(+ویدیو) کسانی که روزهای انقلاب ۵۷ را چه در خیابانها و چه از طریق رادیو و تلویزیون ملی ایران دنبال میکردند این شعار را میشناسند: زیر بار ستم نمیکنیم زندگی، جان فدا میکنیم در ره آزادگی!
نسلهای جوانتر ممکن است آن را در فیلمهایی که، البته سانسورنشده، از «صدا و سیمای جمهوری اسلامی» پخش میشود شنیده باشند.
رهبران انقلاب اسلامی قرار بود برای کسانی که به آنها «مستضعفان» و « کوخنشینان» میگفتند، در کنار بسیاری وعدههای شیرین که میدانستند مردم برای رسیدن به آنها به خیابانها میآیند، مسکن و آب و برق مجانی و خودکفایی و اشتغال و استقلال و آزادی بیاورند. ولی پس از پیروزی، یک «نظام جمهوری اسلامی» آوردند که همه چیز در آن دیده میشود مگر آن وعدههایی که داده شده بود.
حالا پس از ۳۸ سال، شرکت صنعتی هپکو اراک نیز که از سال ۱۳۵۳ تنها تولیدکنندهی ماشین آلات سنگین راهسازی در خاورمیانه به شمار میرود، در کنار صدها واحد تولیدی دیگر در آستانه ورشکستگی است. کارگران هپکو هم که چندین ماه است حقوق نگرفتهاند، یکی از مهمترین شعارهای آن دوران را تکرار میکنند و میخوانند: «وای از این وضع!» فیلمهای راهپیمایی اعتراضی کارگران هپکو در اینترنت در دسترس است.
چندین سال است کارخانجاتی که زمانی چشم و چراغ صنایع ایران بودند، مانند کارخانجات ارج و آزمایش، یا ورشکسته شدهاند یا خطر ورشکستگی آنها را تهدید میکند. بنا بر گزارشهای منتشر شده در رسانههای داخلی، تقریبا روزی نیست که تظاهراتی و تجمعی از سوی کارگران بیکارشده، اخراج شده، و حقوق نگرفته صورت نگیرد. این در حالیست که بودجه و درآمد عظیم کشور به جای حفظ و بازسازی صنایع و تولیدات داخلی، صرف جنگ در کشورهای دیگر و حمایت و بازسازی وابستگان در خارج از مرزهای ایران میشود.
ورشکستگی کارخانجات و عدم پرداخت حقوق کارکنان، یک موضوع اقتصادی است که برای کارگران جنبهی کاملا صنفی دارد: کار کردهاند و حقوق خود را میخواهند. اما آنچه سبب وضعیت فلاکتبار اقتصادی در ایران شده و کارخانجات و تولید ملی را به تعطیلی کشانده، یک موضوع کاملا سیاسی است. از تنظیم مناسبات حقوقی و مالکیت در اقتصاد گرفته تا تقویت یک اقتصاد انگلی که درآمدش، پول نفت است و فعالیت اقتصادیاش در واردات خلاصه میشود! این معادله در هر اقتصادی که حاکم شود آن را به ورشکستگی میکشاند. کارگران و کارکنان و تولیدکنندگان داخلی هم نخستین قربانیان این وضعیت هستند. از همین رو عجیب نیست اگر کارگران هپکو و هر موسسه تولیدی دیگر، از خواستهای صنفی به مشکلات سیاسی میرسند و ناگزیر شعارهای دوران انقلاب را تکرار میکنند و موقعیت خود را ناشی از مناسباتی میبینند که در این شعار خلاصه شده است: زندگی زیر بار ستم!