احمد رأفت – دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بالاخره سیاستهای جدید کاخ سفید را در قبال جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد. دونالد ترامپ تصمیمگیری در مورد آینده برجام و توافق هستهای را به کنگره واگذار کرد. قانونگذاران آمریکایی دو ماه فرصت دارند در این رابطه تصمیمگیری کنند.
محسن سازگارا، تحلیلگر سیاسی در واشنگتن، قبل از هر ابراز نظری در مورد سخنرانی دونالد ترامپ، استفاده رئیس جمهور آمریکا از واژه «خلیج» عربی به جای خلیج فارس را بسیار منفی ارزیابی میکند. محسن سازگارا در گفتگو با
کیهان لندن میگوید «رئیس جمهور آمریکا با استفاده از این واژه معجول، امکان خوبی را برای تبلیغات در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار داد».
اروپا پلیس خوب
هوشنگ امیراحمدی، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه روتگرز در ایالت نیوجرسی، شک ندارد که «اگر رئیس جمهور آمریکا بر حرفهایی که زد پافشاری کند، نه تنها شاهد بحرانی بسیار عمیق در روابط ایران و آمریکا خوهیم بود، بلکه روابط این کشور با متحدین اروپاییاش نیز وارد مرحلهای بحرانی خواهند شد». هوشنگ امیراحمدی میافزاید «اروپا تا کنون مثل پلیس خوب رفتار کرده است که از ایران میخواهد مفاد توافق هستهای را کاملا اجرا کند، بدون آنکه در مقابل امتیازی برای ایران قائل شود».
محس سازگارا بر این نظر است که «اروپا نخواهد توانست در مقابل تحریمهایی که خزانهداری آمریکا همزمان با سخنرانی دونالد ترامپ در مورد کل سپاه پاسداران اعلام کرد، مقاومت کند»، و میافزاید «عدم پایبندی به این تحریمها که ذیل سرفصل مبارزه با تروریسم تدوین شدهاند ساده نیست، شاید دولتمردان اروپایی با آنها موافق هم نباشند، ولی شرکتهای مهم هرگز تن به همکاری با سپاه و شرکتهای وابسته به آن نخواهند داد، زیرا ریسک افتادن در تور تحریمهای آمریکا را نخواهند پذیرفت».
برجام بدون منفعت برابی آمریکا
هوشنگ امیراحمدی که میگوید «از ابتدا با برجام موافق نبوده است»، میافزاید که با دو اصلی که سخنرانی دونالد ترامپ بر آنها استوار بود، موافق است. این استاد دانشگاه میافزاید «رئیس جمهور آمریکا به درستی اشاره کرد که نمیتوان در مورد یکی از مشکلات در روابط بین دو کشور را که مساله هستهای بود توافق کرد و دیگر موارد را به کنار گذاشت. مثل این است که بخواهیم در مورد طبقه نهم یک ساختمان ده طبقهای توافق کنیم و در مورد ۹ طبقه دیگر حتی مذاکره هم نکنیم».
این استاد دانشگاه یادآوری میکند که «دونالد ترامپ یک تاجر است و با برنامهای اقتصادمحور انتخاب شده است. هرگز توافقی مانند برجام را نخواهد پذیرفت که درهای بازار ایران را به روی اروپا و دیگر کشورها باز کرد ولی آمریکا را خارج از این بازار قرار داد. برجام کنونی هیچگونه منفعت اقتصادی برای آمریکا ندارد و دلیلی ندارد که دولت کنونی که محافل اقتصادی و نظامی را نمایندگی میکند آن را در شکل کنونیاش بپذیرد».
فصل جدیدی در روابط ایران و آمریکا
محسن سازگارا از آغاز فصل جدیدی در روابط ایران و آمریکا صحبت میکند: «تا کنون هیچکدام از روسای جمهور آمریکا پای رهبری و ولایت فقیه را به میان نکشیده بودند. دونالد ترامپ به نقش علی خامنهای به صورت مستقیم اشاره کرد و تمام فعالیتهای سپاه پاسداران را به او نسبت داد».
این تحلیلگر در ادامه میافزاید: «اگرچه دونالد ترامپ از سپاه به عنوان یک سازمان تروریستی نام نبرد، ولی صحبت از رابطه سپاه با طالبان، حزبالله، و القاعده کرد، و بدون اشاره مستقیم به ۱۱ سپتامبر ادعا کرد سپاه در کشته شدن ۴۰۰۰ آمریکایی در عملیات تروریستی دست داشته است».
هوشنگ امیراحمدی واکنش حسن روحانی و دیگر مقامات جمهوری اسلامی به اظهارات دونالد ترامپ را «بسیار بد و بچگانه» میداند. محسن سازگارا در اشاره به واکنشهای احتمالی جمهوری اسلامی به سخنرانی دونالد ترامپ میگوید «در حیطه نظامی سپاه درگیری مستقیم با نیروهای نظامی آمریکایی نخواهد داشت. سپاه پراگماتیستتر از آن است که با ارتش آمریکا مستقیم درگیر شود». سازگارا میافزاید «باید انتظار حملاتی ار سوی نیروهای دستنشانده ایران در منطقه چون حزبالله، حشدالشعبی یا طالبان و حوثیها علیه آمریکا و یا متحدین آنها را داشته باشیم».
تحریمهای جدید فرصتی برای حسن روحانی
واکنش سیاسی جمهوری اسلامی به سخنرانی دونالد ترامپ، بنا بر پیشبینیهای محسن سازگارا «تبلیغاتی و فشار بر دیگر کشورهای امضاکننده توافق هستهای خواهد بود». محسن سازگارا تحریمهای جدید علیه سپاه پاسداران را فرصت مناسبی برای تسویه حسابهای داخلی و جناحی در جمهوری اسلامی میداند: «فرصتی است برای حسن روحانی که به دلیل این تحریمها از سپاه بخواهد که از پروژههای مهم اقتصادی، به ویژه در زمینه نفت، گاز، پتروشیمی و طرحهای اقتصادی کلان خارج شوند، در غیر این صورت اقتصاد کشور به خاطر تحریمها فلج خواهد شد».
البه محسن سازگارا شکی ندارد که سپاه پاسداران نیز در این حالت واکنش نشان خواهد داد و «با افزایش ماجراجویی در منطقه و دامن زدن به جنگهای غیر متقارن دست و پای دولت روحانی را در پوست گردو قرار خواهد داد».