فیروزه رمضان زاده- در چند روز گذشته تصاویر متعددی از چند دختر ایرانی علاقمند به تماشای فوتبال منتشر شده است که با گریم و پوشش مردانه خود را به استادیومهای ورزشی رساندهاند. شبنم، دختر ۲۴ ساله دانشجوی حسابداری اهل اهواز روز یکشنبه، سوم دیماه، با رنگ کردن صورت و گذاشتن کلاه به ورزشگاه «الغدیر» اهواز رفت و بازی فوتبال فولاد و پرسپولیس را از نزدیک تماشا کرد. هشتم دیماه نیز یک دختر دیگر هوادار پرسپولیس با گذاشتن ریش و کلاه و ظاهری کاملاً مردانه برای تماشای بازی دو تیم پرسپولیس و تراکتورسازی به ورزشگاه آزادی تهران رفت.
یکی از نزدیکان شبنم، دختر اهوازی که چند روز پیش برای تماشای مسابقه دو تیم پرسپولیس و فولاد خوزستان، خود را به ورزشگاه «الغدیر» اهواز رسانده بود به کیهان لندن میگوید: «شبنم و چند دختر دیگر از دوستان او، قبلاً هم چند بار به ورزشگاه رفتهاند، آنها یک گروه هستند که همگی عاشق پرسپولیس هستند. هر وقت، بازیهای تدارکاتی این تیم شروع میشود یا بازیکنان پرسپولیس به اهواز میآیند امکان ندارد این گروه از رفتن به هتل و دیدن اعضای تیم عقب بمانند. آنها خود را به آب و آتش میزنند تا با بچههای پرسپولیس، عکس یادگاری یا امضا بگیرند. آنها خانوادگی علاقمند به تیم پرسپولیس هستند به همین دلیل شبنم به راحتی توانست به همراه یک گروه تقریبا بیست نفره از اعضای فامیل خود را به ورزشگاه الغدیر برساند.»
وی میگوید: «در روز بازی دو تیم فوتبال فولاد و پرسپولیس در الغدیر، شبنم، تنها دختر اهوازی نبود که خود را به ورزشگاه رساند دو سه نفر دیگر از دوستانش هم بودند که نخواستند عکس خود را منتشر کنند. وقتی این گروه خواستند خود را به قسمت بازرسی برسانند یکی از این افراد، یک دعوای ساختگی درست کرد و حواس ماموران بازرسی را پرت کرد. شبنم و بقیه دخترها با عجله از زیر دست ماموران فرار کردند و خود را به داخل رساندند.»
این دوست شبنم میافزاید: «شبنم بعد از آن بازی، حسابی معروف شد، چون با چند سایت ورزشی مصاحبه کرد، اما این مصاحبهها برایش گران تمام شد و دو روز پیش با خانواده آنها تماس گرفته و گفتهاند «برای چی مصاحبه کردی؟ منتظر باش بیاییم سراغت». حالا شبنم از ترس بازداشت در خانه یکی از اقوام پنهان شده. دوستان دیگر شبنم هم از ترس بازداشت مدتی است در جایی آفتابی نمیشوند.»
به گفته وی «یکی از دوستان شبنم که عاشق علی کریمی است، یکی دو سال پیش با ظاهری مردانه به ورزشگاه الغدیر رفت و کسی هم متوجه حضورش نشد. او چون از نظر جثه درشت اندام است کمتر جلب توجه میکند اما با این وجود، پارسال در ورزشگاه آزادی بازداشت شد.»
او ادامه میدهد: «هرچند این دختران هوادار پرسپولیس با هزارترفند خود را به داخل ورزشگاه میرسانند اما از ترس ماموران و بعضی از تماشاچیهای خبرچین مجبور هستند جیغ نکشند و خوشحالی خود را کمتر بروز بدهند، چون صدای دخترانه آنها باعث جلب توجه سایرین میشود. ولی همین که روی سکوی ورزشگاه نشستهایم ارزش این همه خطرکردن را دارد.»
او که خود از طرفداران ورود زنان به ورزشگاهها است میگوید: «بسیاری از نزدیکان من از جمله زنان خانهدار به عنوان یک زن ایرانی میخواهند به ورزشگاهها بروند اما نه با ظاهر مردانه و هویت جعلی، این حق آنهاست که که به ورزشگاهها بروند. چرا باید پوشش و ظاهر خود را تغییر بدهند؟»
پیش از این هم، دختری آبادانی با پوشش و ظاهر مردانه خود را به جمع تماشاگران بازی دو تیم ملوان انزلی و پرسپولیس در ورزشگاه تختی بندر انزلی رسانده بود. باوجود اینکه نیمکتنشینان پرسپولیس هنگام گرمکردن متوجه حضور او بر روی سکوهای پشت نیمکت تیمشان شده بودند، اما حضور وی را به ماموران بازرسی ورزشگاه اطلاع ندادند.
زنان در ایران اجازه تماشای مسابقات فوتبال و برخی دیگر از ورزشها از جمله مسابقات کشتی را ندارند. با این وجود، تا کنون بسیاری از دختران ایرانی با پوشش و ظاهر مردانه، تلاش کردهاند به ورزشگاهها بروند اما اغلب، ازسوی ماموران بازرسی ورزشگاهها شناسایی شده و از تشویق تیم مورد علاقهشان بازماندهاند.
پس از آنکه سازمان دیدهبان حقوق بشر از فدراسیون بینالمللی والیبال خواست تا زمانی که ایران، حضور آزاد زنان در ورزشگاهها برای تماشای مسابقات والیبال را نپذیرد از میزبانی این کشور در مسابقات بینالمللی والیبال جلوگیری شود، مسوولان فدراسیون والیبال ایران، به دلیل نگرانی از خطر محرومیت، در زمان بازی دو تیم ملی والیبال ایران و بلژیک در ورزشگاه ۱۲ هزارنفری آزادی تهران، تنها برای ورود ۳۰۰ تماشاچی زن، بلیت صادر کرد. زنانی که اغلب آنها به صورت گزینشی، سفارشی و کنترلشده انتخاب شده بودند.
همسر یکی از بازیکنان تیم والیبال ایران در این مورد به تارنمای خبرآنلاین گفته است: «بیشتر کسانی که آمده بودند خانواده ورزشکاران، دختران والیبالی و فوتبالی، مربیان و داوران بودند. آدم غریبه خیلی کم بود. تا جایی که من میدانم هر ورزشکار ۳ سهمیه بلیت داشت که میتوانست به خانوادهاش بدهد».
تا سه سال پیش، همین حضور اندک و گزینشی زنان برای تماشای مسابقات والیبال امکانپذیر نبود، در ۲۳ خرداد ماه ۱۳۹۳ تجمع و تقاضای مدنی و مسالمتآمیز زنان علاقمند به تماشای مسابقه دو تیم ملی ایران و برزیل، تاوان سختی چون ضرب و شتم و بازداشت، به همراه داشت. در آن روز، بسیاری دختران و زنان علاقمند ازجمله تعدادی از روزنامهنگاران و فعالان حقوق زن نظیر ژیلا بنی یعقوب، عاطفه نبوی، شیوا نظرآهاری صبا شعردوست و میرا قربانی فر پشت درهای بسته سالن ۱۲ هزارنفری ورزشگاه آزادی تهران ماندند.
مقامهای دولتی و فدراسیون فوتبال ایران، بیتوجه به کارزارهای تشکیل شده با هدف حق ورود زنان به ورزشگاهها همچنان از پذیرش این حق سر باز میزنند. در این میان، شعارهای تبلیغاتی حسن روحانی برای کاهش تبعیضهای جنسیتی و ایجاد فضاهای برابر برای زنان از جمله فراهم کردن حضور زنان در ورزشگاهها همچنان به فرجامی نرسیدهاند.
اما با وجود تمامی این ناکامیها و ممنوعیتهای غیرقابل باور برای افکار عمومی جهانی، تلاشها و کارزارهای مختلف برای رفع ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاهها، همچنان ادامه دارند.