رضا تقی‌زاده – اگرچه عمده‌ترین هدف دیدار بوریس جانسون وزیر خارجه جنجالی بریتانیا از ایران آزادی نازنین زاغری نیست، ولی فوری‌ترین نتیجه مذاکرات دو روزه او با مسئولان سیاسی، پولی و امنیتی جمهوری اسلامی می‌تواند بازگشت مادر جوان دوتابعیتی زندانی در تهران را به بریتانیا، در قبال پرداخت حداقل ۴۰۰ میلیون پوند استرلینگ (بیش از ۵۲۰ میلیون دلار) موجب شود.
نازنین زاغری همراه با دختر خردسال خود روز ۱۵ ماه فروردین سال گذشته (سوم ماه آوریل سال ۲۰۱۶) در فرودگاه بین‌المللی تهران توسط ماموران اطلاعات سپاه (شاخه کرمان) دستگیر و بعد از مدتی اتهام او «عضویت در شرکت ها و مؤسسات بیگانه با قصد طراحی و اجرای پروژه‌‌های رسانهای و سایبری با موضوع براندازی نرم نظام مقدس جمهوری اسلامی» اعلام، و مادر جوان متعاقباً به پنج سال زندان محکوم شد.
نزدیکان نازنین زاغری فاش ساخته‌اند که بعد از حدود دو سال دوری از فرزند خردسال‌اش، وی در زندان به اختلالات عصبی، از جمله وحشت‌زدگی ناگهانی (panic attacks)، بی‌خوابی مزمن (insomnia)، افسردگی و پاره‌ای مشکلات جسمی مبتلا شده و به دلیل فوریت وضعیت جسمی و روانی (قرار داشتن در مرحله درهم شکستن عصبی) پزشکان حکومت اسلامی نیز از وی در زندان معاینات چندی به عمل آورده‌اند.
اتهامات
بازداشت نازنین زاغری توسط ماموران اطلاعات سپاه پاسداران در تهران تنها یکی از نمونه‌های متعدد اجرای سیاست گروگان‌گیری ایرانیان دوتابعیتی، با هدف دریافت باج نقد، و امتیازات سیاسی و اقتصادی از کشورهای خارجی است.
به دنبال اعتراضات گسترده بین‌المللی در پشتیبانی از بی‌گناهی نازنین زاغری، دادستان جمهوری اسلامی دو ماه قبل مدعی شد که او از جانب بی‌بی‌سی فارسی به تعلیم اینتر نتی روزنامه‌نویسی برای ایرانیان مشغول بوده و در باطن قصد استخدام روزنامه‌نگار برای این موسسه را داشته است.
برابر مدارک موجود، نازنین زاغری در بخش خیریه موسسه تامپسون رویترز که یک موسسه کانادایی است کار می‌کرده و با وجود سابقه کار در بخش خیریه بی‌بی‌سی جهانی که امروز «موسسه اقدام رسانهای بی بی سی جهانی» نام دارد، کمترین ارتباطی با بی‌بی‌سی فارسی از نظر اشتغال و استخدام نداشته. موسسه خیریه بی‌بی‌سی شغل خانم زاغری را کارمند ساده اداری و موسسه خیریه رویترز در اندازه «دستیار آموزشی» معرفی کرده‌اند.
سازمان عفو جهانی نیز بر این باور است که اتهامات زاغری با دستگیری‌های سال ۲۰۱۴ تعدادی از گردانندگان کانال‌های تلگرام مرتبط است.
روز پنج دی‌ماه سال ۱۳۹۵ سعید منتظرالمهدی، سخنگوی نیروهای انتظامی ضمن تایید دستگیری گردانندگان ۳۰۰ کانال تلگرامی و حساب‌های اینستاگرام گفت: «این کانال‌ها به تبلیغات نامتعارف و سرقت اطلاعات می‌‌پرداختند.»
سایت خبری برون‌مرزی پرس‌تی‌وی متعلق به دولت جمهوری اسلامی سال گذشته از قول یدالله موحدی مدیرکل قضایی استان کرمان مدعی شد که اتهامات زاغری نه در رابطه با استخدام روزنامه‌نگار برای بی‌بی‌سی بلکه در رابطه با اعتراض‌های موسوم به موج سبز، پیامد انتخابات رییس جمهوری سال ۱۳۸۸ است.
ظاهرا اتهام نازنین زاغری کمک به ساختن وبسایت‌هایی در آن تاریخ است که در آن زمان هنوز در استخدام موسسه رویترز نیز قرار نداشته است.
به نظر می‌رسد بعد از دستگیری‌های سال ۲۰۱۴ توسط واحدهای امنیتی سپاه آنها با نام نازنین زاغری هم برخورد کرده و در انتظار بازگشت وی به ایران و شکار او بسر می‌بردند.
در حال حاضر دست کم حدود ۳۰ ایرانی دوتابعیتی دیگر به اتهام «براندازی» و «جاسوسی» در زندان‌های جمهوری اسلامی بسر می‌برند.
بهمن ماه سال گذشته بهمن دارالشفایی که پیشتر به عنوان خبرنگار با بی‌بی‌سی همکاری داشت و ظاهرا دارای تابعیت دوگانه است در تهران دستگیر شد. محسن اژه‌ای بعد از آزاد شدن جیسون رضائیان که همراه با چهار متهم دیگر دوتابعیتی در دولت اوباما با پرداخت نزدیک به دو میلیارد دلار وجه نقد آزاد شده بود، از وجود « همدستان جیسون رضائیان (خبرنگار واشنگتن پست) و دیگر دوتابعیتی‌ها در زندان‌های ایران» و «دستگیری بموقع آنها» خبر داد.
کمال فروغی ۷۷ ساله، با داشتن تابعیت بریتانیا در سال ۲۰۱۱ ضمن کار با شرکت نفتی مالزیایی پتروناس دستگیر شد و اینک در زندان بسر می‌برد. سعید ملک‌زاده و مصطفی عزیزی با داشتن تابعیت کانادا در زندان بسر می‌بردند و سال گذشته عزیزی به صورت مشروط آزاد شد؛ سیامک نمازی و پدر او با داشتن تابعیت آمریکایی در زندان بسر می‌برند؛ امید کوکبی با داشتن تابعیت آمریکایی به ده سال زندان محکوم شد و بعد از ابتلا به سرطان در زندان جمهوری اسلامی اینک به طور مشروط آزاد است؛ احمدرضا جلالی پژوهشگر دانشگاه پیرمنتو در ایتالیا که محکوم به مرگ شده و در زندان بسر می‌برد و در کنار دیگر زندانیان عملا گروگان گرفته شده، در انتظار معجزه و «معامله» و یا «مبادله» برای آزادی است.
کمتر از دو سال پیش به دنبال یک مبادله و یا معامله بزرگ بین دولت اوباما و جمهوری اسلامی تعدادی از این زندانیان دوتابعیتی آزاد شدند. در روز شنبه ۲۶ دی ۱۳۹۴، در حالی که وزرای خارجه آمریکا و جمهوری اسلامی اجرایی شدن برجام را خبر می‌دادند، دادستان انقلاب تهران اعلام کرد «در راستای مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران و مصالح کلی نظام، چهار زندانی ایرانی دوتابعیتی [از جمله جیسون رضائیان] در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شدند.»
روز پنجم اسفندماه سال گذشته خبرگزاری مهر از قول حسین نجات، جانشین رییس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران نقل کرد که جیسون رضائیان، خبرنگار واشنگتن پست در نتیجه «مجاهدت شهادت‌‌گونه نیروهای اطلاعاتی سپاه» در قبال پرداخت یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار آزاد شد». دونالد ترامپ رییس جمهوری کنونی آمریکا، دولت اوباما را به «باج» دادن برای آزادی اتباع آمریکا به عنوان بخشی از معاملات مرتبط با توافق اتمی و ارسال یک هواپیما حامل پول نقد به تهران متهم ساخت.
وزیر خارجه بریتانیا در تهران به دنبال چیست؟
بوریس جانسون که در سال ۲۰۱۱ طی نوشته‌ای از در اختیار داشتن بمب اتمی توسط جمهوری اسلامی دفاع کرده بود، اینک در دولت ائتلافی محافظه‌کار ترزا می، پست وزیر خارجه را بر عهده دارد و دولت متبوع او، برخلاف آمریکا، قویا از حفظ توافق اتمی با جمهوری اسلامی حمایت می‌کند.
دولت بریتانیا هم اکنون در جریان مذاکرات دشواری برای رسیدن به توافق خروج از اتحادیه اروپا بسر می‌برد و پیشاپیش در پی یافتن بازارهای تازه برای صدور کالا و خدمات بعد از محدود شدن مناسبات آن کشور با کشورهای اروپایی است.
جمهوری اسلامی از چند سال پیش بخشی از مطالبات مربوط به خرید ۲۰۰۰ دستگاه تانک چیفتن ساخت بریتانیا را که زمان حکومت پادشاهی ایران سفارش داده شده و تنها ۱۸۹ فروند آن دریافت شده بود تعقیب می‌کرد.
سال گذشته تهران و لندن در مورد مبادله رقم مورد ادعا (۵۲۰ میلیون دلار) به توافق رسیدند ولی به بهانه تحریم‌های بانکی مبادله‌ای صورت نگرفت در حالی که دولت بریتانیا مبلغ را از شرکت سازنده تانک‌ها دریافت و در اختیار دادگاه قرار داده بود.
حمید بعیدی‌نژاد سفیر کنونی جمهوری اسلامی در لندن که پیش از انتصاب از مذاکره‌کنند گان ارشد اتمی جمهوری اسلامی بود تلاش کرد با استفاده از الگوی آمریکا و دولت اوباما، زمینه توافقی مشابه را با لندن فراهم سازد.
بعد از افزایش سطح همکاری‌های دیپلماتیک تهران و لندن در سال گذشته انتظار می‌رفت موضوع بده بستان پولی به تدریج عملی شود ولی موضوع زندانی شدن نازنین زاغری بر سر راه قرار داده شد.
در صورتی که موضوع آزادی نازنین زاغری شکل رسانهای گسترده نمی‌گرفت و جهانی نمی‌شد شاید بوریس جانسون در وضعیت فوق‌العاده حساس کنونی دولت‌اش، ضرورتی برای سفر به تهران نمی‌دید و مذاکرات تهران- لندن در سطوح پایین‌تر ادامه می‌یافت.
با اعلام سفر به تهران، بوریس جانسون می‌تواند ضمن تشویق تهران به خرید کالاهای بیشتر از بریتانیا، از راه پرداخت ۵۲۰ میلیون دلار مورد درخواست دولت روحانی، زمینه آزادی نازنین زاغری را فراهم سازد. جمهوری اسلامی هم می‌تواند ضمن دریافت یک جایزه نیم میلیارد دلاری، از دولت بریتانیا خواستار حمایت بیشتر از توافق اتمی بخصوص نزد دولت ترامپ بشود.
تنها مانع باقی مانده در راه وزیر خارجه بریتانیا برای آزاد ساختن نازنین زاغری، گران‌ترین گروگان دنیا که متهم به تلاش برای «براندازی نرم حکومت مقدس» شده، تعیین وقت قبلی برای محاکمه‌ی مجدد او، تصادفا (!) در دومین روز اقامت بوریس جانسون در تهران است؛ اقدامی که به تناسب حصول موفقیت مذاکرات دو روزه در تهران می‌تواند هم در جهت تعلیق آزادی و هم تعویق آن مورد استفاده قرار گیرد.
