عربستان سعودی، مصر، امارات و بحرین، با متهم کردن قطر به «حمایت از تروریسم در همه سطوح»، تمام روابط دیپلماتیک خود با این کشور را قطع کردند.
عربستان میگوید که قطر از داعش، القاعده و اخوان المسلمین حمایت میکند. دولت ابوظبی هم اعلام کرده قطر بودجه آموزش تروریستها را فراهم میکند و به دنبال گسترش افراطگرایی و فرقهگرایی است.
دیپلماتهای قطری ۴۸ ساعت فرصت دارند تا خاک عربستان، امارات، بحرین و مصر را ترک کنند، این کشورها شهروندان خود را نیز از قطر فراخواندند.
سه کشور عربستان و بحرین و مصر، آسمان خود را به روی هواپیماهای قطر بستند و مسافرتهای هوایی و دریایی به این کشور را متوقف کردند. عربستان، مرز زمینی خود با قطر را نیز بسته است. این تنها راه ارتباطی قطر از طریق زمین با اطراف بود. این کشور در حال حاضر رسما به صورت جزیره درآمده است. دولت قطر برای تامین کالاهای مورد نیاز شهروندانش به شدت به این راه زمینی وابسته است.
خطوط دولتی امارات متحده عربی اعلام کرد که تمام پروازهای پرواز «اتحاد ایرویز» به مبدا و مقصد دوحه به حالت تعلیق درخواهد آمد.
عربستان اعلام کرده قطر دیگر عضو ائتلاف نظامی عربی در جنگ یمن هم نیست و فقط مجاز است زائران خود را برای انجام مناسک حج به عربستان اعزام کند.
عربستان پذیرش میانجیگری برای حل بحران با قطر را رد کرده است.
دولت منامه همچنین به افراد مسافر و قطریهای مقیم بحرین ۱۴ روز مهلت داده تا این کشور را ترک کنند.
در مقابل انصارالله یمن قطع رابطه کشورهای عربی با قطر را محکوم و اعلام کرد که آماده همکاری با قطر است. آنها رسما اعلام کرند در میانجیگریهای قطر برای پایان دادن به جنگ یمن، «آنها را افرادی صادق و وفادار دیدیم».
وزارت خارجه قطر در اولین واکنش خود، نسبت به این رویدادها، از تصمیم کشورهای عربی برای قطع رابطه با قطر ابراز تاسف کرد و گفت: «اقدامات این کشورها علیه قطر، غیرقابل توجیه است و بر پایه ادعاهای بیاساس هستند.»
به گفته وزارت خارجهی قطر این اقدامات تاثیری بر سیر زندگی طبیعی شهروندان قطر و شهروندان خارجی مقیم قطر نخواهد داشت.
از طرفی جنگندههای قطر در پی اعلام قطع روابط دیپلماتیک این چهار کشور عربی با دوحه، بر فراز آسمان سراسر قطر به پرواز درآمدند.
از میان ۶ کشور جنوب خلیج فارس، ۳ کشور روابط خود را به طور کامل با قطر قطع کردهاند اما ۲ کشور عمان و کویت سکوت کردهاند و تاکنون واکنشی نشان ندادهاند.
عبدالباری عطوان، تحلیلگر سرشناس عرب، گفته گام بعدی شاید دخالت نظامی برای تغییر رژیم در قطر باشد. این جنگی است که ماهها پیش برای آن برنامهریزی شده است.
اختلافات از آنجا دامنهدار شد که امیر قطر ایران را یک وزنه منطقهای و اسلامی توصیف کرد که نمیتوان آن را نادیده گرفت و کشورش روابط قویاش را با آمریکا و ایران در آن واحد حفظ خواهد کرد.
به گفته او درگیری با ایران، به ویژه به این دلیل که ان قدرت بزرگ منطقه است، مصلحت نیست.
رکس تیلرسن، وزیر خارجه آمریکا که اکنون در استرالیا حضور دارد و قرار است روز سهشنبه ششم ژوئن به نیوزلند سفر کند، با اشاره به اختلافات پیش آمده در روابط کشورهای عربی ابراز امیدواری کرد که این مسائل حل شود تا در مبارزه با تروریسم تاثیر نگذارد.
تیلرسون اعلام کرده آمریکا آماده است تا به عنوان میانجی برای حل و فصل این اختلافات وارد عمل شود.
وزیر خارجه آمریکا با توجه به نشست اخیر با سران کشورهای عربی در ریاض به برنامهها و اهداف این نشستها اشاره کرده و گفته برای مبارزه با تروریسم نیاز به اتحاد داریم.
پاکستان از عربستان سعودی و متحدانش فاصله گرفته و مقامات پاکستان اعلام کردند روابط با قطر را قطع نمیکنند.
واکنش رژیم ایران به اختلاف در اتحادیه عرب
حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر حسن روحانی، در توییتی به قطع رابطه عربستان، مصر، امارات و بحرین با قطر واکنش نشان داد و عنوان کرد: «نوشته بودم دوران ائتلافسازی و برادر بزرگتری به پایان رسیده و سلطهگری سیاسی، قبیلهبازی امنیتی، اشغال و تجاوز نتیجهای جز بیثباتی در بر ندارد؛ امروز مینویسم زمان تحریم نیز به پایان رسیده و قطع رابطه دیپلماتیک، بستن مرزها، محاصره کشورها، اخراج از همان ائتلاف و… راه خروج از بحران نیست.»
به گفته او «شکاف و فروپاشی ائتلاف، نخستین نتیجه رقص شمشیر در ریاض است؛ نمیتوان یک جا با شمشیر رقصید و جای دیگر به معاشقه پرداخت! جای برادر بزرگتر عوض شده است؟!»
ابوطالبی همچنین نوشته «عربستان، مصر، امارات و بحرین که در برابر کشوری کوچک به این میزان شکنندهاند! راهی جز دموکراسی در داخل، و گفتگو در منطقه ندارند؛ عصر قبیله پایان یافته است.»
به گزارش کیهان لندن با پرواز جنگندههای قطری، جنگندههای نیروی هوایی ارتش ایران در پایگاه ششم شکاری بوشهر به حالت آماده باش در آمدهاند.
همچنین مقرر شده تعداد یگانهای نیروی دریایی ارتش و سپاه نیز در مرزهای آبی ایران در خلیج فارس افزایش یابد.
ستاد فرماندهی قرارگاه پدافند هواییی خاتم الانبیاء ارتش هم به صورت محرمانه اعلام آماده باش کرده است.
بحران در بین کشورهای عربی حوزهی خلیج فارس در شرایطی است که دولتهای آنها نه تنها به علت اشتراکات فرهنگی و مذهبی پیوند عمیقی با هم دارند، بلکه سرمایهگذاریهای مشترک اقتصادی آنها را دیر یا زود مجاب خواهد کرد که برای حل و فصل اختلافات خود پای میز مذاکره بنشینند.
موضعگیری توییتری ابوطالبی، معاون سیاسی روحانی، نشان داد که تهران هم چندان از دامنهدار شدن این اختلاف ناراضی نیست، چون گمان میکند با توجه به موضعگیری امیر قطر در روزهای گذشته به نفع رژیم ایران، میتواند در بین کشورهای عربی منطقه دوست جدیدی پیدا کند. اما نباید فراموش کرد بزرگترین شریک تجاری ایران یعنی اماراتیها در این ماجرا در صف یاران ریاض قرار دارند.
قطر در سال ۲۰۲۲ میزبان جام جهانی فوتبال خواهد بود و پیشبینی میشود در روزهای آینده فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) هم از این اختلافات ابراز نگرانی کند، چون امکان مختل شدن برنامهریزیها وجود دارد.
همچنین به زودی باید منتظر بود که این اختلافات بر قیمت نفت هم تاثیر بگذارد.