احمد رأفت – تاریخچه‌ی تروریسم اسلام‌گرای جدید با حمله در یمن، در سال ۱۹۹۲ میلادی، که مسئولیت آن را القاعده پذیرفت، آغاز می‌شود. از آن روز تا چند روز پیش که یک اتومبیل حمل و نقل عده‌ای بی‌گناه را در خیابان رامبلا در بارسلون درود کرد، چهار گروه مهم تروریست اسلام‌گرا (القاعده، طالبان، داعش و بوکوحرام) ۷۲۲۹ عملیات تروریستی در پنج قاره انجام داده‌اند که در آنها ۳۸۶۴۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند. البته باید نام خرابکارانی که در حین عملیات و یا در درگیری با نیروهای امنیتی و انتظامی کشته شده‌اند را نیز به این تعداد افزود.
در این فهرست که خون از آن می‌چکد، طالبان پاکستان و افغانستان مقام اول را در شمار حملات خرابکارانه دارا هستند، در حالی که از نظر شمار قربانیان عملیات تروریستی، سازمان آفریقایی بوکوحرام در راس قرار دارد. آنچه در بررسی آمار تروریسم اسلام‌گرا در دو دهه گذشته جلب توجه می‌کند، کمرنگ شدن نقش سازماندهی برای انجام عملیات تروریستی و کاهش منابع مالی لازم برای چنین عملیاتی است.
عملیات ۵۹.۹۰ یورویی
عملیات اخیر بارسلون تنها ۵۹.۹۰ یورو برای تروریست‌ها هزینه داشته است. هزینه‌ای که برای کرایه یک اتومبیل ویژه حمل نقل پرداخت شده است. تروریست‌های حملات تروریستی در بارسلون و کامبریلز، به روایتی سرگرم تهیه مقدمات عملیاتی انفجاری بودند، ولی با انفجار ویلایی که در آن مستقر بودند، روز قبل از حمله بارسلون، مجبور به تغییر در برنامه شدند.
یکی از تروریست‌های بارسلون، موسی اوکبیر ۱۷ ساله، با دزدین گواهینامه رانندگی برادرش ادریس، توانست به آسانی یک ماشین حمل و نقل سبک ساخت شرکت فیات را از شرکت Telefurgo با گذاشتن بیعانه‌ی ۱۵۰ یورویی کرایه کند. شرایط کرایه این ماشین داشتن حدالق ۲۳ سال سن، گواهینامه‌ای با دو سال سابقه و بیعانه ۱۵۰ یورویی یا یک کارت اعتباری است.
کامیون یا ون برای درو کردن مردم بی‌گناه در خیابان، برای اولین بار در بندر فرانسوی نیس در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۶ مورد استفاده قرار گرفت. در ماه نوامبر همان سال، در نشریه اینترنتی «الرومیه» که توسط حکومت اسلامی منتشر می‌شود، استفاده از خودرو برای کشتن مردم بی‌گناه، به عنوان یکی از کاراترین شیوه‌ها توصیه شد.
مادر شیطان
پلیس ایالت کاتالونیا در ویلایی که در پیامد انفجار مخزن‌های گاز خانگی ویران شد، آثاری از مواد منفجره‌ای که با نام «مادر شیطان» شهرت دارد یافت. در گذشته تروریست‌های اسلام‌گرا در چندین عملیات دیگر نیز از این ماده منفجره استفاده کرده بودند. «مادر شیطان» را می‌توان با هزینه بسیار کم و با استفاده از اطلاعاتی که به آسانی در فضای مجازی به دست می‌آیند تهیه کرد. مواد لازم برای ساختن «مادر شیطان» آب اکسیژنه، اسید سولفوریک و آستون است. هر سه را می‌توان بدون مشکل در هر شهری تهیه کرد. هزینه تهیه یک کیلو «مادر شیطان» حدود ۸۰ یورو است. «مادر شیطان» در بسیاری از بمب‌گذاری‌های گروه‌های وابسته به حکومت اسلامی، چون بمب‌گذاری در منچستر، پاریس و بروکسل، مورد استفاده قرار گرفته است. دروازه‌های امنیتی فرودگاه‌ها و ادارات قادر به ردیابی «مادر شیطان» نیستند.
پهپاد، اسلحه جدید تروریست‌ها
حکومت اسلامی یا داعش مدت‌هاست که در سوریه و عراق از پهپاد استفاده می‌کند. در موصل، پس از بیرون راندن نیروهای داعشی، نظامیان عراقی کارگاهی را که در آن سربازان حکومت اسلامی پهپاد می‌ساختند کشف کردند. پهپاد‌هایی که داعش تا قبل از تاسیس کارگاه در موصل از آنها استفاده می‌کرد را می‌توان از هر فروشگاه اینترنتی و با قیمتی بین ۸۰ تا ۱۲۰ یورو تهیه کرد. این پهپاد‌های ابتدایی، اگر مجهز به مقدار اندکی مواد منفجره بشوند به راحتی می‌توانند سرنشینان یک اتومبیل را به قتل برسانند.
کارشناسان امنیتی اروپا که تروریست‌های اسلام‌گرا را تحت نظر دارند، معتقدند که در آینده‌ای نه چندان دور، گروه‌های هوادار داعش در حملات خود در غرب از پهپاد هم استفاده خواهند کرد. در همین رابطه شرکت‌های هواپیماسازی در صدد هستند سیستم‌هایی را با قابلیت شناسایی و انهدام پهپاد‌ها به روی هواپیما‌های خود نصب کنند.
با توجه به گسترده‌تر شدن استفاده از پهپاد در شهر‌های بزرگ اروپا برای عکاسی و فیلم‌برداری یا برای کنترل ترافیک و حتی بازی و سرگرمی، استفاده از این وسیله برای عملیات تروریستی چندان دور از واقعیت نیست. چندی پیش پلیس ایتالیا چند پهپاد را از نوعی که کودکان برای بازی در پارک‌ها استفاده می‌کنند، در خانه چند قاچاقچی مواد مخدر کشف کرد. قاچاقچیان از این پهپاد‌ها برای جابجا کردن مواد مخدر استفاده می‌کردند.
