ناصر حکیمی، مدیرکل فناروی اطلاعات بانک مرکزی از ورود چک‌های الکترونیکی ظرف دو تا سه ماه آینده به شبکه بانکی خبر داد.
ناصر حکیمی در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته است: «به کارگیری چک‌های الکترونیکی، یک بحث قانونی دارد که بر مبنای آن، مجلس در قانون در خصوص امضای الکترونیکی روی سیم‌کارت‌ها مواردی را ذکر کرده است. بر این اساس، اکنون پایلوت این موضوع انجام شده و ظرف دو تا سه ماه آینده، به مرحله عملیاتی خواهد رسید.»
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی افزود: «اگر امضای الکترونیکی روی سیم کارت به مرحله عملیاتی برسد، می‌توان چک الکترونیکی داشته باشیم؛ اما برای چک باید امضای الکترونیکی داشته باشیم.»
به گفته ناصر حکیمی چک الکترونیکی از طریق گوشی تلفن همراه صادر شده و کاغذی نیست؛ البته ویژگی‌های این چک این است که از طریق گوشی همراه به گوشی همراه دیگری منتقل می‌شود و همچنین همان لحظه می‌توان متوجه شد که آیا این چک کارسازی می‌شود یا خیر.
سازمان فناوری اطلاعات بانکداری مرکزی دی‌ماه سال گذشته اعلام کرده بود به زودی چک‌های الکترونیکی جایگزین چک‌های کاغذی در ایران خواهد شد.
کار بر روی طرح چک‌های الکترونیکی پیرو راه‌اندازی سامانه چکاوک در ایران مطرح شد. در روزهای پایانی سال ۹۱ شورای پول و اعتبار در مصوبه‌ای طراحی و پیاده‌سازی سامانه چکاوک را با هدف ساکن‌سازی لاشه چک و با قابلیت پذیرش و پردازش الکترونیک چک‌های کاغذی بین‌بانکی و انجام تراکنش‌های الکترونیک با استفاده از سامانه پایاپای الکترونیک (پایا) الزامی اعلام کرد. سامانه چکاوک که توسط بانک مرکزی طراحی و از سال ۹۴ به طور رسمی کار خود را آغاز کرد در واقع راهی برای مبادلات تصویری چک بود و هدف آن کاهش مشکلات چک‌های برگشتی و زندانیان مالی بود. در طرح چکاوک، فیزیک و لاشه چک گردش نمی‌کند، بلکه این تصویر چک است که مبادله شده و در هر جایی از کشور قابل پردازش خواهد بود.
اما در چک‌های الکترونیک دیگر کاغذی در کار نیست. به‌طوری که این چک‌ها از طریق گوشی‌های تلفن همراه صادر شده و کاربر از طریق گوشی موبایل خود چک را منتقل می‌کند و در همان لحظه می‌توان متوجه شد که آیا چک کارسازی شده یا خیر. در این حالت سرعت دریافت اطلاعات از عاقبت چک به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد.
چک‌های الکترونیک البته در شرایطی فعال خواهند شد که به‌طور همزمان دسته چک صادر می‌شود و از طریق چکاوک قابل معامله خواهد بود. از سویی دیگر چک‌های الکترونیک که از طریق موبایل قابل انتقال هستند در شبکه بانکی وجود دارد. بر اساس برنامه‌ریزی بانک مرکزی این روند تا حدود پنج تا شش سال به‌طور همزمان ادامه داشته تا به تدریج چک‌های کاغذی از چرخه مبادلات حذف خواهند شد.
به گفته کارشناسان چک‌های الکترونیک ریسک فرآیند چک‌های معمولی را تا حد زیادی از بین برده و فرآیندهای پرداخت را تحت کنترل درمی‌آورد. «کار آیی بالا»، «امنیت بالا» و «پایین بودن هزینه نسبت به کارمزدهای بانکی»، «هزینه‌های عملیاتی پایین‌تر»، «هزینه‌های اداری پایین‌تر»، «تأمین بودجه بهتر»، «مدیریت ریسک بهتر»، «حسابداری ساده‌تر» از جمله مهم‌ترین مزایای استفاده از چک‌های الکترونیک هستند.
این در حالیست که با رشد روزافزون معاملات تجارت الکترونیک در سطح جهان و نیاز عرصه تجارت به حضور بانک‌ها برای نقل و انتقال منابع مالی، بانکداری الکترونیک نقش اساسی روزافزونی یافته است. سیستم بانکداری الکترونیک یکی از ابزارهای ضروری برای تحقق و گسترش تجارت الکترونیک است.
یکی از عملیات مهم در بانکداری الکترونیک (E-Banking)، پرداخت و دریافت پول است که با توجه به تغییرات در زمینه بانکداری، شکل خود را تغییر داده و به نمونه‌های دیجیتال کنونی رسیده است. یکی از این نمونه‌ها چک الکترونیک (E-Check) است. ایران از جمله کشورهایی بوده است که نمی‌توان به سیستم بانکداری آن عبارت الکترونیک را اطلاق داد و به اعتقاد کارشناسان این حوزه ایران با فقدان زیرساخت‌های فنی و فرهنگی مناسب در این زمینه روبروست.
