احمد رأفت – همزمان با نشست فوق‌العاده وزرای خارجه پادشاهی سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر در قاهره، شیخ محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر در نشستی در لندن در اندیشکده «چتم هاوس» حضور پیدا کرد تا نظرات کشورش را در رابطه با بحران شورای همکاری خلیج فارس بیان کند.
در قاهره، نشست وزرای خارجه چهار کشور عربی بدون نتیجه خاصی پایان پیدا کرد. وزیر خارجه مصر در پایان این دیدار گفت: «قطر به درخواست‌های ما پاسخ جدی نداده است». وزیر خارجه مصر اضافه کرد: «گام بعدی را در سطوح بین‌المللی برخواهیم داشت». در لندن، وزیر خارجه قطر فهرست ۱۳ موردی کشورهای عربی را که از جمله خواست تعطیلی شبکه تلویزیونی الجزیره، قطع رابطه با جمهوری اسلامی ایران، عدم حمایت از گروه‌های تروریستی و افراطی اسلام‌گرا و عدم همکاری نظامی با ترکیه در آن گنجانده شده، «غیر قابل قبول» دانست و گفت: «آنها با این درخواست‌ها می‌خواهند استقلال را از ما سلب کنند» و انتظار دارند «ما سیاست خارجی‌مان را به ریاض و ابوظبی» بسپاریم.
شبکه الجزیره در معرض اتهام
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی قبل از پاسخ به پرسش‌های متعددی که در نشست اندیشکده بریتانیایی مطرح شدند، سخنانی در دفاع از مواضع و سیاست‌های قطر ابراز داشت. وزیر خارجه این امیر‌نشین از جمله گفت: «آنچه قطر را از دیگر کشورهای منطقه متمایز می‌کند، ذخایر انرژی آن نیست، بلکه تفاوت در سیاست خارجی و داخلی ما است». به گفته وزیر خارجه قطر، این امیر‌نشین «از نظر اقتصادی و سیاسی از ثبات برخوردار است» و بر مبنای داده‌های فوروم جهانی اقتصاد «یکی ار کارآمد‌ترین دولت‌های جهان را دارد». او افزود: «قطر از نظر حکومت قانون و شفافیت در منطقه در مقام اول قرار دارد».
در دفاع از عملکرد شبکه تلویزیونی الجزیره، که بدون شک پر بیننده‌ترین شبکه تلویزیونی جهان عرب است، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی گفت: «این شبکه اولین اقدام برای گردش آزاد اطلاعات در جهان عرب است» و بنابراین بدیهی است «کسانی که تا زمان راه‌اندازی الجزیره گردش اطلاعات در جهان عرب را کنترل می‌کردند» از خود واکنش نشان دهند. دلیل موفقیت و محبوبیت این شبکه تلویزیونی، به گفته شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، «فرصت دادن به تمام نظرات از اسلام‌گرایان تا چپ‌ها و لیبرال‌ها برای حضور در برنامه‌ها است».
حمایت قطر از تروریسم و افراطگرایی
البته بسیاری از کشورهای عربی و نه تنها کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس، الجزیره را شبکه‌ای بی‌طرف نمی‌دانند و متهم به حمایت از اسلام‌گرایان افراطی و به ویژه اخوان‌المسلمین می‌کنند. در سطح بین‌المللی نیز شبکه تلویزیونی الجزیره را بیش از آنکه به عنوان رسانه‌ای در خدمت گردش آزاد اطلاعات بدانند، از آن به عنوان وسیله‌ای در خدمت سیاست خارجی قطر برای تاثیر‌گذاری در جهان عرب نام می‌برند.
در ادامه نشست «چتم هاوس»، وزیر خارجه قطر به برخی از پرسش‌ها پاسخ گفت. عمده این پرسش‌ها در رابطه با حمایت این امیر‌نشین از تروریسم و افراطگرایی، و روابط قطر با جمهوری اسلامی بود. در اشاره به اتهام حمایت از تروریسم، وزیر خارجه قطر گفت: «کشورهای تحریم‌کننده این اتهام را تنها برای جلب حمایت و پشتیبانی غرب و افکار عمومی در فهرست مطالبات خود قرار دادند. ما قوانین بسیار سختی را در رابطه با حمایت مالی از گروه‌های تروریستی به تصویب رسانده‌ایم. تمام کسانی که به ظن حمایت مالی از تروریسم در فهرست‌های بین‌المللی قرار دارند را ۲۴ ساعته تحت نظر قرار دادیم، حساب‌های بانکی آنها را مسدود و پاسپورت‌شان را توقیف کردیم، دستگاه قضائی نیز برخی را محاکمه و محکوم کرده و برخی دیگر در انتظار حکم دادگاه هستند».
قطر و جمهوری اسلامی ایران
در اشاره به خواست قطع رابطه با جمهوری اسلامی ایران، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی گفت: «ایران همسایه ما است و نمی‌توانیم جغرافیا را تغییر دهیم و مثلا ایران را به نیوزلاند انتقال دهیم. محکوم به همزیستی با ایران هستیم، گذشته از اینکه منافع مشترکی با این کشور چون منابع گازی داریم». وزیر خارجه قطر در ادامه افزود: «از ما می‌خواهند روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی نداشته باشیم. قطر میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج [فارس] در مبادلات اقتصادی با ایران در رتبه پنجم قرار دارد، در حالی که ۹۶ درصد کل مبادلات اقتصای کشورهای عضو این شورا با ایران با امارات متحده عربی است، که از جمله کشور‌هایی است که از ما می‌خواهند با ایران رابطه نداشته باشیم».
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی در خاتمه افزود: «قطر همیشه بر این نظر بوده است که شورای همکاری خلیج [فارس] باید روابط سالم و سازنده با جمهوری اسلامی ایران داشته باشد و در این راستا از دخالت در امور داخلی این کشور پرهیز کند». وزیر خارجه قطر در صحبت‌هایش به همکاری نظامی با ترکیه نیز اشاره کوتاهی کرد و گفت :«ترکیه عضو ناتو است و ما با دیگر کشورهای عضو این پیمان چون آمریکا، بریتانیا، فرانسه و کانادا نیز معاهده‌های نظامی داریم. قابل درک نیست چرا همکاری نظامی با ترکیه می‌تواند خطری برای امنیت دیگر کشورهای منطقه باشد».
در پاسخ به پرسشی در مورد حضور سپاه پاسداران در امیر‌نشین قطر، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی با خنده گفت «بیایید به دوحه و یکی از این پاسداران را به من نشان دهید!»
