در منطقهی «درّه فرغانه» بسیار شاد و خرسند شده وقتی یک سال پیش پسرش به او گفته در روسیه کاری پردرآمد پیدا کرده است.
مدت کوتاهی پس از آنکه پسر او با همسر و دو فرزندش تلفنی صحبت کرد، به آنها گفته در ترکیه مشغول کار است. حدود ۲۰ روز بعد از آن، یک مرد ناشناس با حبیب‌الله تماس می‌گیرد و خبر می‌دهد که پسرش در راه مبارزه برای آرمان‌های اسلام در سوریه کشته شده است.
عین اتفاقی که برای خانوادهی حبیب‌الله افتاد، برای هزاران نفر از مسلمانان در جمهوری‌های استقلال یافته از شوروی سابق در آسیای مرکزی و قفقاز روی داده و آنها از زمان جنگ سوریه از سال ۲۰۱۱ به آن مناطق سفر کرده‌اند.
بخشی از آنها به داعش و بعضی دیگر به گروه‌هایی مثل القاعده و جبهه النصره پیوستند.
توکون مامیتوف معاون امنیتی صدراعظم پیشین قرقیزستان می‌گوید، وجه مشترک کشورهای آسیای مرکزی ضعف اقتصادی و عمق افراط‌گرایی دینی در آنهاست و این جنگجویان وقتی به کشورشان بازگردند یک تهدید جدی محسوب می‌شوند.
سرهنگ گل‌مراد حلیموف یک افسر بلندپایه پلیس تاجیکستان بود که سال ۲۰۱۵ اعلام شد به داعش پیوسته است. حلیموف در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۴ پنج دوره آموزشی را در آمریکا و تاجیکستان گذرانده بود.
این افراد که از کشورهای آسیای میانه به گروه‌های تروریستی اسلامی پیوسته‌اند خود را از راه‌های کوهستانی به سوریه رساندند.
ساکنان سه کشور تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان که مرکز آسیای میانه را تشکیل می‌دهند عمدتاً مسلمان‌اند و بنا به شواهد تاریخی همواره دچار تنش‌های قومی، سیاسی و مذهبی بوده‌اند.
در سال ۲۰۰۵ نیروهای امنیتی ازبکستان در پی یک درگیری امنیتی صدها نفر از مردم در شهر «اندیجان» را کشتند. در سال ۲۰۱۰ در جنگ بین قرقیزنژادها و ازبک‌ها در قرقیزستان صدها نفر کشته شدند.
اوایل سپتامبر ۲۰۱۶ اولگ سیرومولوتف معاون وزیر خارجه روسیه هشدار داد که هدف داعش اشغال کشورهای آسیای میانه و تسلط بر مناطق قفقاز است و در این زمینه برنامه‌ریزی می‌کند؛ داعش همچنین بر روی نفوذ در افغانستان تمرکز کرده است.
به گفته‌ی معاون وزیر خارجه روسیه، اطلاعات نشان می‌دهد ۶۰ درصد تروریست‌های گروه داعش شهروندان کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز هستند و به همین دلیل داعش قصد نفوذ در این مناطق را دارد.
