طاهره دانش – مدرسه معتبر سعید در آکسفورد، میزبان سیزدهمین گردهمایی جهانی بنیاد اسکول Skoll بود، آن هم در یک هفته‌ی آفتابی که در آکسفورد چندان پیش نمی‌آید.
این برنامه توسط بنیاد اسکول، سازمان خصوصی واقع در پالوآلتو برنامه‌ریزی شده بود. این گردهمایی، اهداف بنیاد را که بررسی و پیشبرد تغییرات مثبت اجتماعی در سطح کلان، از طریق شیوه‌های نوین کارآفرینی است، به همگان معرفی می‌کند.
این بنیاد یک کانون آموزشی تاسیس کرده که مرکز کارآفرینی اجتماعی آن در دانشگاه آکسفورد، محل گردهمایی سالانه است. این بنیاد توسط جف اسکول، اولین کارمند و مدیر شرکت eBay تاسیس شده. طرح‌های اسکول کمک می‌کند تا کارآفرینان اجتماعی، سرمایه‌گذاران، اهالی رسانه، شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها و سازمان‌های داوطلب به هم مرتبط شوند.
رهبران جدید اسکول در بنیاد با همکاری موسسه Master Card اعطاکنندگان جوایز هستند و شرکت‌کنندگان از جمله کشورهای «جنوب» از ۴ تا ۷ آوریل ۲۰۱۷ در این گردهمایی با عنوان «خط گسل: ایجاد زمینه‌های مشترک» شر کت کردند تا به بررسی راه حل‌هایی برای مثلا کاهش فقر تا مدل‌های جدید داده‌ها بپردازند. در این گردهمایی سالانه شرکای اسکول با سازمان‌های بزرگی مانند TED، موسسه Aspen و African Leadership حضور دارند.
جف اسکول: شما و خانواده‌تان تا حدی می‌توانید از ثروتی که دارید استفاده کنید
این گردهمایی سالانه نقش مهمی در معرفی کسانی دارد که با ابتکار عمل به چالش‌های فراگیر جهانی کمک مالی کرده‌اند. در سالی که گذشت، اسکول خواننده گروه U2، بونو، را برای جایزه جهانی انتخاب کرد به دلیل راه انداختن کمیپن‌هایی مانندONE و Red که بونو آنها را هدایت و برای کمک به نیازمندان میلیون‌ها دلار جمع کرده. این بزرگترین سرمایه‌گذاری مالی برای تاثیرگذاری اجتماعی بود و نخبگان زیادی را به سرمایه‌گذاران اجتماعی بدل کرد، که از جمله آنان میلیارد ایرانی، پیر امیدیار بود.
بونو: فساد از فاصله‌ای که بین مبلغ اعلام شده و پول پرداخت شده وجود دارد شروع می‌شود
نتیجه این سرمایه‌گذاری مالی برای تاثیرگذاری اجتماعی موفقیت‌آمیز بود. چالش کلیدی در افزایش امکان موفقیت این است که تغییرات مثبت اجتماعی نیز قابل ارزیابی باشند. این بخصوص از آن جهت اهمیت دارد که در این زمان تغییرات بزرگ اقتصادی رخ داده‌اند. پس اگر منابع مالی و انجام خدمات نیکوکاری با هم همراه شوند، دنیای متزلزل سرمایه نوش‌دارویی یافته تا او را از سونامی مشکلات اقتصادی که سیستم را به طرز بی سابقه‌ای تهدید می‌کند نجات دهد.
در جهانی که می‌شناسیم رقم‌های نجومی‌ثروت در دست شرکت‌هاست و بخش داوطلبانه برای نیکوکاری، مقداری پول خُرد بیشتر ندارند. این فاصله بین طبقه ثروتمند و فقیر روز به روز بیشتر می‌شود.در کشورهایی مثل ایران، افعانستان و تاجیکستان که با توجه به پیوند زبانی، چالش‌های اجتماعی مشترک نیز در آنها وجود دارد، عمیق‌ترین تاثیر منفی شکاف طبقاتی را می‌توان در میان نسل جوان دید. توان پرداخت هزینه‌های ابتدایی یک زندگی عادی، در موصل یا مانهاتن، بستگی به میزان درصد رشد سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد که در همه آنها رقابت و فساد نفوذ کرده است. سئوال این است که چگونه می‌توانیم این سیستم‌ها را تغییر دهیم.
در حالی که بحث‌های زیادی درباره تاثیرات مثبت طرح‌های سرمایه‌گذاری اجتماعی وجود دارد که به کارآفرینان کمک می‌کند نسل جوان را در فصل مهمی از تاریخ بشر هدایت کنند، کسانی مانند بونو طرح‌هایی برای سرمایه‌گذاری پیدا می‌کنند که از طریق آنها می‌توان به مردم نیازمند کمک کرد. در حالی که بونو، جف اسکول، امیدیار و چند فرد شاخص دیگر طرح‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی را در کوتاه‌مدت تجربه می‌کنند، چه می‌شود اگر این فرهنگ تغییر که نخبگان بیناد اسکول آغاز کرده‌اند جا بیفتد و در میان دیگر ثروتمندان گسترش یابد؟
از وقتی که این گردهمایی مباحثاتی برای به دست آوردن دیدگاه روشن و دقیق درباره موضوعات حساسی مانند محیط زیست و مهاجرت را پیشنهاد کرده است، مسلما محوریت سازمان به آن سو معطوف شده و به نظر می‌رسد آموزش‌هایی درباره آن نیز شروع شده است. سخنرانان و مجریانی که هر کدام در حرفه‌ی خود معروف هستند درباره این بحث کردند که همه سیستم‌ها، از جمله کارآفرینی، به نظام آموزش و پرورش بستگی دارند که بزرگترین و جهانی‌ترین سیستم در کل دنیاست. به گفته‌ی راس هال، مدیر آشوکا، ما از فقدان«تفکر سیستماتیک و همکاری»و رنج می‌بریم سیستم آموزشی کارآمد باید بتواند دانش را به خوبی گسترش دهد.
سباستین توربوت مدیر WISE در این باره گفت در جهانِ «پساواقعی» امروز، اذهان جوانان باید برای تحقیق، همکاری و نوآوری تربیت شود، و این مهم از طریق درک «روش‌های علمی، فلسفه، منطق و اندیشه‌ورزی» ممکن خواهد بود.
موضوع بحث وندی کوپ، مدیر عامل شرکت Teach For All در گردهمایی اسکول این بود که حتی نهادهای آموزشی طراز اول نیز در جا انداختن مهارت‌های لازم مانند هنر گفتگوهای عمیق و معنادار، یا رویکردهای میان‌رشته‌ای نسبت به آموزش، و یا چگونگی ایجاد تخصص بر اساس تجربیات موجود، موفق عمل نکرده‌اند.
سرانجام بحث و گفتگو به اینجا رسید که آنچه باعث حفظ بقای ما می‌شود، آموزش و تحصیلات است. بعضی از فعالان آموزشی از این سخن می‌گویند که آموزش و پرورش باید برای استعدادهای مختلف دانش‌آموز ارزش قائل شود و تمرکزش بیشتر بر توسعه مهارت‌های ارتباطی باشد و به ظرفیت‌سازی برای جذب دیدگاه‌های جدید و سازنده‌ی افراد کمک کند تا بتوانیم جوامعی مبتنی بر دیدگاه جهانی و مشارکت محلی بسازیم.
شرکت‌کنندگان در این گردهمایی همچنین اشاره کردند که خواسته‌ی همه مدیران برای سیستم‌های آموزشی ِخوب شبیه است اما یکسان نیست. با این حال به دلیل کمبود ابزار لازم برای مشورت، همکاری و هماهنگی، در سطح جهان به پاسخ جامع و کلی نمی‌رسیم. یک جنبه‌ی اقتصادی در عرصه‌ی آموزش وجود دارد که منافع اقتصادی عده کمی را به بقیه تحمیل می‌کند.
یک شرکت‌کننده: آموزش و پروش مهم‌تر از آن است که آن را فقط به عهده مربیان بگذاریم
بقیه شرکت‌کنندگان نیز به این واقعیت غم‌انگیز اشاره کردند که سلطه‌ی رقابت بر همکاری در نظام‌های‌های آموزشی یکی از آسیب‌های جدی است. آنها از این صحبت کردند که ما همچنان پیام کارشناسان آموزش بزرگی مانند سر کن رابینسون را نادیده می‌گیریم و متوجه نیستیم که شکست‌های ما در اقتصاد، مستقیما به ضعف و انحطاط آموزش پرورش مربوط می‌شود، و اینکه فاصله میان کسانی که می‌توانند از آموزش صحیح برخوردار شوند و کسانی که به آن دسترسی ندارند هر روز بیشتر می‌شود. این در حالیست که در سطح کلامی مسئله ضرورت بازانگاری reimagining در نظام آموزش و پرورش، نخبگان را به خود مشغول کرده است. ما سرمایه و نیروی جوان را در موسسات قدیمی صرف می‌کنیم و بهترین شرایط را در اختیار عده معدودی قرار می‌دهیم. در حالی که عده زیادی دسترسی به آموزش‌های کافی ندارند، شانسِ داشتن یک شغل خوب نیز کاهش می‌یابد و باعث افزایش نرخ مهاجرت به کشورهای دیگر به امید یافتن زندگی بهتر می‌شود.
در عین حال، یک خبر خوب آن است که هزاران نفر از مردم با ابتکارات فردی در حال فائق آمدن بر این مشکل هستند. با وجود مشکلات و کمبود بسیاری از منابع، جوانانِ با انگیزه و زنان و مردان در همه جای دنیا برنامه درسی می‌نویسند، مدارس محلی و دانشگاه‌های جدید راه می‌اندازند، و به طور روزافزون با هم متحدتر کار می‌کنند تا به این نیاز اساسی پاسخ دهند. اینها هرچند که ممکن است مانند موسسات قدیمی‌تر اسم و رسمی نداشته باشند، ولی پاسخگوی نیاز نسل بعدی برای برخورد با این مشکل هستند.
این برنامه‌های آموزشی یاد می‌دهند که به جای پرداختن به «چرا»ها، «چگونه» به اطلاعات دسترسی پیدا کرد. آنها یاد می‌دهند که چگونه باید یاد گرفت، چگونه باید ظرفیت‌های خود را بالا برد، چگونه برنامه‌ریزی و کارهای تحقیقی و مستندسازی کرد، و به لطف مهم‌ترین دستاورد قرن بیستم، یعنی اینترنت، دریافت که چه راه‌هایی برای ایجاد تغییر وجود دارد.
دکتر فرانسوا بونیچی: باید درباره رفتار‌های روزانه تامل کنیم و خودمان را به چالش بکشیم تا هر روز راه‌های بهتری برای بازتولید ارزش‌های اجتماعی پیدا کنیم
موسسات فعلی به دنبال یک راه مناسب هستند. آنها برای بقای خود به تغییرات بزرگ نیاز دارند. مثلا Coursera را در نظر بگیرید که در آن امکان دسترسی به آموزش در سطح جهانی مانند دانشگاه‌های دوک، استنفورد، ییل و دیگر امکانات لوکس ثروتمندان و نخبه‌ها وجود ندارد. ولی باید نمونه‌های بیشتری ایجاد شود. بسیاری از طرح‌های جدید محدود به کسانی است که به زبان انگلیسی مسلط‌اند یا با سبک آموزش غربی آشنا هستند. علاوه بر این بیش از ۱۷ میلیارد دلار برای طرح‌های ابتکاری جدید آماده است، نه فقط یک دلار برای یک برنامه محلی. اما تجربه نشان می‌دهد که تنها راه رسیدن به موفقیت این است که یک برنامه‌ریزی از پایین جامعه شروع شود؛ فرآیندهای جهانی و پایدار بشریت همواره از این راه ایجاد می‌شود.
افزایش بیش از پیش جمعیت جهان باعث شده تا فقط قوی‌ترین‌ها امکان بقا داشته باشند. ما نیاز به آموزش در سطح جهانی داریم. لازم‌است که روند آموزش و پرورش تغییر بنیادین کند. این فرآیند طولانی‌مدت اما با نتایج فوق‌العاده در کوتاه‌مدت صورت می‌گیرد، اما باید هر چه بیشتر رشد و توسعه یابد. برای این کار باید در ابتدا در این واقعیت تامل کنیم که قانون «بقای اصلح» در جامعه جواب نمی‌دهد و همه ما حق زنده ماندن داریم. به همین دلیل روز به روز، قدم به قدم و نفر به نفر هر یک از ما باید در فرایند مهم بازانگاری reimagining سیستم آموزش و پرورش شرکت کنیم.
*طاهره دانش، مدیر اجرایی موسسه آموزشی پرشیا Persia Educational Foundation در بریتانیا، در جهت توسعه آموزش در میان زنان و کودکان جوامع فارسی‌زبان سراسر جهان فعالیت می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت www.persia.education مراجعه کنید.
*منبع: کیهان لندن به زبان انگلیسی
