احمد رأفت – «اقیانوس میتواند مال تو باشد»، نمایشگاهی است از کارهای ۴ هنرمند ایرانی که ۸ فوریه در گالری جرالد مور در کالج التهام لندن درهایش را گشود و تا ۱۹ آوریل میتوان از آن بازدید کرد.
کارهایی که افسون، قلمدار، جیسون نوشین و کتایون روحی در این نمایشگاه ارائه میدهند یک محور مشترک دارد: شعر… البته هر کدام از این هنرمندان نگاهی متفاوت به شعر دارد.
کتایون روحی
کارهایی از کتایون روحی در این نمایشگاه دیده میشوند که تلفیقی از خطاطی و نقاشی هستند. جنبهای که در این کارها جلب توجه میکند دوبُعدی بودن آنهاست. نقاشی و خطاطی، یکی روی کاغذ و دیگری روی شیشه است و در مرحله بعدی روی هم قرار گرفتهاند. خطاطیها اشعاری هستند که خود کتایون روحی سروده است.
افسون
دوازده شاعر از کشورهای مختلف که به زبانهای متفاوت شعر گفتهاند، مجموعهای را با عنوان «شعرا در بهشت» تشکیل میدهند که افسون، هنرمند پرکار ساکن لندن به گالری جرالد مور آورده است. افسون به کیهان لندن میگوید: «من دوازده شاعر مورد علاقهام را انتخاب کردم، با الهام از اشعار آنها پرترههاشان را کشیدم و از هر کدام نیز شعری را به زبانی که سروده شده بود دادم خواندند و در این نمایشگاه هنگام بازدید میتوان به این اشعار نیز گوش داد». تنها شاعر انتخابی افسون از ایران فروغ فرخزاد است. افسون به کیهان لندن میگوید: «نمیخواستم کاری تنها در رابطه با شعر و شعرای ایرانی باشد. قبلا در مورد آنها کار کردم، این بار میخواستم سفری به دور دنیا داشته باشم». از جمله دیگر شاعرانی که در این مجموعه حضور دارند میتوان به پابلو نرودای شیلیایی،محمود درویش فلسطینی، ناظم حکت ترک و یا سیلویا پلات آمریکایی اشاره کرد.
قلمدار
پرهام سلیمی اشکوری کارهایش را با نام هنری «قلمدار» عرضه میکند. پرهام به کیهان لندن میگوید: «من با کارهای گرافیتی خیابانی در تهران شروع بهکار کردم و آن زمان اسم قلمدار را برای خودم انتخاب کردم چون روی دیوار نمیتوان اسم واقعی را نوشت. وقتی به نقاشی روی آوردم، تصمیم گرفتم با همین نام ادامه دهم». دیدن کارهای قلمدار بیننده را به یاد شاهنامه میاندازد. پرهام میگوید: «همه در نگاه اول فکر میکنند این کارها در رابطه و یا با الهام از شاهنامه است، ولی چنین نیست. این کارها از نقاشیهای سقاخانه الهام گرفتهاند». نمایشگاهی که چند سال پیش در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد، الهامبخش این سری از کارهای قلمدار هستند که امروز در منچستر زندگی میکند. پرهام میگوید: «در آن نمایشگاه دیدم بین نسل من و نسل قبل از انقلاب فاصله زیادی وجود دارد. هویت ایرانی در این مدت تغییر کرده است و تصمیم گرفتم بین این دو نسل و دو هویت پلی بزنم».
پرهام میگوید، در نوجوانی با تصویرهای علیاکبر صادقی، فرشید مثقالی و نورالدین زرینکلک که داستانهای کودکان و افسانههای ایرانی را تصویرپردازی میکردند، با نقاشی آشنا شده است و امروز تلاش میکند با الهام از فرمهای ایرانی که آنها استفاده میکردند، نقاشی کند. کارهایی که به گفته او با سبک «تخیل کوچگرایانه» کشیده شدهاند. دیو دوشاخ یکی از نقشهای حاضر در بسیاری از تابلوهای این مجموعه است: «وقتی هنوز در ایران زندگی میکردم همه جا دیو میدیدم. جامعه امروزی ایران پر از دیو است چون درگیر بیاخلاقی هستیم. این تابلوها خاطرهی آخرین سالهایی است که در ایران زندگی میکردم، در جامعهای دچار هرج و مرج که هر روز بی اخلاقی در آن بیش از روز قبل است».
جیسون نوشین
در بسیاری از کارهای جیسون نوشین، چه نقاشی و چه مجسمه، یک پرنده حضور دارد. جیسون در گفتگو با کیهان لندن میگوید: «میتوانم بگویم چون پرنده نماد آزادی است، ولی در حقیقت به یاد کلاغی که در کودکی داشتم به سراغ پرنده میروم».
جیسون نوشین شاید یکی از معدود نقاشانی در جهان باشد که از وقتی مدادی برای نقاشی به دست گرفت تحت حمایت صاحب یک گالری قرار دارد. جیسون، برادرزاده معصومه سیحون، صاحب معروفترین و قدیمیترین گالری تهران و ایران، گالری سیحون است. جیسون در این رابطه میگوید: «عمه معصومه از اولین نقاشیای که کشیدم نه تنها مشوق من بود و آنها را قاب میکرد، بلکه به همه هنرمندانی که به خانهاش رفت و آمد داشتند هم نشان میداد و برایم تبلیغ میکرد». البته پدر و مادر جیسون نیز با هنر بیگانه نبودند: «خانه ما پر از کارهای هنرمندانی چون پرویز کلانتری، آیدین آغداشلو و یا سهراب سپهری بود. با این چنین خانوادهای با هنر بزرگ میشوی و نمیتوانی به هنر روی نیاوری».
در «اقیانوس میتواند مال تو باشد» دو سری از کارهای جیسون در کنار دو مجسمه از او ارائه میشود. مجموعه دوم به شعرا اختصاص دارد، البته به استثنای پرتره مرجان ساتراپی که نویسنده، کارتونیست و کارگردان است. جیسون در اشاره به حضور ساتراپی در این مجموعه میگوید: «دلیل حضور مرجان ساتراپی در کنار فروغ فرخزاد، احمد شاملو یا سهراب سپهری همنسل بودناش با من است. آنچه مرجان ساتراپی در کمیکهایش روایت میکند داستان بسیاری از جوانان هم سن و سال من در سالهای بلافاصله بعد انقلاب و دوران جنگ با عراق است». پرترههای شاعران روی صفحاتی از یک کتاب قدیمی کشیده شدهاند که قدمت آن به ۴ قرن پیش باز میگردد. جبسون که زمانی کتابهای قدیمی را خرید و فروش میکرد میگوید: «هنوز کتابهایی دارم که نتوانسم بفروشم. تصمیم گرفتم روی صفحات این کتابها که نسل به نسل دست بهدست شده نقاشی کنم تا این برگهها عمر تازهای داشته باشند و زنده بمانند».