صادرات تخته نرد در ایران به این دلیل شرعی که آلت قمار به شمار می رود، ممنوع است و با وجود وعده تشکیل کمیته مشترک بررسی وضعیت این صنعت دستی و همچنین صادرات آن، هنوز هیچ خبری نیست در حالی که واردات آن از کشور چین مانعی ندارد و بازار تولید و فروش را به دست چینیها داده است.
پویا محمودیان مدیرکل صادرات صنایع دستی و هنرهای سنتی اردیبهشت ماه سال جاری به ایسنا گفته بود که پس از جلسه مشترکی که با گمرک جمهوری اسلامی داشتهاند، قرار شده تا در یک کمیته مشترک به راهحلی در رابطه با صادرات تخته نرد کردستان برسند.
اما این کمیته نه تنها برگزار نشده، بلکه همچنان صادرات این صنعت دستی به بهانه آلت قمار بودن، از سوی کمرگ جمهوری اسلامی ممنوع است ولی از سوی دیگر واردات آن از کشور چین روندی رو به رشد دارد.
استان کردستان، بیش از سه هزار و پانصد سازنده هنرمند تخته نرد دارد که به دلیل ممنوعیت فروش و صادرات با مشکلات مالی و اقتصادی روبرو هستند. این کالای بومی و هنر دست هنرمندان در ایران قدمتی بیش از دو هزار سال دارد. اما پس از انقلاب ممنوع اعلام شد و از حمایتهای مرسوم صنایع دستی محروم ماند.
پیش از این، جمشید نبیپور معاون دفتر صادرات گمرک جمهوری اسلامی، تخته نرد را در فهرست اقلام ممنوع برای صادرات اعلام کرده بود ولی این را هم گفته که واردات آن آزاد است!
بنا به اظهارات وی، تولیدکنندگان تخته نرد باید مجوز صادرات از وزارت ارشاد اسلامی دریافت کنند، در حالی که رئیس دفتر معاون فرهنگی این وزارتخانه با آن مخالفت کرده است.
در عین حال، واردات این صنعت دستی و بومی ایرانی، به خاطر ممنوعیت تولید داخلی رونق گرفته و بازار تخته نرد پر از تولیدات نامرغوب چینی شده است. مراجعه برای خرید اینترنتی تخته نرد نشان میدهد که نامرغوبترین تخته نردهای وارد شده از چین به قیمت ۶۰ هزار تومان به فروش میرسند.
تختهنردهای تولید داخلی از هنرهایی چون تذهیب، صدفکاری و خاتمکاری بهره برشده و انواع خاتمکاریها چون خاتم هخامنشی، طرح گل، چوگان، ستونی، راش و نقاشیهای سنتی لیلی و مجنون را دارد. این تختهنردها از آنجا که ماشینی و سری سازی نیستند و هنر در آنها به کار رفته، مانند تختهنردهای چینی ارزان نیستند ولی اثری هنری، ماندگار و باارزش به شمار می روند که به دلیل سیاست های جاری، از یک سو رو به نابودی است و از سوی دیگر تولیدکنندگان این صنعت بومی بیکار شده اند.