عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم، روز دوشنبه، ۱۱ اردیبهشت در گفتگویی با روزنامه شهروند مسائلی را پیرامون وضعیت خانههای شهر تهران و پدیدهای با عنوان «شهر فروشی» مطرح کرد.
عباس آخوندی در این گفتگو با انتقاد از عملکرد شهرداری تهران گفت: «آمار سال ۹۵ میگوید در همین تهران ۴٩٠هزار واحد مسکن خالی وجود دارد اگر حداقل ١٠٠ هزار دلار برای هر خانه قیمت بگذاریم یعنی ۵۰ میلیارد دلار پول ملت را در تهران تلف کردهاند. خانههایی که در مناطق ٢٢ و ۴ و ۵ و ١٧ درست کردهاند، باعث شده ٣.٩میلیون واحد مسکونی در تهران ساخته شود که ظرفیت سکونتپذیری این واحدها بیش از ١٣میلیون نفر جمعیت است الان جمعیت تهران ٨.٧ میلیون نفر است. این خانهسازی عظیم صورت گرفته اما همین حالا در تهران تعداد زیادی از مردم یا اجارهنشین هستند یا در بدمسکنی مطلق زندگی میکنند.»
وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی همچنین افزود: «شهرداری تهران از ٨۶ تا ٩٢ برای منطقه یک تهران صد و یکهزار پروانه ساخت صادر کرده است؛ یعنی حدوداً ٣٠٠هزار نفر را فقط به جمعیت منطقه یک تهران اضافه کردهاند این عدد به معنای تخریب گسترده باغات و فضای سبز تهران هم هست. در شهر فروشی کارهای عجیب و غریبی انجام دادهاند.»
عباس آخوندی با مثال زدن پروژه ساخت پل صدر گفته است: «کاری که در شهر انجام میدهند تهاتر ظرفیتهای زیستی شهر با گروههای سازنده قدرتمند بر سر اجرای پروژههایی است که معلوم نیست چقدر نیاز واقعی شهر بوده. پل صدر نمونه بارز شهر فروشی در تهران است، بیش از یک میلیارد دلار هزینه احداث این پل بوده نه ترافیک محلی را حل کرد و نه کمک کرد ترافیک عبوری شهر سبکتر بشود. تمام حقوق همسایهها را از بین برده بعضی جاها پل از فاصله ٣ متری پنجره مردم عبور میکند.»
آخوندی چهارم اردیبهشتماه در دیدار با مشاوران امور بانوان دستگاههای اجرایی نیز گفت: «در شهر تهران مکانی برای رفت و آمد افراد نیست بلکه برای خودروها ساخته شده است و شهروند در آن جایی ندارد، چه برسد به زنان و کودکان.»
پیشتر و در چهارم اردیبهشتماه نیز حامد مظاهریان، معاون عباس آخوندی نسبت به وجود خانههای خالی در ایران هشدار داده و گفته بود: «سرشماری اخیر نشاندهنده ابعاد نگران کنندهای از میزان سرمایهگذاری کلانی است که در خانههای خالی حبس شده است.»
گفتنی است علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز ششم اردیبهشت در یک سخنرانی در قم گفت: «۲۰۰ میلیارد دلار پول برای ساخت آپارتمانهایی در کشور هزینه شده که خالی از سکنه هستند و منابع کشور جایی هزینه شده که کارکرد ندارد.»
ساخت و سازهای بیرویه در تهران مسئلهای است که از سالها پیش مورد توجه منتقدان عملکرد شهرداری قرار داشته است.
محمد عدالتخواه، کارشناس بازار مسکن در مورد خانههای خالی موجود در تهران گفته است: «در حال حاضر در بخش مسکن رکودی به وجود آمده است که در این دوره رکودی علاوه بر اینکه خانه خالی داریم، افرادی هم بی خانه هستند، بنابراین به طور منطقی نباید تا زمانی که این خانههای خالی به مصرف برسند، ساختمانسازی کنیم.»
این کارشناس بازار مسکن معتقد است: «یکی از دلایلی که حجم زیادی از سرمایهها به سمت بخش مسکن سوق پیدا کرد، این است که این تولید، تولید ویژهای است. ویژگی تولید خانه و ساختمان این است که در این بخش علاوه بر ارزش و سودی که در قسمت ساختمانسازی به دست آمد، رانتی هم از زمینهایی که قیمتهای کمی داشت با ساخت و ساز افزایش قیمت یافت.»
با این حال باید در نظر داشت که ساخت و ساز برای شهرداری درآمد بالایی ایجاد میکند که این درآمد در بخش فروش تراکم بیش از دیگر بخشهاست. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران مردادماه ۹۵ نسبت به فروش تراکم در شهرداریها اعتراض کرده و گفته بود: «فروش تراکم در شهرداریها غیرقانونی است و معاون وزیر راه و شهرسازی هم تاکید دارد ۷۹ درصد درآمد شهرداری کلانشهرها از طریق ساخت و سازهای بعضا غیرقانونی تأمین میشود.»