محمدجعفر منتظری دادستان کل جمهوری اسلامی ایران با اشاره به حادثه اخیر مرگ تعدادی از کولبران، در عین حال که مرگ آنها را «طبیعی» قلمداد کرد، گفت: «کولبرها یک عده از مرزنشینها هستند که از قدیمالایام هم همین کار را میکردند. راه ارتزاق آنها آوردن جنس از دو مرز است.»
وی افزود: «این افراد مستضعف هستند و باید به آنها کمک هم شود و نباید مورد تعرض قرار بگیرند. »
محمدجعفر منتظری روز دوشنبه در حاشیه همایش تخصصی پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز در جمع خبرنگاران درعین حال به دسته دیگری از کولبرها اشاره کرد که توسط عدهای سرمایهدار اجیر شدهاند.
وی ادامه داد: «این سرمایهدارها با استفاده از کولهبرها اقدام به قاچاق گسترده کالاهای قاچاق به کشور میکنند که در این راه به طور قطع نیروهای اطلاعاتی و انتظامی وارد عمل میشوند و آنها را دستگیر می کنند.»
در روزهایی که اندوه مرگ آتشنشانان در میان شعلههای آتش و آهن گداخته پلاسکو بر دلهای خانوادههای ایرانی سنگینی میکرد، خبر مرگ ۵ نفر از کولبران مرد زیر آوار بهمنهای فروریخته در پرتگاههای کوهستانی در مرز ایران و عراق داغی مضاعف بر دلها نشاند.
هر روز کولبرانی که در میان آنان مردان سالخورده و حتی زنان نیز به چشم میخورد، برای تامین هزینههای زندگی مختصر خانواده، در منطقه مرزی به صف میایستند که کارتن یخچالی سنگین یا چندین حلقه لاستیک چرخ تریلیهای غولپیکر را بر کمر خمیدهشان بار کنند و راه پر پیچ و خم کوهستانی پیرانشهر و سردشت را نفسزنان در پیش بگیرند و مسافتی چند کیلومتری را طی کنند. اگر کمرها نشکند و زانوها یاری کند تازه هیولای سفید بهمن زمستانها در کمین آنان است.
بر اساس این گزارش، دادستان کل کشور در حالی سخن از کمک به کولبران میکند که تردیدی نیست، هیچ نهاد دولتی یا غیردولتی تا کنون از کولبرها به ویژه در مواقعی که آسیب دیدهاند حمایت نکرده است.
به گزارش روزنامه «مردمسالاری»، سیمهای خاردار، میدانهای مین، خطر حمله حیوانات، سر خوردن و پرت شدن از کوه، گیر کردن طناب بار دور گردن کولبران، دستگیری توسط مأموران و سرما همگی خطراتی است که در کمین کولبران است. گاهی هوا به قدری سرد است که اگر کفشهای کولبران از پایشان دربیاید دیگر نمیتوانند آنها را پا کنند.
بر اساس این گزارش، گاهی برای هر کیلو بار بین ۴ تا ۵ هزار تومان میگیرند؛ به طور متوسط حدود ۴۰ تا ۵۰ کیلو بار به صورت استاندارد میتوانند حمل کنند. گاهی هم تا مرز میروند و باری نیست یا بار آسیب میبیند و باید تاوان بدهند. البته همیشه بارها به صورت قاچاق و از راههای غیرقانونی نیست. در برخی موارد نیز بارهایی که عوارض گمرکی آنها پرداخت شده در اختیار کولبرها قرار میگیرد تا از مرز به شهر منتقل شود. و هر ساله تعدادی از کارگران کولبر بیسر و صدا و در خاموشی جان خود را در مرزها از دست میدهند.