(+عکس، ویدیو) پیشبینی آن چندان سخت نبود که افول گروه دولت اسلامی (داعش) در عراق، پایان جنگهای داخلی در این کشور نباشد. از وضعیت این روزهای شهر کرکوک و مناطق اطراف آن از جمله خانقین و شنگال در شمال عراق به خوبی پیداست که هر منطقه از عراق آتشی زیر خاکستر دارد.
ساعاتی پس از آنکه نیروهای حشدالشعبی و سپاه بدر که از سوی سپاه پاسداران حمایت میشوند با چراغ سبز حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق وارد شهر کرکوک شدند، درگیری بین آنها و نیروهای پیشمرگه بالا گرفت و برای چند ساعت تیراندازیهای پراکنده به نبردهای خیابانی تبدیل شد.
ترکمنها و عربهای شهر کرکوک که در اقلیت هستند از ورود نیروهای شیعه به داخل شهر استقبال کردند، اما اکثریت کرد ساکن این شهر و مناطق اطراف هرگز باور نمیکردند که این نیروها چنین آسان کرکوک را به دست آورند. تا آنجا که حتی مسعود بارزانی و رهبران اقلیم کردستان اعلام کردند که به آنها خیانت شده و تعدادی از گروههای کُرد عقبنشینی کرده و در مقابل نیروهای شبهنظامیان شیعه که از سوی جمهوری اسلامی حمایت میشوند، ایستادگی نکردند.
روایتی دیگری نیز مطرح شد که ورود حشدالشعبی به کرکوک تحت توافق رهبران اقلیم و دولت مرکزی عراق بوده است و حتی بعضی منابع نزدیک به کُردها نیز این خبر را تایید کردهاند.
همچنین تخمین زده شد که بیش از ۶۰ هزار شهروند کُرد شهر کرکوک را ترک گفته و به مناطق شمالی و شمال غربی به سوی کوهستانهای اربیل نقل مکان کردند. با این حال نیمهشب گذشته درگیری به کف خیابان کشیده شد.
تصاویر و فیلمهای منتشر شده از کرکوک در شبکههای اجتماعی حاکی از آن است که بعضی از شهروندان کُرد با دست خالی در مقابل نیروهای حشدالشعبی ایستادگی کردند.
همچنین گزارشهای دیگری حاکی از آن است که نیمهشب بخش زیادی از نیروهای حشدالشعبی تصمیم به عقبنشینی گرفتهاند. در شهر شایعه شده بود که آمریکا هشدار داده اگر آنها کرکوک و مناطق اطراف را ترک نکنند، بمباران خواهند شد.
این اخبار را هنوز هیچ یک از رسانههای رسمی یا رهبران اقلیم کردستان و یا مقامهای دولت مرکزی عراق تایید یا تکذیب نکردهاند و تنها از سوی منابع غیررسمی منتشر شده است.
اما آنچه از شواهد پیداست، اگر طرفین به یک راه حل سیاسی بر سر مناطق مورد اختلاف دست پیدا نکنند، این شهرها مستعد به راه افتادن جنگی خونین بین نیروهای کُرد و نیروهای شیعه حشدالشعبی و سپاه بدر است که هر دو از سوی حکومت اسلامی ایران پشتیبانی میشوند.
تصاویری که از مناطق کردنشین منتشر میشود نشان میدهد نبرد بین آنها هم بُعد سرزمینی دارد و هم انگیزههای به شدت قومی و مذهبی.
اگر تا پیش از ین درگیریها، هم کردها و هم اعراب شیعه تمایل نشان میدادند که پرچم اقلیم کردستان در کنار پرچم عراق برافراشته باشد، حالا پایین کشاندن یکی از این دو پرچم و افراشته نگهداشتن تنها یکی از آنها تبدیل به امری رقابتی و حتی «مقدس» شده است.
بلافاصله تا منطقه و محلی از دست یکی از طرفین خارج میشود یا به دست طرف دیگری میافتد پرچم و دیگر نشانههای یکدیگر را از بین میبرند و پرچم و نشان خود را بر در و دیوار آن منطقه میافرازند.
عراقیهایی که تا کنون به طور متحد علیه داعش میجنگیدند، اینک در دو جبهه مقابل هم قرار گرفتهاند. دولتهای مرکزی عراق و ایران و ترکیه، که خود در این غوغا نقشی انکارناپذیر دارند، معتقدند این بحران ناشی از برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان است؛ در مقابل، رهبران اقلیم کردستان عراق معتقدند که نیروهای شیعه تحت حمایت حکومت ایران و سپاه قدس برای اشغال و پاکسازی مناطق کردنشین وارد کرکوک شدهاند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه ۲۶ مهر ماه با صدور بیانیهای، خواستار تنشزدایی در عراق و گفگو میان طرفهای درگیر باهدف یافتن راهی برای حل اختلافها شد.
در این میان، گروهی از نیروهای پ.ک.ک نیز وارد کارزار شده و با نیروهای تحت حمایت ایران زد و خورد میکنند.
در عین حال مشخص نیست بسیج شیعیان عراق (حشدالشعبی) واقعا از دولت مرکزی آن کشور دستور میگیرد و اهداف ملی را دنبال میکند یا تحت نفوذ سپاه پاسداران به دنبال پیاده کردن سیاستهای تهران است که یک سر آن تقابل با آمریکا در خاک عراق است.