شامگاه چهارشنبه ششم اردیبهشت ماه ۱۰ نیروی هنگ مرزی ایران در میرجاوه در صفر مرزی با پاکستان، گرفتار کمین جیشالعدل از گروههای مسلح مخالف رژیم شدند و ۹ نفر از آنها کشته و یک نفر دیگر به گروگان گرفته شد که هنوز سرنوشت او مشخص نیست.
در اولین واکنش، سفیر پاکستان به وزارت خارجه ایران احضار شد. در سیستان و بلوچستان نیز استاندار، مسوول کنسولگری پاکستان در این استان را احضار کرد و اعتراض رژیم ایران به گوش مقامات پاکستان رسید.
ایران از همان ابتدا دولت پاکستان را مسوول حمله به نیروهای مرزبانی خود دانست و چند روز پس از این حادثه نیز هیاتی مشتکل از مقامهای نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی به سرپرستی محمد جواد ظریف وزیر خارجه به پاکستان رفتند.
علی اوسط هاشمی استاندار سیستان و بلوچستان که در این سفر همراه ظریف به اسلامآباد رفته بود در بازگشت اعلام کرد که دولت پاکستان برای اولین بار پذیرفته علاوه بر استقرار یک ارشد نظامی در منطقه، آرایش نظامی جدید در مرزهای کشورش با ایران ایجاد کند. همچنین نمایندگان دو کشور برای استفاده از «ظرفیت مردمی» برای آزادی گروگانها و تحویل پیکر آنهایی که در ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته کشته شدند مذاکره کردند.
قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی نیز از دولت و ارتش پاکستان خواستار اقدام برای آزادی یک مرزبان ایرانی شد.
در این میان، بیش از ۱۰ مقام سیاسی و نظامی ایران با لحنی تند دولت پاکستان را محکوم و تهدید کردند که این اقدامات را بیپاسخ نخواهند گذاشت.
نهم اردیبهشت محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه مسوول حمله به مرزبانها را پاکستان دانست و گفت دولت این کشور هیچ کنترلی بر مرزهای خود ندارد و خاک این کشور مأمن تروریستها شده و ما به این اقدام پاسخ خواهیم داد.
حسین دهقان وزیر دفاع و حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی رژیم هر کدام جداگانه دولت پاکستان را تهدید کردند که انتقام این عملیات را میگیرند. ماجرا اینجا تمام نشد و اسکندر مومنی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی و سعید منتظرالمهدی معاون اجتماعی پلیس هم وارد معرکه شدند و دولت پاکستان را مقصر و مسوول کشته شدن مرزبانها دانستند، با این حال هیچ واکنشی از سوی دولت یا مقامهای نظامی پاکستان دیده نشد.
اما مقامهای نظامی ایران ولکن نبودند و روز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در مراسم جشن دانشآموختگی دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی گفت: «با کمال تاسف مناطق همجوار مرزهای شرقی در ایران، خاک پاکستان، به مأمن و محل آموزش، آماده سازی و تجهیز تروریستهای جیرهخوار عربستان و مورد تایید آمریکا تبدیل شده است».
او هشدار داد: «ادامه این وضع در مرزهای مشترک برای ما قابل تحمل نیست و انتظار داریم مقامات پاکستان با مسئولیتپذیری و کنترل مرزها و دستگیری و تحویلدهی تروریستها، پایگاههای آنها در آن کشور را تعطیل کند در غیر این صورت تروریستها هر کجا که باشد مورد ضربات کوبنده قرار خواهند گرفت».
یک روز پس از آن هم احمد رضا پوردستان، جانشین فرمانده کل ارتش گفته «اقدام گروهک تروریستی در مرز میرجاوه و حمله غافلگیرانه به مرزبانانی که بر اساس پروتکلهای مرزی از کنترل مرز مقابل توسط کشور همسایه مطمئن بودند، به هیچ عنوان ارزش عملیاتی نداشته و موفقیتی به حساب نمیآید؛ بلکه بیانگر ضعف کشور پاکستان است».
او تهدید کرد نیروهای مسلح ایران در صورت عدم اقدام جدی دولت پاکستان، مقابله قاطع و انهدام لانههای اشرار و تروریستها را در هر عمقی که در خاک کشور همسایه باشند حق مسلم و قانونی خود دانسته و در خصوص امنیت کشور ایران با هیچ احدی تعارف ندارد.
پاکستان و تعرضات مرزی به افغانستان
اما در حالی که مقامات نظامی ایران سعی میکردند با الفاظ تند به نحوی توجه مقامات پاکستان را نسبت به این تعرض مرزی به خود جلب کنند، دولت افغانستان از ارتش پاکستان به دلیل تعرضات متعدد به مرزها و خاک این کشور به سازمان ملل شکایت کرد.
پاکستان به شورای امنیت اعلام کرد که از ماه ژانویه سال جاری تا ماه مارس افغانستان حداقل ۵۹ مورد نقض قلمرو افغانستان را به وسیله نیروهای نظامی پاکستان ثبت کرده است.
محمود صیقل، سفیر و نماینده دایمی افغانستان در سازمان ملل نیز دهم مارس در جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره وضعیت افغانستان گفت که موارد نقض شامل سه مورد نقض حریم هوایی، شلیک بیشتر از ۱۳۷۵ توپ از خاک پاکستان به افغانستان که منجر به کشته شدن دهها نفر و آواره شدن ۴۵۰ خانوار در زمستان سرد در ولایات شرقی افغانستان شدهاست.
ضعفهای رژیم ایران در مواجهه با شرایط خاص
جمهوری اسلامی تلاش زیادی میکند تا بار مسوولیت خود در این حادثه تروریستی را از روی دوش خود بردارد چرا که بخش عمدهی این قبیل عملیات به دلیل سیاستهای سرکوبگرایانه جمهوری اسلامی در برابر اقلیتهای دینی و مذهبی است، همچنان که چند روز قبل از این عملیات تروریستی، شورای نگهبان دستور داد تا اقلیتهای مذهبی را در انتخابات شوراهای شهر و روستا رد صلاحیت کنند.
علاوه بر تبعیض و بیعدالتی، رژیم ایران درهای گفتگو با گروههای مخالف خود در مناطق مرزی را بسته و ریشسفیدانی همچون مولانا عبدالحمید، روحانی صاحب نفوذ اهل تسنن، کمتر حاضر میشوند بین دو طرف به عنوان واسطه و میانجی برای رسیدن به هر مبادله و توافق پا پیش گذارند.
اینکه صف طولانی از ژنرالها و سرداران و امراء از سپاه و ارتش گرفته تا نیروی انتظامی و حتی مقامات سیاسی با الفاظی تند دولت پاکستان را تهدید میکنند، نخست نشان از آن دارد که برای مواجهه با این مسائل در ایران مرکزیت تصمیمگیری وجود ندارد و هر یگانی برای خودش تفسیر و تحلیل جدایی دارد و دوم اینکه رژیم همچنان گمان میکند قلدرمآبی و چنگ و دندان نشان دادن گره از مسائل باز میکند و تهدیدهای نظامی را بر گفتگوهای منطقهای و لابیگریهای ریشسفیدان منطقه که با سنت مردم محلی بیشتر آشنا هستند، ترجیح میدهد.
نیروهای مرزبانی ایران هم سابقهی خوبی در تعرضات مرزی ندارند. مهرماه سال ۱۳۹۳ در تیراندازی مرزبانان ایرانی، یک نظامی پاکستانی کشته و سه مرزبان دیگر پاکستانی زخمی شدند. در این حادثه مشخص شد نظامیان ایرانی بدون توجیه شلیک کرده بودند. ابعاد و جزییات این ماجرا هنوز به طور دقیق روشن نیست، چرا که پاکستان اعلام میکند درگیری در داخل خاک ایران صورت گرفته است.
همچنین عموم کشورهای منطقه در چنین مواردی یا بیمسوولیت عمل میکنند و یا تابع قانون نیستند. پاکستان کشوری است که نه تنها در مرز خود با ایران و افغانستان بلکه در در منطقه پنجاب و کشمیر در مرز هندوستان هم درگیریهای زیادی با ساکنین آن دارد و به نظر نمیرسد گوش دولت پاکستان به تهدیدهای مقامات نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی بدهکار باشد.