کمیسیون اروپا به بریتانیا هشدار داده است تا اقداماتی را به منظور مقابله با آلودگی هوا انجام دهد.
سطح دی‌اکسید نیتروژن موجود در هوا که به طور مستقیم با بیماری‌های ریوی و قلبی در ارتباط است امروزه جان نزدیک به ۴۰ هزار شهروند بریتانیایی را در معرض خطر قرار داده است.
در کنار بریتانیا، چهار کشور توسعه یافته اروپا (آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا) نیز این هشدار را دریافت کرده تا در مدت ۲ ماه اقدامات لازم را اجرایی کنند. بعد از مه- دود غلیظ چهار روزه لندن (The Great Smog) در سال ۱۹۵۲ که جان ۱۲ هزار نفر را گرفت، دولت‌ها اقدامات وسیعی را برای بهبود وضعیت هوای لندن انجام دادند. حال باید پرسید آیا امروز جان شهروندان بریتانیا کمتر از آن زمان در خطر است؟
آیا کیفیت هوا اهمیت دارد؟
جواب ساده است؛ بلی. آلودگی هوای محیط (آلودگی هوا در فضای باز) در شهرها و مناطق روستایی در سال ۲۰۱۲ موجب مرگ نزدیک به ۳ میلیون نفر در جهان شد. افرادی که بیشتر در کشورهای با درآمد کم یا متوسط ساکن بودند. سازمان بهداشت جهانی امیدوار است که بتواند با کاهش آلودگی هوا میزان بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، سرطان ریه، آسم و بیماری‌های تنفسی را در سطح جهانی کاهش دهد. بر اساس تحقیقات کینگز کالج لندن سطح بالایی از ذرات سمی ناشی از ترافیک و سوخت موجب بستری شدن بسیاری از کودکان و بزرگسالان بر اثر بیماری‌های قلبی و ریوی شده است.
برنامه سازمان بهداشت جهانی اقدامی بسیار بزرگ است. کافیست بدانید که بر اساس آمارهای این سازمان در سال ۲۰۱۴ تنها ۸ درصد مردم جهان در مکان‌هایی زندگی می‌کنند که از کیفیت‌های مطلوب هوا برخوردارند.
آلودگی هوا چیست؟
آلودگی هوا می‌تواند در داخل یا خارج خانه باشد. چهار آلاینده کلیدی در تعیین میزان آلودگی وجود دارد: ازن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد ( و ذرات معلق (PM) اگر از میزان تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی بیشتر باشد برای سلامتی انسان ضرر خواهد داشت. ذرات معلق ترکیب از ذرات جامد و مایع معلق در هواست که بیشتر از هر آلاینده دیگری به روی آلودگی هوا تاثیر می‌گذارد. بر اساس آمارهای موجود در بریتانیا تنها در سال ۲۰۱۲ نزدیک به ۳۷۸۰۰ نفر بر اثر در معرض قرار گرفتن بیش از حد استاندارد این ذرات معلق جان خود را از دست داده‌اند؛ همین آمار در مدت مشابه نشان می‌دهد مرگ ۱۴۱۰۰ نفر ناشی از آلودگی‌های دی‌اکسید نیتروژن بوده است. سازمان بهداشت جهانی در این مورد می‌گوید: «بسیاری از ذرات معلق با حجم ۱۰ میکرون یا کمتر (PM10) می‌تواند وارد ریه‌ها شده و موجب بیماری‌های بسیاری شود. تماس ممتد با این ذرات می‌تواند موجب بیماری‌های قلبی و عروقی، تنفسی و همچنین سرطان ریه شود.»
دی‌اکسید نیتروژن حاصل احتراق (سوختن مواد سوختی، تولید انرژی، موتورها و کشتی‌ها) نیز بر کارکرد ریه‌ها بخصوص برای کودکان مبتلا به آسم تاثیر منفی دارند. دی‌اکسید گوگرد نیز یک گاز بی‌رنگ ناشی از سوخت‌های فسیلی شامل گوگرد است که بیشتر برای تولید گرما و برق استفاده می‌شود. سوزش زیاد چشم، مشکلات تنفسی و بستری شدن یا حتی مرگ بسیاری در بیمارستان‌ها بر اثر بیماری‌های قلبی ناشی از بالارفتن سطح این آلاینده در هواست.
آلودگی هوای داخل خانه چیست؟
آلودگی هوای داخل خانه سلامتی نزدیک به ۳ میلیارد نفر از ساکنان زمین را در معرض خطر قرار داده است. کسانی که سوخت‌های جامدی همچون چوب و ذغال سنگ را برای پخت و پز یا گرمایش منزل خود استفاده می‌کنند بیشتر از همه در معرض این خطر قرار دارند. این آلودگی در خانه‌هایی که سیستم تهویه به صورت مناسب وجود نداشته باشد تشدید می‌شود. سوختن چوب می‌تواند فرد را بیشتر از کسانی که در وسط یک میدان پر ترافیک گیر کرده‌اند در معرض خطر ذرات آلوده معلق در هوا قرار دهد.
در روزهای آلوده چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم
شاخص روزانه آلودگی هوا (Daqi) اطلاعات قابل اعتمادی در مورد سطح آلودگی هوا را نشان می‌دهد. در کنار آن شما می‌توانید اقداماتی لازم و توصیه‌های بهداشتی در مورد آن روز مشخص را نیز دریافت کنید. برای مثال با اینکه در هفته‌های گذشته خبرهایی از آلودگی هوا در بریتانیا منتشر شده اما دولت بریتانیا در این مورد به شهروندان خود توصیه می‌کند: «آلودگی هوا طیف گسترده‌ای از اثرات گوناگون بر سلامتی شما را به همراه دارد. با این حال آلودگی هوا در بریتانیا بر اساس گزارش‌های روز به روز اندازه‌گیری و اعلام می‌شود و در حال حاضر میزان افزایش آلودگی ضرورتی برای تغییر عادت‌های روزانه شهروندان را به همراه نداد و کسی لازم نیست هراسی برای بیرون رفتن از خانه داشته باشد.»
اما باید توجه داشت که در روزهای آلوده انجام فعالیت‌های بدنی به ویژه در خارج از خانه می‌تواند روی سلامتی شما تاثیر منفی بیشتری داشته باشد.
با این حال همچنان مشخص نیست که آیا دوچرخه‌سواران در معرض خطر آلودگی قرار می‌گیرند یا نه. کارشناسان مرکز کنترل کیفیت هوا KCL بر این باورند که به طور متوسط دوچرخه‌سواران شهری نسبت به مردم عادی، ممکن است کمتر در معرض ذرات آلوده هوا قرار گیرند. این مقایسه می‌تواند به دلیل کوتاه‌تر بودن مدت مسافرت‌ها و جابجاهایی درون شهری یا گیر نکردن در محل‌های آلوده باشد. یک تحقیق کوچک در یکی از محله‌های بسیار آلوده چین نشان می‌دهد که افراد پیاده بدون ماسک کمتر از آنهایی که ماسک دارند در معرض کاهش فشار خون قرار دارند. ماسک‌هایی که توسط نهادهای سلامتی توصیه می‌شوند آنهایی هستند که کاملا به صورت چسبیده و فیلتر‌های میکرونی داشته باشند. بنابراین تنها به واسطه داشتن هر ماسکی نمی‌توان از جلوگیری ورود ذرات معلق مطمئن بود و همچنین این ماسک‌ها نمی‌توانند برای دوچرخه سواران مناسب باشد.
آیا آلودگی هوا برای کودکان ضرر دارد؟
بر اثر تحقیقی که در دانشگاه UCLA انجام شده است، آلودگی هوا تاثیرات کوچک اما قابل توجهی به روی سلامت نوزادان و کودکان خردسال دارد. این تاثیر به اندازه تاثیر منفی کشیدن سیگار توسط مادر در دوره حاملگی یا نزدیک نوزاد (بعد از تولد) نیست. اثرات حضور یک نوزاد در اتوموبیلی که یکی در آن سیگار می‌کشد یا کنار یک اجاق چوب‌سوز، بسیار مخرب‌تر از قدم زدن او در یک محیط شهری آلوده است. با این حال در روزهای آلوده همچنان توصیه می‌شود که نوزادان و کودکان خردسال را همچنان در خانه نگاه دارید.
توصیه‌های بهداشت و سلامت
بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده مکمل‌های چربی سالم می‌تواند یک راه فوری برای مقابله با اثرات مخرب آلودگی هوا باشد. با این حال همین تحقیقات جدید نشان می‌دهد که آلودگی هوا از طریق ریه وارد بدن می‌شود و می‌تواند ارگان‌های دیگری همچون مغز و بیضه را هم تحت تاثیر قرار دهد؛ در واقع باید گفت اثرات زیان‌بار آلودگی هوا بیشتر از میزانی‌ست که پیش از این تصور می‌شده است.
این تحقیق نشان می‌دهد مصرف چربی‌های امگا۳ (OFAs) می‌تواند در پیشگیری و درمان التهاب و استرس‌های ناشی از آلودگی هوا کمک کند و میزان آسیب آن را از ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
با وجود مزایای بسیار زیاد امگا۳ و دیگر مکمل‌های OFA اما مرکز سلامتی بریتانیا NHS به شهروندان توصیه می‌کند که بیشتر از یک وعده ماهی (معادل ۸۵ گرم) در روز خورده نشود. میزانی که برای کودکان و زنان حامله کمتر هم در نظر گرفته می‌شود.
