مصطفی زهرانی، مدیرکل امور راهبردی دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفته، ایران در استراتژی خروج از سوریه دچار مشکل شده است.
مصطفی زهرانی، در مقالهای در پایگاه خبری «دیپلماسی ایرانی» تاکید کرده جنگ سوریه به کشورهایی مثل عربستان و ترکیه که برتری تشیع را برنمیتابند بهانهی بسیار خوبی داد تا زمینه برای پروژهی امنیتیسازی مجدد ایران توسط اسراییل را به پیش ببرند.
به گفته او، روسیه «منافع خاص خود را در سوریه دنبال کرد و توانست به اهدافی که در این کشور داشت، برسد و از این پس، وارد معامله با آمریکا و اسراییل خواهد شد».
به اعتقاد این مقام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، «مهمترین موضوعی که اسراییل و آمریکا پیگیری میکنند، آن است که اجازه ندهند ایران و حزبالله در مرز با اسراییل پایگاه نظامی ایجاد کنند. به نظر میرسد که در این موضوع، روسیه نیز با آنها همنظر است و نهایتاً روسها با امریکا و اسراییل به توافق خواهند رسید».
او در بخش دیگری از این مقاله پیشبینی کرده هر کشوری که بتواند حکومت بشار اسد را تضمین کند، سوریه با آن همراه خواهد شد که در این معادله، روسها بیشتر از ایران به کمک بشار اسد آمدهاند. او بر این باور است «گرچه ایران به لحاظ امکانات میدانی، بیشترین نقش را داشته است اما به لحاظ پوشش هوایی و همچنین امتیازات بینالمللی که روسها دارند، بشار اسد گمان میکند که روسیه بیش از ایران، میتواند در مواجهه با آمریکا و اسراییل به او کمک کند. نهایتاً به نظر میرسد که بشار اسد به سمت روسیه حرکت و به ایران پشت کند».
وی در ادامهی این مقاله تاکید کرده «باید دقت داشته باشیم که آغاز تمام جنگها از روی خوشبینی است. این خوشبینی، هم شامل کشورهایی است که شروعکننده جنگ هستند و هم کشورهایی که در مراحل بعدی در آن مداخله میکنند. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست».
زهرانی، مینویسد: «ما خوشبین بودیم که جنگ کوتاهمدت خواهد بود و دشمن ضعیف است و میتوانیم به سرعت کار را تمام کنیم. چون ورود به جنگها از روی خوشبینی است، کشورها معمولاً به استراتژی خروج از جنگ فکر نمیکنند و این مشکلی اساسی است. مسالهای که در سوریه وجود دارد، این است که اکثر بازیگران در صحنه سوریه، در ورود به جنگ خوشبین بودند، اما به استراتژی خروج فکر نکردند».
او در پایان تاکید کرده «ایران و ترکیه هم جزو کشورهایی هستند که استراتژی خروج ندارند و به نظر میرسد که روسها استراتژی خروج دارند؛ چرا که جز پوشش هوایی، نقش دیگری در سوریه ایفا نمیکنند. بنابراین ما در استراتژی خروج از سوریه دچار مشکل شدهایم. نه فقط برای ایران بلکه برای سایر کشورها هم چگونگی خروج از سوریه، بحث پیچیده و مهمی است که میتواند به حل مشکلات، کمک بسزایی کند».
ایران از نخستین سالهای آغاز جنگ در سوریه از بشار اسد حمایت نظامی کرد و هزاران نفر از اعضای سپاه قدس متشکل از نیروهای مدافع حرم ایرانی و افغان و پاکستانی و همین طور نیروهای حزبالله را برای پشتیبانی از اسد در سوریه مستقر کرد و حاصل آن میلیاردها دلار هزینه و کشته شدند نزدیک به سه هزار نفر از نیروهای وابسته با سپاه بود.