روزنامهی آلمانی «دی وِلت» روز یکشنبه، ۲۲ مرداد، گزارش داد که بر اساس اطلاعات سازمانهای امنیتی غرب، روسیه، تحریم ایران را دور میزند. بخشی از سیستمهای تسلیحات سنگین و دفاعی ایران از طریق سوریه برای تعمیر به روسیه فرستاده میشود.
به نوشتهی این روزنامه، به این ترتیب روسیه و ایران به طور مشترک برخلاف قطعنامهی ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد عمل میکنند. در این قطعنامه، صدور و تعمیر هرگونه تسلیحات سنگین نظامی و دفاعی ممنوع اعلام شده است. بر اساس اطلاعاتی که روزنامهی «دی ولت» از منابع امنیتی غربی به دست آورده است، گویا دو بار در ماه ژوئن هواپیماهایی از ایران مستقیم به فرودگاه «حمیمیم» در سوریه، مهمترین پایگاه نظامی روسیه در این کشور، پرواز کردهاند تا تجهیزات نظامی را در آنجا برای بردن به روسیه تحویل دهند. این تجهیزات سپس از آنجا توسط کامیون به بندر «طرطوس» واقع در ساحل مدیترانه حمل شدند تا در کشتی روسی «اسپارتا۳» بار زده شوند. چند روز بعد این کشتی به سوی بندر روسی «نووروسیسک» در دریای سیاه حرکت کرد.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در ماه ژوییه ۲۰۱۵ در چهارچوب توافق اتمی (برجام) صادر شد. بر اساس این قطعنامه، «ارسال، فروش و یا نقل و انتقال… هرگونه تجهیزات نظامی اعم از تانک و سلاح سنگین و هواپیماهای جنگی و هلیکوپترهای جنگی، کشتیهای جنگی، موشک و یا سیستم موشکی» به مجوز سازمان ملل نیاز دارد. این ممنوعیت شامل «تولید و یا محافظت و تعمیر» این تسلیحات نیز میشود.
به گزارش روزنامهی «دی ولت»، این مسیر تازهی قاچاق بخشی از مناسبات تنگاتنگ ایران و روسیه است که در جنگ سوریه از رژیم اسد دفاع میکنند. این همکاری اخیراً آشکارا به نمایش گذاشته شد: دیمیتری روگوسین، معاون نخستوزیر روسیه، هفتهی گذشته در تهران یک توافقنامه با حسین دهقان وزیر دفاع جمهوری اسلامی برای «تعمیق همکاریهای نظامی و تکنولوژیک» امضا کرد. آنها اعلام کردند که این توافقنامه واکنشی است به تحریمهای اخیر آمریکا علیه ایران و روسیه.
ساعاتی پس از انتشار گزارش روزنامه «دی ولت»، فرانتس کلینتسویچ، نایب رییس کمیسیون دفاعی پارلمان روسیه هرگونه گزارشی دربارهی نقل و انتقال مخفی تسلیحات از ایران به روسیه را «دروغ» خواند. وی در عین تایید این موضوع که روسیه قبلاً مقدار زیادی تسلیحات به ایران ارسال کرده به روزنامه «دی ولت» گفت: «البته که این تسلیحات باید تعمیر شوند، اما همزمان روسیه متخصصان ایرانی را برای این کار آموزش داد که همانها این کار را انجام میدهند». به گفتهی وی، آموزش تعمیرات این تسلیحات نیز بخشی از قرارداد فروش آنها بوده و کاملاً مطابق با مقررات بینالمللی صورت گرفته است.
ایگور کوروتچنکو کارشناس تسلیحات در مسکو نیز گزارش «دی ولت» را یک «خبر دروغ» خواند و گفت: «این تحریکات با هدف بی اعتبار کردن تلاشهای روسیه در حل بحران سوریه صورت میگیرد».
موضوع انتقال سلاح در مسیر رفت و برگشت میان روسیه، ایران و سوریه تازگی ندارد. آبان ماه سال ۱۳۹۴ نیز شبکه فاکس نیوز گزارش داد روسیه تسلیحات خود را از طریق ایران به سوریه منتقل میکند که سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه این کشور آن را تکذیب کرد و دروغ دانست.
در آبان سال ۹۵ ایران برای خرید ۱۰ میلیارد دلار تجهیزات نظامی از جمله جت جنگنده و تانک از روسیه به توافق رسید، اما در عمل تحریمها مانع از عملی شدن این قرارداد شدند.
در شرایطی که به علت تحریمها خرید و فروش تسلیحات نظامی به ایران ممنوع است، سیستم دفاعی اس ۳۰۰ تنها تجهیزات نظامی بود که از روسیه به طور رسمی توسط رژیم ایران خریداری شد که آن هم با تاخیری حدود هشت سال تحویل داده شده است.
با این حال اعزام متخصص نظامی از ارتش و سپاه و حتی مراکز نیمه نظامی و علمی همچون صنایع «مالکاشتر» وزارت دفاع و سازمان صنایع هوایی برای فراگیری علوم و فنون جدید نظامی و دورههای تکمیلی به روسیه امر پوشیدهای نیست. یکی از پروژههایی که متخصصان ایرانی دوره دیده در روسیه آن را تاسیس کردند آزمایشگاه تونل باد دانشگاه هوایی «شهید ستاری» مهرآباد است.
همچنین خدمات و پشتیبانی فنی و آموزشی هلیکوپترهای میل سپاه و سیمولاتورهای آن نیز توسط پاسداران دوره دیده در روسیه انجام میشود و قطعات ضروری آن نیز از روسیه وارد میشود.