مراسم آغاز سال تحصیلی ۹۶-۹۷ جامعه المصطفی العالمیه روز پنجشنبه ۱۶ شهریور در چند شهر ایران از جمله قم و گرگان با شعار «تحول نظام جامع آموزشی و مرجعیت معرفتی المصطفی» برگزار شد.
جامعه المصطفی تشکیلاتی حوزوی است که طلاب غیرایرانی در آن آموزشهای اسلامی و علوم شیعه میبینند. این مرکز با دستور مستقیم علی خامنهای در سال ۱۳۸۶ با تلفیق «سازمان حوزهها و مدارس علمیه خارج از کشور» و «مرکز جهانی علوم اسلامی» تشکیل شد و علاوه بر دوره مقدماتی (آموزش زبان فارسی و معارف اسلامی) آموزشهای این مجموعه در ۵ سطح شامل کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و اجتهاد ارائه میشود.
جامعه المصطفی دارای حدود ۱۷۰ واحد در نزدیک به ۷۰ شهر ایران و در ۶۰ کشور دنیاست و توسط هیات اُمنا و زیر نظر دفتر خامنهای اداره میشود، اما خدمات و امتیازاتی که در آن به طلاب غیرایرانی ارائه میشود نه تنها رایگان و فراتر از یک نهاد آموزشی و پژوهشی است بلکه امتیازاتی که به طلاب در حال تحصیل ارائه میدهد حتی فراتر از بسیاری از حوزههای علمیه داخلی و بینالمللی است به طوری که نشان میدهد هدف از تاسیس آن نه تنها آموزش «علوم» دینی شیعه است بلکه بخش عمدهی آن تربیت افرادی با سبک زندگی کانالیزه شده و مورد تایید نظام جمهوری اسلامی برای انجام اهداف مشخص تبلیغی و ترویجی و همچنین امنیتی رژیم است.
از امتیازات ویژهای که این حوزه خاص برای طلاب خارجی در نظر گرفته اخذ ویزا و اقامت تحصیلی در ایران، پرداخت شهریه، کمک هزینه مسکن و قرضالحسنه، تأمین خوابگاه، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و مشاورههای آموزشی و تربیتی است.
از سوی دیگر بخشی از امتیازات جامعه المصطفی تامین مسکن و امکانات آموزشی برای همسران و فرزندان طلابی است که در این مجموعه تحصیل میکنند.
جامعه المصطفی به صورت سالانه ردیف بودجه دولتی دارد و بودجه آن در سال ۱۳۹۶ حدود ۲۶۷ میلیارد و ۶۸۰ میلیون تومان بود و علاوه بر آن دفتر خامنهای نیز به صورت مستقیم به این مجموعه کمک میکند. اما جامعه المصطفی تنها یکی از مراکز دینی است که در ایران اقدام به پذیرش طلبهی خارجی میکند.
طبق آخرین آمار اعلام شده توسط علیرضا اعرافی، مدیر حوزه علمیه تا مرداد سال ۱۳۹۶ حدود ۲۵ هزار طلبهی خارجی در ایران مشغول فراگیری علوم اسلامی هستند، اما مشخص نیست چه تعداد از آنها با همسر یا فرزندانشان در ایران زندگی میکنند.
یکی از استراتژیهای رژیم برای نفوذ ایدئولوژیک و حتی نظامی در کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین جذب شهروندان آنها از طریق مراکز آموزش علوم دینی با امتیازات ویژه و تطمیع مادی است. در این کشورها از دیرباز مراکز آموزشی وابسته به عربستان سعودی فعال بودهاند که اصلیترین رقیب جمهوری اسلامی برای جذب مردم آن از طریق تبلیغ و تطمیع و شستشوی مغزی به شمار میرود. کشورهایی که عمدتاً فقیر هستند.
در این میان طلاب آفریقایی آنقدر در ایران پایگاه قدرتمندی پیدا کردهاند که حتی اتحادیه تشکیل دادهاند. دکتر عبدالله دوسو، رییس این اتحادیه است و خط مشیهای مورد نظر جمهوری اسلامی توسط او به زیرمجموعههای این اتحادیه منتقل میشود.
آبان ۱۳۹۵ روزنامه شرقالاوسط در گزارشی نوشت که ایران به دنبال ایجاد شبکهای واحد و مستقل از روحانیون، یا به تعبیری، دیگر مبلّغان شیعه است که از منافع جمهوری اسلامی در آفریقا حمایت کنند و در پی اهداف تبلیغاتی هستند. در این گزارش تاکید شده بود، جمهوری اسلامی ایران در ۳۰ کشور آفریقایی برای گسترش شیعهگری و رساندن پیام مهدویت برنامهریزی کرده و با همین روش در بعضی کشورها برنامههای نظامی و امنیتی هم پیاده میشود.
۳۰ فروردین ۱۳۸۶ مدیر یکی از مدارس عالی فقه و معارف اسلامی در مورد گزینش و آموزش طلاب غیرایرانی گفته بود، طلاب خارجی باید به گونهای پرورش بیابند که در کشور خود «مؤثر» باشند و «با استفاده از ابزارهایی که ما در اختیار آنها قرار میدهیم، به تبلیغ اسلام بپردازند».
او همچنین گفته بود «هزینه سفر رفت و آمد طلاب خارجی و خانوادههایشان» نیز بر عهده این مراکز است.
از دیگر برنامههای مراکز دینی داخل ایران حفظ ارتباط و همکاری با این طلاب پس از فارغالتحصیلی آنها و بازگشت به کشورشان است.
یکی از طرحهای ویژه که برای این طلاب برگزار میشود «طرح هجرت» است، چیزی شبیه برنامههای بسیج که در آن اردوهای سازندگی و مهارتهای تشکیلاتی آموزش داده میشود تا بعدا بتوان از این طلاب مغزشویی شده در کشور خودشان به عنوان بازوهای جمهوری اسلامی استفاده کرد.
سال ۱۳۹۳ روزنامه شرق گزارشی از وضعیت زندگی طلاب غیرایرانی در یک مرکز دینی در شهر مشهد منتشر کرد که در آن طلابی از سنگال، چین و هند و فرانسه آموزش میبینند. آنها در مجتمعهای مسکونی خاصی زندگی میکنند که زیر آنها حسینیههایی قرار دارد که تا ساعت ۱۰ شب در آنها قرآن میخوانند. به نوشتهی شرق، یکی از این طلاب به نام «داوود ژی یانگ» از چین آمده بود و به همراه همسر و یک فرزندش در ایران زندگی میکرد.