واکنش رژیم ایران و حزبالله لبنان به استعفای سعد حریری، نخست وزیر لبنان نشان میدهد که این دو متحد تا چه اندازه از تحولات احتمالی در لبنان پس از این ماجرا نگران هستند.
حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان یکشنبه شب (۱۴ آبان) مدعی شد استعفای حریری تصمیم عربستان بوده که به او دیکته شده است. او درباره اطلاعاتی که حکایت از تلاش برای ترور سعد حریری داشت نیز گفت: «اداره کل امنیت لبنان با وجود اینکه این خبر را تکذیب کرد اما میتوان اینگونه تفسیر کرد که اشاعه این خبر میتواند به این دلیل باشد که عربستان این را بهانهای برای ممانعت از بازگشت حریری به لبنان قرار دهد و بگوید احتمال دارد در صورت بازگشت، ترور شود». نصرالله این را هم تاکید کرد که متن استعفانامه حریری را عربستان نوشته است.
نخست وزیر لبنان ۱۳ آبان از قدرت کنار رفت و در متن استعفانامه خود از حزبالله لبنان و سیاستهای حکومت ایران انتقاد کرد و با اعلام اینکه جانش مانند پدرش در خطر است هشدار داد، لبنان در چنگ ایران است و ایران به هر جا که میرود وحشت و ویرانی به بار میآورد.
او همچنین تاکید کرده بود شرارت ایران در منطقه گریبان خودش را هم میگیرد و جمهوری اسلامی در مداخلهجوییهایش در امور جهان عرب شکست میخورد. این متن تند باعث عصبانیت مقامهای جمهوری اسلامی شده است.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران استعفای حریری را بخشی از سناریوی جدید برای تنشآفرینی در لبنان و منطقه دانست.
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدعی شد که طبق اطلاعات به دست آمده، این ماجراجویی جدید توسط عربستان، اسراییل و آمریکا انجام شده و آنها را مثلث شوم نامید.
رسانههای جمهوری اسلامی در روزهای گذشته به سراغ آن دسته نمایندگان مجلس لبنان و کارشناسانی میروند که حامی حزبالله و منتقد حریری هستند.
«استعفای حریری؛ شیپور جنگ از ریاض نواخته شد»، عنوان یادداشتی است که یک تحلیلگر فلسطینی در روزنامه «الرأی الیوم» نوشته و در آن ادعا شده این اقدام بخشی از طرح اسراییل، آمریکا و عربستان برای حمله به «محور مقاومت» است؛ «محور مقاومت» اصطلاحی است که از سوی رهبری جمهوری اسلامی اختراع و رایج شده است.
امین حطیط، سرتیپ بازنشسته ستاد ارتش لبنان نیز در گفتگو با تسنیم اعلام کرده استعفای سعد حریری اولین گام از طرح حمله به لبنان است.
روزنامه تندرو «وطن امروز» چاپ تهران روز دوشنبه یادداشتی از عبدالباری عطوان، یک کارشناس لبنانی منتشر کرده که در آن تاکید میشود «محور مقاومت کاملاً آماده این جنگ است و تواناییهای حزبالله نسبت به سال ۲۰۰۶ چند برابر شده، علاوه بر اینکه سوریه، ایران، عراق و هزاران داوطلب از کشورهای مختلف در آن شرکت خواهند کرد».
همچنین در بخش دیگر این یادداشت آمده «هیچ کس خواهان جنگ نیست اما اگر این جنگ بر محور مقاومت تحمیل شود نتیجه آن نسبت به دفعات قبلی متفاوت خواهد بود». این کارشناس تاکید کرده علت استعفای حریری برنامهریزی ائتلاف سعودی علیه گروه انصارالله یمن و قطر است که فاز اول آن استعفای نخست وزیر لبنان بود.
ایوب حمید، نماینده پارلمان لبنان نیز به خبرگزاری مهر گفته: «زبان و ادبیات به کار رفته در بیانیه استعفای سعد الحریری، زبان حکامی است که با ایران می جنگند و اتهامات باطلی را علیه ایران مطرح میکنند». این نماینده در بیان علت استعفای حریری گفته «سعودیها با استعفای حریری در صدد جبران شکستهای خود در سوریه هستند».
ائتلاف «المستقبل» که ریاست آن بر عهده سعد حریری است با تشکیل نشستی اضطراری با حمایت از مواضع نخست وزیر مستعفی با تاکید بر ادامه وحدت اسلامی- مسیحی، تمامی لبنانیها را به هشیاری و آگاهی نسبت به خطرات داخلی و خارجی کنونی علیه لبنان فراخوانده و نسبت به خطراتی که در نتیجه افزایش مداخله حکومت ایران و حزبالله در درگیریها در منطقه به وجود آمده هشدار داده است.
در این میان، السیسی رییس جمهوری مصر در دیدار با نبیه بری ربیس پارلمان لبنان در شرمالشیخ تاکید کرده است «نگرانم که حریری در اقامت اجباری باشد» و «هیچ ادلهای برای ترور او وجود ندارد».
مجموعهی این اظهارات نشان میدهد که هنوز جمعبندی مشخصی در مورد دلایل استعفای حریری وجود ندارد، اما جمهوری اسلامی و حزبالله لبنان با وجود آنکه در مورد این استعفا بلاتکلیف هستند و دلایل مختلفی برای آن مطرح میکنند، انگشت اتهام را به سوی ریاض و واشنگتن و تلآویو گرفتهاند و اشتیاقشان خود را برای آغاز یک جنگ پنهان نمیکنند.