صیادان در ایران در فضایی رقابتی برای افزایش صید به سرعت خود را مجهز به دستگاههای الکترونیک میکنند، حجم بالا و راحتیِ صید با این روش، زیست انواع آبزیان را به شدت با خطر نابودی روبرو کرده است.
طبق برآورد کارشناسان، دریای خزر به دلیل ورود بیش از ۱۲۲ هزار تن آلودگیهای نفتی و تخلیه فاضلابهای شهری و صنعتی به هر حال با بحران مواجه است. مرگ ۹۰ درصد فُکهای خزر، کاهش چشمگیر ماهی خاویار و انقراض سه گونه ماهی (فیلماهی، شیب و تاسماهی روسی) ناشی از عملیات نفتی و بهرهبرداری پنج کشور به طور همزمان از منابع نفت و گاز خزر، وضعیت ماهیها و آبزیان این حوزهی آبی را بحرانی کرده است.
در جنوب ایران در خلیج فارس هم وضعیت به هم ترتیب است و آلودگی ناشی از سکوهای نفتی و گازی، آلودگی ناشی از ورود پسماندهای سمی و فاضلاب و عبور و مرور کشتیها و ناوها، مرگ صخرههای مرجانی، دلفینها، کوسه ها و انواع آبزیان را درپی داشته است.
در این میان بخش عمدهی اقتصاد و معیشت خانوادههای ساکنین این مناطق از راه صید میگذرد. در دریای خزر علاوه بر آلودگیها، برداشت بیرویه شن و ماسه، همچنین ساخت سد در بالادست که موجب کاهش سهم آب ورودی رودخانهها به دریا شده، تکثیر ماهیها به ویژه ماهیان خاویاری را به خطر انداخته است.
کاهش حجم ماهی به دلیل عوامل محیطی و همچنین صید بیرویه و افزایش تعداد صیادان و خانوادههایی که از دریا معیشت میکنند به طور مضاعف زیست انواع آبزیان را به خطر انداخته است.
در این بین اما روشهای جدیدی برای صید ماهیان به کار گرفته میشود که در آن صیادان با استفاده از تجهیزات الکترونیک نه تنها به محل تجمع انواع آبزیان دسترسی پیدا میکنند، بلکه میتوانند نوع آبزیان، عمق شنای آنها در آب و مسیر حرکت آنها را نیز تشخیص دهند.
ماهییاب یا عمقیاب دستگاهی است که با استفاده از امواج صوتی (سونار) عمق رودخانه یا دریای محل ماهیگیری و همچنین موقعیت دستههای ماهیان مختلف را مشخص میکند.
این دستگاهها با نام تجاری آمریکایی «گارمین» در کشور تایوان ساخته میشوند و صیادان به طور گسترده شروع به استفاده از آن کردهاند.
گارمین حتی به صیادان کمک میکند آبزیهای کمیاب رو به انقراض را نیز صید کنند. نمایندگی فروش این شرکت در ایران با ایجاد وبسایت تبلیغاتی برای محصولات این شرکت از صیادان و ماهیگیران خواسته تا از صیدهای خود که با استفاده از این تجهیزات الکترونیک صورت میگیرد عکس تهیه کرده و آن را برای تبلیغات به این شرکت ارسال کنند.
گرچه این تجهیزات در ایران هنوز بین عموم صیادان مورد استفاده قرار نگرفته اما به نظر میرسد آنقدر کار صید را راحت و بیدرسر کرده که دیر یا زود همهی صیادان برای عقب نماندن از رقابت در صید، خود را به آن مجهز خواهند کرد. روندی که سرانجام آن، درو شدن و نابودی آبزیان در خلیج فارس، دریای عمان و خزر خواهد بود.