عادت ماهانه، زهدان و نقش آن، احتمال عفونت و همچنین بارداری از موضوعاتی هستند که در تندرستی زنان نقش مهمی بازی میکنند اگرچه مشکلات مربوط به آنها مردان را نیز درگیر می‌کند.
بسیاری از افراد ممکن است به دلیل نداشتن تجربه و یا کمبود دانش و اطلاعات در هنگام مواجهه با مشکلاتی در این زمینه حتی از درمان آن شانه خالی کرده و یا با استفاده از روش‌های نادرست به درمان و رفع مشکل خود بپردازند.
دکتر ژاله ذوالقدری، متخصص زنان و زایمان به برخی پرسش‌ها در این‌باره پاسخ داده است.
پرسش:
خانمی ۳۲ ساله هستم. مدتی قبل زایمان دوم را انجام دادم. متاسفانه به‌دلیل چسبندگی جفت به رحم، پزشکان رحم را از بدن‌ام خارج کردند. در حال حاضر، حالم خوب است، اما نگران مسایلی مانند یائسگی، روابط زناشویی، افزایش احتمال عفونت و… هستم. لطفا مرا راهنمایی کنید. آیا به مراقبت خاصی نیاز دارم؟
پاسخ:
چسبندگی جفت به رحم را «جفت آکرتا» می‌گویند. این حالت به‌دلیل چسبندگی‌های رحم یا عواملی مانند سزارین یا جراحی‌های دیگر که رحم برش می‌خورد، ایجاد می‌شود. در این صورت، اگر خانمی باردار شود و جفت در محل جراحی به رحم بچسبد، می‌تواند به لایه‌های رحم و حتی ارگان‌های مجاور دست‌اندازی کند. در این صورت، پزشک مجبور می‌شود طی تدابیر خاصی هنگام زایمان سزارین، رحم را هم از بدن خارج کند. خانمی که رحم‌اش را از دست می‌دهد فقط از لحاظ بارداری دچار مشکل می‌شود و قطعا دیگر نمی‌تواند باردار شود. در این شرایط، اگر خانمی باز هم تمایل به بچه‌دار شدن داشته باشد باید از رحم اجاره‌ای استفاده کند. نکته بعد اینکه نباید نگران یائسگی زودرس باشید زیرا تخمدان‌ها و هیپوفیز مغز به فعالیت معمولی خود ادامه می‌دهند و هورمون‌ها بدون حضور رحم نیز همچنان ترشح می‌شوند. تخمکی هم که هر ماه از تخمدان‌ها آزاد می‌شود، پس از چند روز خود به خود از بین می‌رود، درست مانند خانم‌هایی که رحم دارند و تخمک‌گذاری میکنند اما باردار نمی‌شوند. از نظر رابطه زناشویی هم مشکلی نخواهید داشت و احتمال عفونت در شما بالا نخواهد رفت. به‌طور کلی، هیچ مشکلی نخواهید داشت اما بهتر است تحت‌نظر پزشک‌تان باشید و هرچند وقت یک‌بار معاینه شوید. شیوع جفت آکرتا بسیار پایین است اما می‌تواند به دنبال افزایش سزارین، شیوع بیشتری پیدا کند.
پرسش:
من و همسرم ۵ سال دنبال درمان‌های نازایی بودیم و ۲ بار هم IUI انجام دادیم اما نتیجه‌ای نداشت. در حال حاضر یک سالی است که درمان‌ها را کنار گذاشته‌‌ایم. من سال گذشته ۲ بار آزمایش اسپرم دادم و نتیجه طبیعی بود. اخیرا هم آزمایش دادم و سونوگرافی کردم و مشکلی نداشتم. تعداد اسپرم‌ها ۱۰۰ میلیون گزارش شد. آیا احتمال بچه‌دار شدن ما وجود دارد؟
پاسخ:
زن‌وشوهرهایی که قصد بارداری دارند باید مرتب تحت‌نظر پزشک‌شان باشند و درمان‌ها را ادامه بدهند بنابراین اینکه ۱ سال است درمان‌ها را قطع کرده‌اید، کار درستی نبوده است. همان‌طور که شما اسپرموگرافی کرده‌اید، همسرتان هم باید آزمایش‌های کامل هورمونی و بررسی‌های لازم را انجام بدهد که البته به نظر می‌رسد همه این آزمایش‌ها را در ۶ – ۵سال گذشته انجام داده‌اید. باید بدانید گاهی اوقات نازایی علت‌های ناشناخته‌ای دارد که درصد بالایی از آنها پس از مدتی خودبه‌خود رفع می‌شود و زن و شوهر بچه‌دار می‌شوند. در شرح‌حالی که داده‌اید به سن همسرتان اشاره نکرده‌اید. اگر خانم زیر ۳۵ سال داشته باشد، می‌توان با IUI یا داروهای تحریک تخمک‌گذاری، روند درمان را تا رسیدن به نتیجه ادامه داد ولی اگر سن خانم بالای ۳۵ سال و ذخیره تخمدان‌ها رو به کاهش باشد، ترجیحا باید IVF انجام بدهید تا زودتر به نتیجه برسید. توصیه می‌کنم به مراکز ناباروری مراجعه کنید و دوباره تحت‌نظر پزشکان متخصص این حوزه قرار بگیرید.
پرسش:
اگرعادت ماهانه، همراه با درد فراوان و خون لخته‌شده زیاد باشد می‌توان آن را طبیعی دانست؟
پاسخ:
خیر، علائمی که به آنها اشاره شد، طبیعی نیست. لازم است که فرد حتما به متخصص زنان مراجعه کند. آزمایش خون و آزمایش هورمونی لازم است. در صورتی که شخص ازدواج کرده‌باشد، سونوگرافی واژینال تجویز می‌شود و شاید لازم باشد خانم‌هایی که چنین مشکلی دارند، کورتاژ تشخیصی هم انجام بدهند. عوامل مختلفی می‌توانند در بروز خونریزی زیاد و لخته‌شدن خون تاثیر داشته باشند که از جمله آنها می‌توان به مشکلات هورمونی و مساله فیبروم یا آدنومیوز اشاره کرد که معمولا در خانم‌های حدود ۴۰ ساله دیده می‌شود. کمترین احتمالی هم که ممکن است چنین علائمی به دنبال داشته باشد، بدخیمی‌‌های رحم است. به همین دلیل توصیه می‌شود کورتاژ تشخیصی انجام شود. علاوه بر این موارد، خونریزی زیاد مشکلی است که اگر پیگیری و درمان نشود می‌تواند در طولانی‌مدت باعث کم‌خونی شدید و کمبود آهن شود و مشکلات زیادی برای خانم‌ها ایجاد کند بنابراین باید حتما آن را جدی گرفت.
