روشنک آسترکی (+عکس) سومین روز از زلزله ۷٫۳ ریشتری استان کرمانشاه در حالی سپری شد که هنوز واحد بحران در برخی از روستاها شکل نگرفته، و مردم برخی شهرستان‌ها و روستاهای زلزله‌زده با مشکلات زیادی روبرو هستند.
زلزله شدید غرب ایران تا کنون هزاران زخمی و کشته بر جای گذاشته است، هنوز تعداد زیادی از نجات‌یافتگان گمشده دارند و دنبال اعضای خانواده خود می‌گردند و تعداد زیادی نیز بیش از ده نفر از اعضای خانواده و فامیل خود را از دست داده و سوگوار هستند.
بسیاری از مناطق شهرها و روستاها هنوز آب و برق ندارند و آب برخی شهرستان‌ها در حالی وصل شده که کاملا گل‌آلود است. توزیع مواد غذایی، آب آشامیدنی، پتو و چادر سازمان نیافته و اکنون با گذشت سه روز از زلزله نه تنها مردم بلکه برخی مسئولان محلی نیز از وضع موجود کلافه شده و ناراضی هستند.
از آن‌سو عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، که روز نخست پس از وقوع زلزله به منطقه سفر کرده می‌گوید «۱۹۶۰ روستا و ۷ شهرستان آسیب دیده‌اند که برخی مناطق صعب‌العبور و کوهستانی است و همچنین با پراکندگی‌های بسیار زیادی مواجه هستیم.» گزارش دیگری از تخریب دست کم ۱۲۰۰۰ خانه مسکونی در منطقه خبر می‌دهد.
آمارهای ارائه شده از سوی دولت ۴۷۴ کشته و ۹۳۹۷ مجروح بر اثر زلزله را تایید می‌کند اما منابع دیگر آمارهایی به مراتب بالاتر را مطرح می‌کنند. احمد صفری، نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه، ۲۴ آبان‌ماه، در گفتگو با ایلنا از کشته شدن دست کم ۱۰۰۰ نفر در زلزله خبر داده و گفته است: «مسئولان خبر ندارند، من خودم به روستایی سرزدم که گفتند بیست نفر را همان روز اول خودشان خاک کرده‌اند. این افراد جزو آمار جانباختگان به حساب نمی‌آید. به نظر من بیش از ۱۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند، فقط در یک کوچه در سرپل ذهاب هفتاد نفر کشته شده‌اند، در مسکن مهر بیش از ۲۵۰ نفر جان باختند.»
تنها ۲۴ ساعت پس از زلزله بود که استان کرمانشاه با کاهش دما هم روبرو شد. سرمای هوا در حالی گذراندن شب‌های بعد از زلزله را سخت‌تر کرده که بسیاری از خانواه‌های روستایی ازگله و ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب چادر دریافت نکرده‌اند و اگر توانسته باشند فرش یا پتویی از لای خشت و کاهگل‌ها بیرون کشیده باشند تا شب را صبح کنند اما باز با مشکل سرما مواجه هستند. برخی از روستاییان هم با شاخه درختان و پلاستیک و گونی برای خود سرپناهی درست کرده‌اند.
برخی از این خانواده‌ها توانسته‌اند از چادرهای اهدایی مردم استفاده کنند اما این چادرها تفریحی و برای روزهای گردش هستند و نه برای زندگی خانواده‌های زلزله‌زدگان، آن هم در شرایطی که آنها حالا حالاها خانه‌ای نخواهند داشت!
شرایط در روستاها، به ویژه در روستاهای نزدیک به سرپل ذهاب، بدتر است و مردم به شدت از نحوه امدادرسانی ناراضی هستند. در برخی مناطق ۲۴ ساعت پس از زلزله اولین گروه امدادی به منطقه سرزده اما مستقر نشده است و برخی از مناطق هنوز هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند. برخی از زلزله‌زندگان هم می‌گویند اگر کمک‌های خودجوش مردم نبود از سرما و گرسنگی تلف شده بودند.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده اسلام‌آباد غرب در مجلس شورای اسلامی، نیز نسبت به وضعیت امدادرسانی در مناطق زلزله‌زده گلایه کرده و گفته است: «توزیع کالاها در مناطق زلزله‌زده به خوبی انجام نمی‌شود به ویژه اینکه در منطقه پیاپی پس‌لرزه اتفاق می‌افتد و با وجود خانه‌هایی که ناامن هستند، نمی‌توان در آنها بسر برد، لذا مردم در مناطق مختلف در بیرون از خانه‌ها می‌خوابند و نیازمند چادر هستند.»
همان‌طور که نماینده اسلام‌آباد غرب در مجلس شورای اسلامی اشاره کرده است پس‌لرزه‌های زیادی درمناطق زلزله‌زده به وقوع پیوسته به‌طوری که مسئول شبکه لرزه‌نگاری استان کرمانشاه اعلام کرد تا ساعت ۱۴ روز چهارشنبه، ۲۴ آبان ماه، ۲۹۰ پس‌لرزه در این مرکز ثبت شده است.
این پس لرزه‌ها مردم را بیشتر دچار وحشت کرده است اما چون با گذشت ۳ روز از وقوع زلزله بسیاری از روستاهای دشت سرپل ذهاب هنوز رنگ نیروهای امدادی را به خود ندیده‌اند، مردم خودشان آواربرداری را آغاز کرده‌اند که این موضوع با توجه به پس‌لرزه‌ها می‌تواند خطراتی برای آنها داشته باشد.
در همین حال مقامات دولتی مدعی شده‌اند عملیات آواربرداری و جست‌وجو در مناطق زلزله‌زده تقریبا به اتمام رسیده و عمده ساکنان این مناطق نیز به طور اضطراری اسکان داده شده‌اند.
ارائه آمارهای دروغ از سوی مقامات و نابسامانی در خدمات به زلزله‌زدگان از سوی سازمان‌های دولتی باعث واکنش شدید استاندار کرمانشاه در جلسه ستاد بحران سرپل ذهاب در روز چهارشنبه، ۲۴ آبان‌ماه، شد.
استاندار کرمانشاه گفته است: «از امشب آمار بی‌اساس را نمی‌پذیرم و میدانی نحوه توزیع چادر را رصد می‌کنم. هیچ خانواری نباید بدون چادر بماند. اینکه برق ۱۰ درصد وصل شده فردا ۵ درصد، این چه سیستمی است؟ متوجه نیستید بحران است و مردم بی خانمان شدند؟ درصد یعنی چه؟ برق باید فوری برقرار شود.»
آذری جهرمی یک روز پس از زلزله اعلام کرده بود ارتباطات منطقه زلزله‌زده به نسبت پایدار شده است و مکالمه «همراه اول» در این مناطق با دستور او به صورت رایگان صورت می‌گیرد.
اما استاندار کرمانشاه این ادعای آذری جهرمی، وزیر ارتباطات، را رد کرده و گفته است: «همراه اول کی می‌خواهد مشکل تلفن را حل کند؟ من با هر کدام از مدیرانم می‌خواهم تماس بگیرم نمی‌شود.»
در مقابل عملکرد ضعیف مسئولان دولتی، مردم از سراسر ایران اقدام به جمع آوری کمک و ارسال به منطقه کرده‌اند، حتی در برخی گروه‌ها یک یا چند نفر از شهرستان‌ها همراه محموله کمک به استان کرمانشاه می‌روند تا خودشان مستقیما کمک‌های جمع‌آوری شده را میان زلزله‌زدگان توزیع کنند.
در حالی که غیر از نیروهای دولتی، سپاه و ارتش نیز در منطقه حضور دارند اما همچنان با گذشت سه روز از زلزله نیروهای ارتش در منطقه خوش درخشیده و نیروهای سپاه در حال برجسته کردن نقش خود هستند. در دیدار روحانی از مناطق زلزله‌زده نیز که روز سه‌شنبه انجام شد در حالی که روحانی در جمع زلزله‌زدگان از کمک‌های نیروی دولتی و سپاه و ارتش سخن می‌گفت مردم یکپارچه حرف او را قطع کرده و فریاد می‌زدند: «فقط ارتش»!
یکی دیگر از موارد مهم دیگری که نیازمند اقدام به‌موقع از سوی گروه‌های امدادی و مسئولان است جلوگیری از شیوع عفونت‌های احتمالی در منطقه است. حمید خسروی، رییس گروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نیز تاکید کرده است: «در بحران‌های این چنینی به دلیل وجود اجساد مانده در زیر آوار احتمال انتشار عفونت وجود دارد.» نکته قابل توجه اینست که نه تنها ممکن است اجسادی زیر آوار مانده باشند بلکه در روستاها نیز با تخریب طویله‌ها و آخورها تعداد زیادی حیوان و یا لاشه‌ی آنها نیز زیر آوار مانده است و اصولا آواربرداری طویله‌ها و آخورهای تخریب شده نیز در مرحله‌ی بعدی پس از آواربرداری خانه‌های روستاییان صورت می‌گیرد.
در این شرایط ضروری است برای پیشگیری از عفونت به سرعت اجساد از زیر آوار بیرون کشیده شده و کار آواربرداری انجام شود. همچنین افراد باید در این شرایط به شدت بهداشت فردی را در نظر گرفته و به ویژه آب سالم مصرف کنند.
غیر از چادر و آب معدنی، اقلام ضروری دیگری که زلزله‌زدگان نیاز دارند عبارتند از مواد شوینده، نوار بهداشتی، پوشک، پستانک، شیشه شیر، شیر خشک، لباس، ملافه، پتو، گاز پیک‌نیک، مسواک و خمیردندان. همچنین برخی از زلزله‌زدگان خواستار لباس سیاه هستند تا در عزای اعضای خانواده و عزیزان‌شان بر تن کنند.
