محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت حسن روحانی، از تلاش دولت برای جلوگیری از قطع اینترنت در روزهای انتخابات ریاست جمهوری، که قرار است ۲۹ اردیبهشت انجام شود، خبر داد.
محمود واعظی روز دوشنبه، ۱۸ اردیبهشت، در گفتگو با ایسنا و در پاسخ به این پرسش که در دورههای قبلی انتخابات ریاست جمهوری شاهد قطع اینترنت در کشور بودیم، آیا در این دوره نیز اینترنت قطع خواهد شد، گفت: «یکی از دلایل قطع دسترسی اینترنت آن بود که ظرفیت پهنای باند موجود در کشور برای دسترسی تعداد بالای کاربران کفایت نمیکرد و شبکه به نوعی مختل میشد، اما اکنون ظرفیت به قدری بالا رفته که هر چه میزان استفاده افزایش یابد هنوز ظرفیت برای دسترسی به اینترنت وجود دارد. ضمن آنکه ما در این دولت با جدیت ایستادهایم تا هیچ دستگاهی نتواند برای دسترسی مردم به فضای مجازی مشکل سازی کند.»
این سخنان واعظی و گمانه زنی درباره قطع شدن اینترنت در روز انتخابات به دلیل سابقه خراب جمهوری اسلامی در قطع کردن اینترنت و سیستم پیامک (sms) مخابراتی در روزهای خاص است.
از سال ۱۳۸۸ و با شروع اعتراضات پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شکلگیری تجمعهای مردمی و تظاهرات در شهرهای ایران، حکومت اقدام به قطع کردن اینترنت و سیستم پیامک تلفن همراه کرد. این اقدام به یک روند ثابت برای روزهای خاص، مانند انتخابات، تبدیل شد.
هر چند در این مورد هم نهاد یا سازمانی به طور مشخص مسئولیت دستور قطع اینترنت را به عهده نگرفت اما در حالی که وزارت ارتباطات مجری آن بوده و است، اما همیشه دولت از پذیرش مسئولیت در این باره سر باز زده است. معمولا دولتمردان در زمان قطع شدن اینترنت بهانههایی چون مشکلات خارج از کشور یا قطع شدن کابل اصلی را مطرح میکردند.
نخستین بار سامانه پیام کوتاه ایران از نیمهشب ۲۱ خرداد ۱۳۸۸، روز قبل از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری قطع شده بود و این قطعی هفتهها ادامه داشت. همزمان دولت اقدام به کاهش شدید سرعت اینترنت و قطع کردن اینترنت در کلانشهرها کرد.
از سوی دیگر یک ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸، کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی از ایجاد اختلال وسیع و گسترده اینترنتی خبر داد. خبرگزاریها در آن زمان دلیل این رخداد را اقدام شرکت زیر ساخت در تست یک فایروال جدید روی شبکه اینترنت کشور اعلام کردند. پس از برگزاری انتخابات جنجالی ریاست جمهوری در سال ۸۸ و افزایش موج اعتراضات، حکومت اسلامی ایران روشهای مختلفی را برای محدود سازی شهروندان ایرانی در استفاده از اینترنت و همچنین مانیتورینگ کاربران به کار برد.
با روی کار امدن دولت روحانی و با توجه به وعدههای دولتمردان درباره بهبود وضعیت اینترنت در ایران، کاربران امیدوار شدند دیگر شاهد کندشدن یا قطع اینترنت حتی در «روزهای خاص» نباشند.
محمود واعظی، در نخستین ماههای وزارت خود و در دیماه ۹۲ در گفتگو با صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفته بود: «بررسیها در صد روز اول فعالیت دولت نشان میدهد که پهنای باند و سرعت اینترنت در شأن مردم ایران نیست.» او در همین برنامه وعده داده بود که در طول یک سال سرعت اینترنت در ایران چند برابر شود.
اما وضعیت نامطلوب اینترنت در دولت روحانی هم ادامه داشت هر چند نسبت به دولت احمدی نژاد از شدت کمتری برخوردار بود. بر خلاف وعدههایی که دولت روحانی از زمان روی کار آمدن درباره قطع نشدن اینترنت در روزهای خاص داده بود اما در اسفند ۹۴ و تنها دو روز به آغاز رایگیری در حوزههای انتخابیه ایران برای انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، اختلال در سایتهای خبری و شبکههای اطلاعرسانی آغاز شد و برخی از سایتها از دسترس خارج شده بودند.
«انصافنیوز»، «تدبیر ۲۴» و سایت هاشمی رفسنجانی از جمله سایتهایی بودند که در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی از دسترس خارج شدند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس و به نقل از سازمان آمریکایی «خانه آزادی»، حدود ۴۰ درصد از جمعیت ۷۷ میلیونی ایران به اینترنت دسترسی دارند. با این حال، این دسترسی با سانسور و فیلترینگ همراه است و بسیاری از ایرانیها ناچارند از فیلترشکن استفاده کنند.
واعظی در بخش دیگری از صحبتهای خود به فرصتها و تهدیدهایی که از سوی فضای مجازی ایجاد میشود اشاره کرد و گفت: «تلاشهای متعددی در حوزه صیانت از این فضا داشتهایم اما به طور کلی رویکرد ما آن است که این فضا فرصت و تهدید را به طور توامان دارد و ممکن است در آن آلودگیهایی نیز وجود داشته یا دشمنان بتوانند از نظر امنیتی خدشهای وارد کنند. بر همین اساس هر سال برای این موضوع بودجهای در نظر گرفته شده و طرحهایی مانند فیلترینگ هوشمند و همکاری با دستگاههای امنیتی مختلف در دستور کار ما قرار گرفته است.»