(+عکس) روسیه به دنبال آن است که آرام «سبک زندگی روسی» را در ایران ترویج دهد، بخشی از این هدف با صادرات کالاها و خدمات روسی ممکن می‌شود، که زیر سایه‌ی تحریم‌های غرب روانه بازار ایران می‌شوند؛ اما در این بین بیسر و صدا بستههای فرهنگی و اجتماعی نیز برای ایرانیها مهیا می‌شود که جاده‌صاف‌کن آن رسانههای حکومتی و روحانیون بلندپایه هستند.
در ایران نه تنها وبسایتهایی که محتوای غیراخلاقی و هرزه‌نگاری (پورنوگرافیک) دارند فیلتر می‌شود، بلکه بسیاری از خبرگزاری‌‌های رسمی که به زبان فارسی و انگلیسی فعال هستند نیز فیلتر هستند. بخشی از این فیلترینگ بنا بر مقررات حاکم، «مصداق محتوای مجرمانه و ضدانقلاب» هستند و بخشی دیگر از نظر جمهوری اسلامی محتوای غیراخلاقی تولید میکنند.
بر همین اساس در سالهای گذشته بیشمار خبرگزاری‌ها، شبکههای اجتماعی و وبسایتها به اتهام انتشار مضامین سیاسی ضدانقلاب و ضداسلامی نیز فیلتر شده‌اند. وبسایت کیهان لندن که از سال ۲۰۰۰ فعال شد تا به امروز به دلیل اطلاع‌رسانی و انتشار مطالب روشنگرانه همچنان فیلتر است.
صدای آمریکا، بیبیسی، رادیو فرانسه، دویچهوله، سیانان و خیلیهای دیگر در شمار خبرگزاریهایی هستند که چون به اعتقاد مسوولان رژیم سازشان با انقلاب کوک نیست، فیلتر شده‌اند. بعضی دیگر از شبکههای اجتماعی و وبسایتها نیز مصداق ترویج فرهنگ غربی هستند و با همین اتهام فعالیت‌شان مسدود شد.
رسالت مقابله با ترویج سبک غربی از رسانهها به کوچه و بازار هم کشیده شده و هرچیزی که مصداق «فرهنگ غربی» است را شامل می‌شود. از بستن مانتوفروشیها و فروشگاههایی که کالاهای مربوط به جشن ولنتاین را میفروشند تا بستن سالنهای «فشن شو» و آرایشگاههایی که مشتریان خود را تتو میکنند. حتی وبسایتهای غیرسیاسی و غیر«مستهجن» که کالاهای «غربی» را از طریق اینترنت میفروشند هم بنا به میل مسوولان مسدود می‌شوند و ادمین بسیاری از این قبیل کانالها احضار و بازداشت شده، و همه این فیلترها و انسدادها و محدودیت‌ها هم یک علت دارد و در یک نفر خلاصه می‌شود.
علی خامنه‌ای بارها و بارها از ترویج فرهنگ غربی و استفاده از کالاهای غربی در ایران انتقاد کرده و هشدار داده که باید با آن مقابله شود و سبک زندگی اسلامی جایگزین آن گردد. بیشتر بدبینی او به سوی «سبک زندگی آمریکایی» است تا آنجا که دو سال پیش محمد محمدی گلپایگانی٬ مسوول دفتر خامنه‌ای گفت: «آمریکا با مک‌دونالد به دنبال ترویج سبک زندگی آمریکایی در ایران است».
بر همین اساس بود که در سال ۱۳۹۴ در روز ۱۳ آبان با فشار بسیجیان، اولین شعبه رستورانهای «فست فود» KFC را که اتفاقاً شعبه‌ی «حلال» آن هم بود بسته شد تا مبادا رستورانهایی که غذا به سبک و سیاق غربی ارائه می‌دهند و بویی از آمریکا بردهاند گزندی به دین و سبک زندگی مردم وارد کنند در حالی که مردم راه خود را می‌روند و با وجود این همه محدودیت‌ها، سبک زندگی آنها به تنها چیزی که شباهت ندارد، تصورات خامنه‌ای است! شبیه همین اتفاق در واردات اتومبیلهای آمریکایی به ایران نیز افتاد و خامنه‌ای دستور مستقیم ممنوعیت آن را صادر کرد.
از میان رسانههایی که با این اتهامات فیلتر شده‌اند، یکی قِسِر در رفت: «اسپوتنیک روسیه» که به زبانهای مختلف از جمله فارسی فعالیت دارد و اتفاقاً شریک خوبی در انتشار و انعکاس اخباری است که باب طبع جمهوری اسلامی است.
این خبرگزاری به تازگی در صفحه نخست بخش فارسی خود «سبک زندگی روسی» را تبلیغ میکند که دامنهی گستردهای از کالاها و صنایع روسی تا تحصیل و تبلیغ آکادمیها و امکانات ورزشی در روسیه را شامل می‌شود.
کافیست به محتوای اسپوتنیک فارسی سر بزنید. مطالب سیاسی آن یا ترجمه روسی خبرگزاری رسمی روسیه است و یا کپی خبرگزاری‌‌های فارس و تسنیم. بخش اصلی محتوای این «خبرگزاری» انعکاس توان نظامی روسیه است و بخش دیگری از آن کپی اخبار مربوط به سیاستهای رسمی روسیه و یا کپی گزارش‌های رسانههای داخلی ایران از جمله فارس و تسنیم. در واقع بدل روزنامه‌ی معروف «پراودا» (پراودا به روسی یعنی حقیقت) که در اتحاد شوروی منتشر می‌شد و نقشی مانند کیهان تهران داشت و مردم شوروی درباره‌اش می‌گفتند «حقیقت» در این کشور فقط به درد یک کار می‌خورد!»
اما محتوای جذاب اسپوتنیک که هیچ خبرگزاری داخلی و خارجی فارسی‌زبان مجاز در جمهوری اسلامی ندارند، پرداختن به مسائل سکسی است که از روی لایکها میتوان دریافت که بیتشرین مخاطبان را دارد.
«سکسیترین زنان سال»، «عضلانی‌ترین دختر روسیه»، «بوی مردان، زنان را به فکر سکس میاندازد»، «سایهای از پورنو در زیبایی» و تعداد زیادی دیگری از گزارشها و فیلمهایی با این محتوا به طور روزانه در این خبرگزاری پمپاژ می‌شود بدون اینکه در ایران فیلتر باشد. اسپوتنیک روسی در لابلای همین گزارشها هم اخبار و جهتگیریهای سیاسی دولت خود را به مخاطب عرضه میکند و هم به اصطلاح سبک زندگی روسی را که در واقع عین چین، کپی همان زندگی «غربی» است! اما بدون حق و حقوقی که در غرب برای شاغلان در این بخش‌های ممنوعه در جمهوری اسلامی در نظر گرفته شده!
گذشته از این، در هیچ خبرگزاری و رسانه‌ی جدی کشورهای غربی این حجم محتوای پورنو تحت عنوان «سبک زندگی» برای مخاطب تولید نشده و به خورد آنها داده نمی‌شود! هدفمندی این ماجرا زمانی بیشتر روشن می‌شود که می‌بینیم بخش روسی و انگلیسی خبرگزاری اسپوتنیک این حجم محتوای پورنو منتشر نمیکند!
بخش دیگری از مطالبی که در این خبرگزاری به زبان فارسی تولید می‌شود و مربوط به مثلا «سبک زندگی» است، دیگر هویت یک گزارش یا خبر و مصاحبه‌ی رسانهای هم ندارد بلکه جزو مطالب کاملا زرد است که در مجله‌هایی که برای سرگرمی و گذراندن وقت تا رسیدن نوبت در مطب برخی پزشکان این سوی جهان دیده می‌شود؛ مثلا «چرا شاه بینیاش را عمل نکرد؟»!
جالب آنکه این خبرگزاری در روسیه برای خبرنگاران خاصی که از ایران اعزام می‌شوند کلاسهای مختلط آموزش خبرنگاری هم دارد.
در واقع زیر قرارداد «نفت در برابر کالا» که ایران و روسیه اجرا میکنند و ارزش آن به سالانه ۴۵ میلیارد دلار می‌رسد، روسیه شروع به تبلیغ کالاهای خود کرده و چون اکثر ایرانیها آشنایی به زبان روسی ندارند، اسپوتنیک راوی سبک و زندگی روسی به زبان می‌شود و همراه آن خبرگزاری‌‌های داخلی به معرفی کالاها و خدمات روسی در قالب آگهی و رپرتاژ و خبر میپردازند: «اتومبیل لادای روسی بجای تندر ۹۰ ایرانی».*
جریان سمت دادن ایرانیها به سبک زندگی روسی (کاریکاتور زندگی غربی) آنقدر قدرتمند پیش می‌رود که خبرگزاری قوه قضاییه ایران «میزان» نیز در گزارشی اختصاصی به «صفر تا صد سفر به روسیه/ بهترین و ارزانترین زمان سفر به مسکو» میپردازد.
در این چرخه‌ی سیاسی- اقتصادی- فرهنگی، اسپوتنیک به عنوان اصلیترین رسانه وابسته به روسیه جذابیتهای روسی را با چاشنی پورنو تبلیغ میکند، رسانههای حکومتی مسیر سفر به روسیه را هموار میکنند و شرکتهای توریستی مسافران را با تبلیغات به روسیه میکشانند که البته به راستی سرزمینی دیدنی و پر از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی و طبیعی است. اما بعید به نظر می‌رسد این نوع تبلیغات، برای مخاطبان ایرانی، این جاذبه‌ها را در نظر داشته باشند.
دوم اردیبهشت ۱۳۹۶ رستم مینیخانوف نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در دیدار با سیدابراهیم رییسی، تولیت آستان قدس گفته بود ما امیدواریم با کمک دین اسلام جوان‌های خود را به گونه‌ای تربیت کنیم که تحت تاثیر فرهنگ غربی قرار نگیرند چرا که متاسفانه امروز جوانان و نوجوانان از فرهنگ و نمادهای غربی تاثیر می‌گیرند. در همین دیدار چندین توافق فرهنگی امضاء شد.
نباید فراموش شود که سفر ایرانیان به آنتالیای ترکیه و تایلند با اشاره مستقیم علیخامنهای با محدودیت روبرو شد زیرا او این دو شهر منطقه را محل «گناه» میدانست.
در واقع آیتاللهها که خود را مسوول بهشت و جهنم مردم میدانند، در ستیز با فرهنگ آمریکایی و غربی، بستههای روسی سبک زندگی را به جامعه تزریق میکنند.
چندی پیش اسدالله عسگراولادی، رییس اتاق مشترک ایران و روسیه خبر داد که واردات از روسیه به ایران چهار برابر صادرات است.
روس‌ها نفت را میبرند و به جای آن کالا تحویل تجار جمهوری اسلامی می‌دهند. در بخش فرهنگی اما میداندارش آیتاللهها هستند که همایشها و برنامههای به اصطلاح فرهنگی آنها با مشارکت روسیه زیر سایه‌ی عبا و عمامه‌ی آنها برگزار می‌شود.
(*) گزارش‌های کیهان لندن درباره مشارکتهای اقتصادی و فرهنگی آستان قدس با روس‌ها و گزارش در مورد استفاده تبلیغاتی از هنرمندان برای رونق بخشیدن به شرکتهای توریستی ایرانی-روسی
