احمد رأفت – در سومین گزارش سالانه «آزادیهای انسانی در جهان» که توسط نهاد کانادایی فریزر، بنیاد آلمانی فردریک نیومن و موسسه تحقیقاتی آمریکایی کاتو تهیه و منتشر شده، کشور سوئیس در مقام اول و جمهوری اسلامی ایران در قعر جدول در رتبه ۱۵۴، قرار دارند. پایینتر از ایران تنها نام پنج کشور مصر، یمن، لیبی، ونزوئلا و سوریه بهچشم میخورد.
سال گذشته هنگ کنگ در مقام اول قرار داشت. امسال با یک رده سقوط بعد از سوئیس قرار دارد. نیوزلند در این جدول در مقام سوم قرار گرفته است. برخی از کشورهای اروپایی چون آلمان نیز در جایگاه پایینتری نسبت به گزارش قبلی قرار گرفتهاند. البته بیشترین سقوط مربوط به سلطاننشین برونئی با ۵۲ رتبه و جمهوری قیرقیزستان با ۴۶ رتبه است. در بسیاری از کشورهای آفریقایی وضعیت حقوق انسانی بهبود چشمگیری داشته است: سوازیلند ۲۵، سیرالئون ۲۳ و بوتسوانا ۲۲ رتبه صعود کردهاند.
صعود ایران و آمریکا
ایالات متحده آمریکا با تمام انتقادهایی که در زمینه محدودیت آزادی به کاخ سفید وارد شده است، با ۷ درجه ارتقا از رتبه ۲۴ به ۱۷ صعود کرده است. جمهوری اسلامی ایران نیز ۵ پله نسبت به سال گذشته ارتقاء پیدا کرده است. در گزارش قبل ایران در آخرین رتبه قرار داشت. از ۱۵۹ کشوری که در این جدول قرار دارند، شاخص آزادیهای انسانی در ۶۱ کشور بهبود یافته و در ۹۷ کشور در وضعیت بدتری قرار گرفته است.
در مقدمه این گزارش اشاره شده است که وضعیت آزادیهای انسانی در جهان زیر ضربه قرار دارد و از جمله عواملی که از آنها بهعنوان خطری برای آزادیهای انسانی نام برده میشود، رشد پوپولیسم و عوامگرایی است. در این مقدمه به وضعیت روسیه و ترکیه بهعنوان کشورهایی که بهنوعی آزادی قربانی رشد پوپولیسم شدهاند اشاره میشود.
شاخصهای آزادی
این جدول بر اساس شاخصهای بسیاری تهیه شده است. حکومت قانون، امنیت شهروندان، آزادی مذهب، آزادیهای سیاسی و اجتماعی، آزادی بیان و رسانه، آزادی اقتصادی و تجاری، حق تشکیل حزب و سازمان، و تجمع و اعتراض، همگی در کنار حیطهی قدرت دولت، از جمله این شاخصها هستند. شاخصهای آزادی از یک تا ده درجهبندی شدهاند. میزان متوسط آزادیهای انسانی در جهان ۶.۹۳ است. معدل جمهوری اسلامی ایران در زمینه آزادیهای فردی برابر با ۴.۳۵، آزادیهای انسانی ۴.۸۳ و آزادیهای اقتصادی ۵.۳۱ است. حد متوسط این سه شاخص ۴.۸۳ است و در نتیجه ایران ۲.۱ درصد زیر متوسط آزادیهای انسانی در جهان قرار دارد.
وضعیت در جمهوری اسلامی ایران
در این گزارش به آزادی اقتصادی و تجارت، بهعنوان یکی از مهمترین عوامل اشاره میشود. نویسندگان گزارش تاکید میکنند که آزادیهای اقتصادی دامنهی قدرت دولتها را کاهش میدهد و دسترسی به دیگر آزادیها را آسانتر میسازد. بدون حکومت قانون نیز، به گفته تهیهکنندگان این گزارش، بسیار مشکل است که بتوان از آزادی گسترده در زمینه فردی و اجتماعی برخوردار بود.
حضور جمهوری اسلامی ایران در قعر جدول با توجه به اقتصاد رانتی و بیمار که توسط سپاه پاسداران و آقازادهها به اسارت گرفته شده است، تعجب برانگیز نیست. حکومت قانون هم در جمهوری اسلامی، با توجه به عملکرد قوه قضائیه و نیروهای امنیتی که حداقل حقوق مندرج در قوانین خود جمهوری اسلامی ایران را نیز رعایت نمیکنند، بدون شک در این جدول مورد نظر قرار داشته است.
فحاشی و اتهام زدن بدون مدرک که ورزش مورد علاقه بخشی از ایرانیها است، در تمام دمکراسیها جرم به حساب میآید و در هیچ کجا از آن به عنوان آزادی بیان نام نمیبرند. تهمتی که نتوان آن را با مدرک و شاهد اثبات کرد، در کشورهای دمکراتیک جرم محسوب میشود و علاوه بر جریمه میتواند محکومیت جزایی هم به دنبال داشته باشد. برای استفاده از آزادی بیان باید قواعد آن را یاد گرفت.
خانم یا آقای «ایران»،
آنچه را شما «دیدگاه» درباره «این مقاله» و «نویسنده» میخوانید، مجموعهای عصبی از ناسزا و تهمتهای ریز و درشت بود که نه کیهان لندن و نه هیچ رسانهی جدی دیگر در هیچ کشوری آنها را به عنوان «نظر» و «دیدگاه» و «کامنت» درباره یک مطلب منتشر نمیکند. اگر پرسشهای شخصی دارید میتوانید با نویسندگان شخصا تماس بگیرید. اگر درباره مطلب نظر دارید، باید ادب و آداب و همچنین نکات حقوقی (مثلا تهمت زدن) را درباره اشخاص حقیقی رعایت کرد تا امکان انتشار داشته باشد.
کیهان لندن، سپاس بیکران از اینکه دیدگاه مرا در مورد این مقاله و نویسنده اجازه چاپ ندادید.
من به عنوان یک ایرانی که در ۵۷ در این دنیا نبوده حق دارم این سوال را از کسانی که ما را به این روز انداختند داشته باشم…
آیا این حق را هم نداریم و باید مثل گوسفند دنبالهرو اینان باشیم؟ به این میگویید دموکراسی؟