نزدیک به یک چهارم مردم با حفظ سلامتی بیش از ۸۵ سال عمر میکنند بدون آنکه از نظر حافظه یا مشکلات مربوط به گوش گرفتاری داشته باشند.
این نتیجهی پژوهشی است که در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ در ده استان کانادا انجام شده و مجامع علمی را به تأمل واداشته است. اگر نتایج به دست آمده در مورد بعضی از اشخاص تحققپذیر است چرا برای همه مردم نباشد.
امروز میدانیم که امکان آن وجود دارد که ابتلا به بیماری آلزایمر و یا پیدایش عوارض آن را تا اندازهای به تأخیر انداخت و یا موجب شد که این عوارض هرگز بروز نکند و یا بسیار دیر ظاهر شود. چنین کیفیتی با مراعات تدابیر پیشگیریکننده بسیار ساده، کاملا عملی و قابل اجراست. به این ترتیب که از طریق مقابله با ۹ عامل خطرناک که تا کنون مشخص شده، میتوان تا ۳۵درصد ابتلا به آلزایمر را کاهش داد. این عوامل عبارتند از: ناآگاهی، دخانیات، عدم تحرک بدنی، افسردگی، فشار خون، چاقی، بیماری قند، کمبود شنوایی و انزوای اجتماعی. این عوامل خطرناک در عین حال، عناصر مبارزه با خطر نیز به شمار میروند.
از سه نفر فرانسوی تنها یک نفر فعالیت بدنی کافی دارد
بنا بر گزارشی که در ماه فوریه ۲۰۱۶ در نشریات علمی فرانسه منتشر شد کمتر از ۳۷درصد از اشخاص بالغ و ۳۲درصد ازاشخاص مسنّ بیشتر از ۶۵سال، به قدر کافی فعالیت دارند. این نحوه زندگی و رفتار به خاطر مشکلاتی که به همراه میآورند موجب کاهش عمر میشود. به این ترتیب یک فرد ۵۰ساله مصرفکنندهی دخانیات که میزان کلسترول او نیز زیاد است بسیار تأثیرپذیرتر است و ده سال کمتر از سالیان عمری که انتظار میرود زنده میماند. این ادعا نتیجه پژوهشهایی است که در سال ۲۰۰۹ در «بریتیش مدیکال جورنی» منتشر شد. اگر چنین شخصی فربه و به بیماری قند مبتلا باشد، انتظار میرود عمرش ۱۵ سال کمتر شود. بنا بر این اگر کسی بخواهد با تندرستی، عمر طولانی داشته باشد نحوهی رسیدن به آن مشخص است.
با این همه امروزه شخصی ۷۵ساله که دارای شرایط مشابهی از نظر تندرستی و فعالیت بدنی است شبیه شخصی است که در سالهای ۱۹۵۰ شصت ساله بوده است.
مهمترین و مفیدترین توصیهای که در این زمینه میتوان کرد فعالیت بدنی است. همه میدانند که مدتی دراز روی صندلی نشستن برای تندرستی بسیار بد است.
بنا بر پژوهشی که دو پژوهشگر آمریکایی بهعمل آوردهاند هر کس باید روزی ده هزار قدم یعنی بین شش تا هشت کیلومتر راه برود. اگر شما کمتر از پنج کیلومتر در روز راه بروید شخصی بی تحرک به حساب میآیید و این کیفیت در مورد ۷۵درصد از فرانسویان صادق است. بنابراین خود را عادت بدهید که در اتوبوس یا مترو یک ایستگاه قبل از مقصد خود پیاده شوید و تا مقصد راه بروید یا آنکه قبل از رفتن به خانه بدون داشتن مقصودی خاص، در محلهی خودتان بگردید. از آسانسور دوری کنید و از پلکان بالا بروید.
بنا بر پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، چنانچه هرروز بیشتر از دو طبقه در ساختمانی پیاده بالا بروید، هر طبقهی اضافی، مشکلات حافظهی شما را نیم سال کمتر خواهد کرد.
روزی ۳۰ دقیقه مطالعه کنید تا دو سال امکان زندگی بیشتر نصیبتان شود.
حتما مطالعه کنید، و کتاب و روزنامه بخوانید؛ پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد نشان داد که اگر روزی سی دقیقه (یعنی معادل یک فصل یک کتاب) بخوانید دو سال بر امید زندگی خود خواهید افزود و امکان مرگ را ۲۰درصد کاهش خواهید داد. بر عکس، نخواندن و مطالعه نکردن ۷/۳ درصد امکان ابتلای شما به بیماری آلزایمر را افزایش میدهد.
بنا بر همین گزارش پژوهشی، کمتر از ده درصد از مردم (در فرانسه) که شبی کمتر از شش ساعت میخوابند، میتوانند کاملا تعادل خود را به دست آورند. بنا بر این بسیار محتمل است شما جزو ۹۰درصد باقیمانده باشید. نیاز شما به خواب، بدون تردید بین شش تا ۸ ساعت در شبانهروز است. آنان که کمتر میخوابند امکان درگذشت خود را ۱۹درصد افزایش میدهند و آنان که بیشتر از شبانهروزی۸ ساعت میخوابند امکان مرگ خود را ۳۷درصد اضافه میکنند. اگر شما کم میخوابید خواب بعد از ناهار ممکن است برای شما راه حل خوبی باشد. مدت این خواب باید بین ده تا سی دقیقه باشد. بهترین زمان برای این خواب بین ساعات یک تا چهار بعد از ظهر است.
درباره تغذیه، باید به اندازه کافی میوه و سبزی خورد. این کیفیت همراه با انجام ورزش، نکشیدن سیگار و نوشیدن متعادل مشروبات الکلی به شما اجازه میدهد که ۱۲ تا ۱۴سال انتظار عمر طولانیتر و سالمتری داشته باشید.
بین تمام روشهای تغذیه که تا کنون مورد پژوهش قرار گرفته رژیمی که به آن رژیم مدیترانهای میگویند، از همه نتیجهبخشتر است. این رژیم بر مصرف زیاد سبزیجات، میوه، غلات، اسیدهای چربی مانند روغن زیتون همراه با مقدار کمی روغن سرخ شده، مصرف متعادل ماهی، مقدار کم و یا متوسط لبنیات، مصرف مقدار کمی گوشت و مرغ و غیره، آشامیدن متعادل شراب هنگام صرف غذاست. اگر این رژیم با دقت اجرا و دنبال شود خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را ۴۰درصد کاهش میدهد. یک نکته اساسی درباره سبزیجات این است که مصرف سبزیجاتی که برگهای آن به رنگ سبز است (مانند اسفناج، کاهو، کلم) بر حافظه اثری عالی دارد.
راههای دیگری را نیز میتوان برای جلوگیری از پیری زودرس و بیماری الزایمر در پیش گرفت. این راهها در کتاب «صد و یک اندرز برای آن که عمر طولانی و بهتر» آمده که توسط «روبر لافون» (مؤسسه انتشاراتی صاحب نام فرانسه) منتشر شده است.
برای بهتر پیر شدن کد پستی شما مهمتر از کد ژنتیک شماست. در واقع بین محلهای که زندگی میکنید و عمر شما رابطهای وجود دارد. یکی مربوط به آلودگی هوا و وجود ذرات غیرقابل تشخیص در آن است. اگر شما در فاصلهای کمتر از۵۰ متر از یک منطقهی پر رفت و آمد اتومبیل و کامیون و دیگر عوامل آلوده کنندهی هوا زندگی کنید، بر امکان ابتلای شما به بیماری آلزایمر، هفت درصد افزوده میشود. تلاش برای عادت کردن به شناختن انواع عطریات و بوها برای حافظه مفید است. در آمریکا برای تشخیص بیماری آلزایمر آزمایشی درباره شناسایی عطر و بو انجام میدهند به این نحو که فاصله شخصی را از شناسایی بوی کرم بادام زمینی که مصرف آن در زندگی مردم آمریکا متداول است اندازه میگیرند و آن را مورد بررسی علمی قرار میدهند چرا که در آلزایمر حس بویایی بیش از حواس دیگر تحت تأثیر قرار میگیرد.
و یا اکر دوکر بازی کنید. این بازی که به فرانسه La marelle و به انگلیسی Hops Coteh نامیده میشود، در به فارسی َاکِر دوکِر ترجمه شده است. اگر مانند کودکان اکر دو کر بازی کنید برای تعادل شما مفید است.
شکلات برای بخشی از اعصاب مفید است ولی مراقب کالری بسیار زیاد آن باشید چون زیانبخش است. برای حذف کالری چهار شکلات مربع کوچک باید ده دقیقه بدوید.
باد کردن توپ با دهان برای تقویت ریه بسیار مفید است. برای باد کردن باد کنک هنگام جشنهای تولد و مراسمی مشابه آن حتما داوطلب شوید.
هیچ وقت ادرار خود را نگه ندارید. این عادت ناپسند و زیانآور و جلوگیری از ادرار، در طول زمان موجب ایجاد ناراحتیهایی در مثانه میشود و همچنین ممکن است به بیاختیاری در کنترل ادرار بیانجامد.
و اما حافظه هنگامی کم میشود که از آن استفاده نشود. به همین دلیل از حافظه خود استفاده کنید از بازی بریج و یا شطرنج که مفیدتر از حل جدول هستند.
سرعت راه رفتن خود را اندازه بگیرید چون نشاندهنده توانایی عضلات شماست و سبب فعالیت مغز شما نیز میشود. ثانیهای یک متر یا بیشتر راه رفتن بسیار مطلوب است. اگر کمتر از ۷۰ سانتیمتر در ثانیه راه میروید، شما آسیب پذیرید. البته باید توجه داشت که این توصیهها مربوط به افرادی نیست که به هر حال در سنین بسیار بالا هستند. در بیماری آلزایمر، معمولا هفت سال قبل از بروز در بیمار، از سرعت راه رفتن کم میشود.
رقص تانگو نیز برای تندرستی مفید است و حتی در مورد بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون نیز استفاده میشود به همین دلیل آن را «تانگودرمانی» میگویند.
نواختن یک ساز برای حافظه و تشخیص نواها بسیار موثر است. شنیدن موسیقی اثری بسیار مطلوب در اشخاصی دارد که درد میکشند. آنان که اضطراب و بیقراری یا فشار خون و ضربات نامنظم قلب دارند با شنیدن موسیقی آرامش پیدا میکنند.
به طور کلی به یاد داشته باشید که پیشگیری همواره نه زود است و نه دیر!
*منبع: The Conversation
*ترجمه از کیهان لندن