تنها ساعاتی پس از ثبت جهانی شهر یزد به عنوان یکی از شهرهای قدیمی جهان در یونسکو تصاویری از تخریب بافت تاریخی محله فهادان برای نوسازی منتشر شده است.
این در حالیست که گفته میشود، ۳۳۰ مترمربع از زمینهای انجمن زرتشتیان تهران در یزد که از سال ۱۳۹۲ تصرف شده بود، آزاد شد.
پس از تعلیقی ۹ ساله بالاخره شهر یزد به ثبت جهانی یونسکو رسید و به عنوان یکی از نخستین شهرهای خشتی جهان و نخستین شهر قدیمی ایران ثبت شد؛ اما ساعاتی بعد یک کانال تلگرامی تصویری از تخریب خانهای در مرکز بافت جهانی این شهر، فهادان، منتشر کرد. بنا بر قوانین ثبت جهانی، بافت قدیمی یزد نه تنها نباید مورد تعدی و تخریب قرار گیرد بلکه باید از آن محافظت شود.
در این تصویر، یک بولدوزر شبانه در حال تخریب یک بناست که بخشی از آن را نیز از بین برده است. مشخص نیست بنای در حال تخریب، چه بنایی است و در مالکیت چه فرد یا ارگانی قرار دارد.
فهادان یکی از قدیمیترین محلههای شهر یزد است که به دلیل علاقه سلطان قطبالدین بن عزرالدین لنگر به نگهداری یوز، منطقه نگهداری و زندگی یوز ایرانی بوده و برای همین در گذشته به یوزدان معروف بوده است.
این محله که امروز بیشتر به نام جنگل شهرت دارد، محله و کوچه فهدان به معنای فرد سرشناس یا دانا نامیده میشود.
از سوی دیگر، بخشی از زمینهای متعلق به زرتشتیان در یزد که همواره در معرض دستدرازی و تصرف قرار دارد در دادگاه تجدید نظر آزاد شد. این بار، ۳۳۰ مترمربع از زمینهای انجمن زرتشتیان تهران که در سال ۱۳۱۷ در یزد برای نگهداری و تامین هزینههای جاری خریداری شده بود، از پزشکی که بخشی از آن را به یک ساختمان پزشکان بدل کرده، پس گرفته شد.
برساد، وبسایت خبری تحلیلی زرتشتیان، خبر داده که پرونده دادگاه تجدید نظر روز چهارم تیرماه ۱۳۹۶ در حکمی بر نقض ابطال سند و برگرداندن زمینهای انجمن زرتشتیان ایرانی بمئی رای داده است. این زمینها در سال ۱۳۹۲ توسط این پزشک تصرف شده و وی با جلب نظر فرمانداری یزد اقدام به ساخت و ساز در آن کرده است.
این قطعه بخشی از زمینهای ۵۰ هزار مترمربعی است که در سال ۱۳۱۷ برای نگهداری و تامین هزینههای جاری و بازسازی موسسات خیریه زرتشتیان خریداری شد ولی ۶۰ درصد آن در اقدامی عجیب از سوی انجمن زرتشتیان تهران در سال ۱۳۶۷ به طور رایگان به شهرداری یزد و دانشگاه واگذار شد.
بر اساس قرارداد واگذاری این زمین، شهرداری باید اقدام به ساخت پارکی با نام مارکار میکرده که تا کنون نیز این کار انجام نشده است. در عوض در همان سال شهرداری و دانشگاه زمینها را به فروش میرسانند.
از جمله خریداران این قطعات زمین از شهرداری و دانشگاه، دکتر مرتاض بود که سه قطعه زمین را برای ساخت ساختمان پزشکان خریداری کرد، اما چون این قطعات در کنار هم نبودهاند بارها از انجمن زرتشتیان تهران در دورههای مختلف، درخواست واگذاری و یا جابجایی یکی از قطعات متعلق به انجمن را میکند که با مخالفت انجمنهای وقت مواجه میشود.
در سال ۱۳۹۲ بدون آگاهی انجمن زرتشتیان تهران، نشستی در فرمانداری یزد با حضور دکتر مرتاض، فرماندار و شهردار وقت و وکیل انجمن زرتشتیان تهران در یزد برگزار میشود و با صدور مجوز ساخت و ساز، ۳۳۰ مترمربع از زمینهای جامعه زرتشتیان مورد تعرض قرار گرفته و در آن ساخت و ساز صورت میگیرد.
با شکایت انجمن زرتشتیان، این ساخت و ساز متوقف میشود ولی صاحب بخشی از ملک مدعی میشود که انجمن زرتشتیان ایرانی- بمبئی به عنوان یک انجمن خارجی حق مالکیت زمین در ایران را ندارد و درخواست ابطال سندهای انجمن زرتشتیان ایرانی- بمبئی را میکند و ابطال این اسناد تا مرز اجرا پیش میرود. اما در نهایت با مراجعه به بایگانی وزارت امور خارجه، مشخص میشود که انجمن زرتشتیان ایرانی – بمبئی در سال ۱۳۳۹ در ایران به ثبت رسیده و در سال ۱۳۴۲ نیز سند زمینها با استعلام از وزارت امور خارجه صادر شده است.
نماینده زرتشتیان مدارک مربوط به طی تمام مراحل قانونی و تشریفات اداری را از وزارت خارجه دریافت کرده و به دادگاه ارائه میدهد تا بدین ترتیب مشکل ابطال سند رفع شود. با صدور حکم دادگاه تجدید نظر، زمینهای انجمن زرتشتیان بازگردانده شده و حال باید به استناد ماده واحده لایحه قانونی راجع به رفع تجاوز و جبران خسارت وارده به املاک، به قیمت کارشناسی زمین جبران خسارت شود.