رضا ضراب تاجر ایرانی- ترکیه‌ای، در دادگاه نیویورک رجب طیب اردوغان را متهم کرد که شخصاَ مجوز دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را صادر کرده است.
ضراب که پس از اعلام تمایل به همکاری با دادستان، به جای متهم به عنوان شاهد در دادگاه رسیدگی به این پرونده حاضر شد پنجشنبه در جریان سومین روز جلسه دادگاه عنوان کرد که رییس جمهوری فعلی ترکیه زمانی که سمت نخست‌وزیر را به عهده داشت مجوز دور زدن تحریم‌های ایران را صادر کرد.
ضراب متهم است بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به دولت و چندین سازمان و نهاد دولتی و غیردولتی جمهوری اسلامی ایران کمک کرده است تا صدها میلیون دلار دارایی‌های آنها را برای دور زدن تحریم‌ها جابه‌جا کند.
رضا ضراب همچنین تاکید کرده «زراعت بانک» و «واکیف بانک» (بانک وقفی) ترکیه هم شبکهی مالی این فرآیند را تشکیل می‌دادند. همچنان که «هالک بانک» و مدیران آن نیز در این پرونده متهم هستند.
ساعاتی پس از ادعاهای ضراب در مورد ارتباط اردوغان با دور زدن تحریم‌های آمریکا به نفع رژیم ایران، اردوغان این اتهامات را رد کرد و یک سخنگوی دولت ترکیه هم این پرونده را توطئه علیه کشورش توصیف کرد.
رضا ضراب پول فروش نفت ایران را که در بانک‌های خارجی مانده بود و به دلیل تحریم‌ها امکان انتقال آن به داخل ایران وجود نداشت را میگرفت، با آن طلا می‌خرید و از طریق دوبی به ایران ارسال میکرد. در میانه راه بخشی از این طلاها را باز هم به پول تبدیل کرده و کالاهای غیرقابل خرید را تهیه میکرد و با این ترفندها به کمک شریک خود بابک زنجانی تحریم‌ها را دور میزد.
ضراب اعتراف کرد که میلیاردها یورو پول را به این روش تطهیر کرده و به دوبی و روسیه فرستاده است.
ضراب در دادگاه با ماژیک روی تخته سفید شیوه دور زدن تحریم‌ها را ترسیم کرد و گفت چگونه پول‌های نفت را که غیرقابل برداشت بوده تحویل می‌گرفته است.
او اعتراف کرد که در سال ۲۰۱۰ تحریم‌ها علیه ایران زیاد شد و تقاضای مشتریان ایرانی برای جابجایی پول افزایش پیدا کرد، به همین دلیل او یک مکانیزم پولشویی در چارچوب تجارت طلا را آغاز کرد.
او در بانک‌های ترکیه حساب‌های مختلفی ایجاد کرد و از آنجا پول‌ها توسط بانک مرکزی ایران به حساب زنجانی واریز می‌شد و در بانک‌های مختلف به ارزهای گوناگون تبدیل می‌شد.
ضراب در دادگاه گفته این همکاری با بانک مرکزی ایران به دلیل تحریم این بانک دوام نیاورد و «بانک ملت» و «بانک سرمایه» طرف حساب شدند؛ نقش اصلی در انتقال پول به ترکیه را بانک سرمایه داشت.
ضراب در ادامه گفت، بانک‌های ترکیه ظرفیت میلیون‌ها یورو تراکنش مالی را نداشتند برای همین به سراغ «هالک بانک» که یک بانک دولتی بود رفته و از شهرت خودش و همسرش ابرو گوندش استفاده کرده، گرچه همسرش مخالف بوده است.
او سراغ «ظفر کالایان» وزیر اقتصاد ترکیه در آن سال‌ها رفته و در ازای تقسیم نصف به نصف سود این پولشویی و پرداخت مجموعاً ۵۰ میلیون یورو رشوه در چند مقطع، وزیر پیشین نیز حاضر به همکاری شده است.
او گفته سود نصف به نصف پولشویی در ترکیه، مبلغ ۵۰ میلیون یورو بود که بخشی از آن به حساب کالایان و بخشی دیگر از آن را به حساب خواهر و برادر کالایان واریز کرده است.
پول‌های نفت ایران از ترکیه به صورت یورو و طلا به روسیه و دوبی منتقل می‌شد و مجوز این نقل و انتقال را ظفر کالایان و هاکان آتیلا رییس پیشین هالک بانک صادر میکردند. در این فرآیند پولشویی در هر مرحله حداقل ۱۰ تراکنش انجام می‌شد.
ضراب در نیویورک مدارکی به دادگاه ارائه داده که مربوط به اسناد نقل و انتقال رشوه به وزیر و روسای بانکها در ترکیه بوده است. در این پرونده نام شرکت ملی نفت ایران و بانک «استاندارد چارتر» نیز مطرح شده است.
از وقتی ضراب حاضر به همکاری شده، او را به صورت مخفی در محلی نگهداری می‌کنند که نه زندان است و نه هتل؛ وی در دادگاه گفته چندان اجازه حرکت ندارد.
جمهوری اسلامی در مقابل این افشاگریهای ضراب تا کنون سکوت مطلق کرده و نه وزارت خارجه و نه هیچ نهاد دیگری واکنشی نشان نداده است. اردوغان و دولت ترکیه هم صرفاً در بین سخنرانیهای خود اصل ماجرا را انکار می‌کنند.
ارزش لیر ترکیه در روزهای گذشته به شدت سقوط کرده و احتمال میرود در جلسات بعدی دادگاه ابعاد بیشتری از این پولشویی که دست دولتهای ترکیه و ایران در یک کاسه بود افشا شود. ارزش سهام هالک بانک، زراعت بانک و واکیف بانک ترکیه هم سقوط کرده است.
این که رودی جولیانی، شهردار پیشین نیویورک و تیم وکلای او دفاع از رضا ضراب را بر عهده دارند نقش زیادی در اعترافات این تاجر طلا دارد. او در حالی که یکی از متهمان اصلی این پرونده است، پس از آنکه حاضر به همکاری میشود نه تنها در جایگاه شاهد نشست بلکه برگزاری دادگاه خودش نیز به تاخیر افتاد و زمان برپایی آن نامعلوم است.
ضراب گفته میخواهد روند بررسی پرونده زود تمام شود از شّر آن راحت شود و در ازای این همکاری خواسته در مجازاتاش تخفیف دهند و به نظر میرسد دادگاه نیویورک نیز قبول کرده است. حالا این ابهام بیشتر شده که آیا جولیانی به ضراب خط داده که به نیویورک برود تا اگر بازداشت شد روند رسیدگی به پرونده وی روی این ریل قرارگیرد یا نه.
افشاگریهای ضراب کمک بزرگی به آمریکا میکند تا متوجه شوند رژیم ایران از چه راههایی اقدام به دور زدن تحریم‌ها کرده بود.
بحران در ترکیه
هر قدر در ایران در مورد پرونده ضراب سکوت است، در ترکیه تبدیل به یک بحران شده و جناحهای سیاسی مخالف اردوغان از آن برای حمله به دولت استفاده می‌کنند.
روزنامه حریت، چاپ ترکیه نوشته کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه (CHP) از احزاب مخالف اردوغان مدعی شده که دولت و نزدیکان ضراب بین ۴۵ تا ۵۰ میلیون دلار به او پیشنهاد رشوه داده بودند و از او خواستند تا استعفا دهد. وی پرسیده چطور ضراب تا همین دیروز قبل از اعترافات خود یک تاجر خیرخواه بوده و حالا اردوغان میگوید او در حال توطئه است و دشمن آنها شده؟!
قلیچداراوغلو، ادعا کرده چند نفر از اطرافیان اردوغان نیز که صاحبان شرکتهای تجاری بزرگ هستند با اسناد جعلی در حال پولشوییاند و میلیون‌ها دلار پول از کشور خارج می‌کنند. او نام شرکت Bellway Limited را نیز مطرح کرده است که در این پولشویی دست دارد.
اما وران اونر، وکیل مدافع این شرکت اعلام کرد که از طرف هیچ یک از نزدیکان اردوغان به این شرکت مبلغی ارسال نشده است.
