آزاده کریمی- جشنواره فیلم «فجر» سی و ششمین دوره خود را در حالی پشت سر گذاشت که «تنگه ابوقریب» و «به وقت شام» از تولیدات سازمان فرهنگی رسانهای «اوج»، از زیرمجموعههای سپاه پاسداران جوایز اصلی را از آن خود کردند.
در این دوره از جشنواره فیلم «فجر»، ۲۵ فیلم سینمایی به رقابت پرداختند که جوایز اصلی آن به سپاه پاسداران برای «تنگه ابوقریب» ساخته بهرام توکلی و «به وقت شام» ساخته ابراهیم حاتمیکیا اهدا شد.
در حالی که ابراهیم حاتمیکیا با «به وقت شام» یک پروپاگاندای تمامعیار برای توجیه حضور نظامی جمهوری اسلامی در سوریه راه انداخته بود ولی این فیلم چنان از نظر ساختاری و تکنیکی، باسمهای از آب درآمد که منتقدان تلویزیونی هم حاضر نشدند از آن دفاع کنند.
این فیلمساز که از ابتدا با رانت حکومتی پا به سینمای ایران گذاشته، از وزارت اطلاعات، بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری تا سپاه پاسداران زیر بال و پرش را گرفتهاند ولی حالا به با «یک بفرمایید شام!» به قول یکی از منتقدان سینمایی، یک مشت پول را به آتش کشیده است.
با اینکه غیروابستهها در مراسم پایانی فیلم «فجر»، تقسیم غنائم سیمرغ به خودیها را در سکوت تماشا میکردند، حاتمیکیا، آن هم هنگام دریافت جایزه بهترین کارگردانی، درباره عدم حمایت منتقدان در صدا و سیما به پرخاشگری پرداخت.
فیلمساز همواره مورد عنایت سینمای جمهوری اسلامی گفت که یک فیلمساز وابسته و حکومتی است و افتخار میکند برای سازمان «اوج» فیلم ساخته و قاسم سلیمانی از او حمایت کرده است.
فریاد «حکومتی بودن» حاتمیکیا اگرچه برای مخاطبان جدی سینمای ایران موضوعی تکراری است ولی او همواره تلاش کرده این برچسب را از خود دور کند؛ چنانکه سال ۱۳۹۲ از منتقدانش شاکی بود که چرا به او حکومتی میگویند.
حضورش در مراسم دیدار با سیدعلی خامنهای طبق روال همیشگی و نشستن کنار دست رهبر جمهوری اسلامی به عنوان یک نورچشمی، عذرخواهی فوری رئیس صدا و سیما از عملکرد برنامه «هفت» درباره فیلم وی و پیام ستایشآمیز محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران که حاتمیکیا را «شجاع، وطندوست و خالص» خوانده، کنسرت گوشخراش حکومتخوانی را در بلندگوها برای سینمای ایران اجرا کرد.
با این حال، منتقدان سینمایی روی آنتن صدا و سیمای جمهوری اسلامی، «به وقت شام» را فیلمی تبلیغاتی و ایدئولوژیک خواندند که دارد شو اجرا میکند و فرمان کار از دست کارگردانش خارج شده است.
امیر قادری منتقد سینما در یک برنامه اینترنتی گفت که تا کنون فیلمی به بدی این فیلم در تاریخ سینمای جهان ساخته نشده و باید به همین دلیل دیدن آن را از دست نداد!
این منتقد در حالی که پوزخند میزد گفت که «به وقت شام» شبیه فیلمهای «هورور زامبی» است که تماشاگر میتواند با دیدن آن لذت ببرد و بخندد!
صرف نظر از سینماگران رانتی مانند حاتمیکیا در این دوره از جشنواره فیلم فجر، حکایت غمانگیز رانتی شدن فیلمسازان مستقلی چون بهرام توکلی است. توکلی یکی از بااستعدادترین فیلمسازان جوان ایران است که با ساختن فیلمی سفارشی برای سازمان فرهنگی رسانهای «اوج» با عنوان «تنگه ابوقریب»، به جشنواره فیلم «فجر» آمد و به طور مشترک با حاتمیکیا جایزه بهترین کارگردان جشنواره را دریافت کرد.
با اینکه او در نشست فیلمش در جشنواره تلاش کرد با غیرمستقل خواندن کلیت سینمای ایران، از بار سنگین وابستگی شانه خالی کند ولی شرکت این فیلمساز در ارتش سینمای رانتی و حکومتی، زنگ خطری است برای سینمای ایران که روز به روز به پولهای ناپاک و پنهان حکومت آلوده میشود و مثل ویروسی حتی به مستقلها نیز سرایت میکند.
تکنیک و کارگردانی «تنگه ابوقریب» برخلاف «به وقت شام» از سوی تماشاگران و منتقدان ستایش شد ولی برخی از اصولگرایان آن را اثری ضدجنگ و خالی از باورهای ارزشی دانستند. سینمای ایران امروز به شدت در خطر قبضه اندیشه و اعتبارفروشی سینماگران است؛ سینماگرانی که ادعای استقلال میکنند و در عین حال پشت پرده از بودجههای بادآورده حکومتی تغذیه میشوند و محصولات یکبار مصرف «ارزشی» تحویل میدهند.
جشنواره فیلم «فجر» امسال را باید ویترین محصولات رانتی سینما خواند چرا که اگر پیش از این نهادها و ارگانها در بخش «تجلی اراده ملی» به فیلمهای نزدیک به اهداف خود جایزه میدادند، امسال این برگزارکنندگان جشنواره فیلم «فجر» بودند که به نهادها و ارگانها جوایز خود را اهدا کردند.
در این میان، کنار گذاشتن فیلمی چون «لاتاری» ساخته محمدحسین مهدویان (که در مدت زمان کوتاه حضورش در سینما، کارنامه نامعتبری برای خود درست کرده) از مهمترین اتفاقات جشنواره بود.
«لاتاری» که مختصات عیان یک فیلم رانتی و حکومتی را دارد، فقط در یک بخش صداگذاری کاندیدا شد که آن را هم به دست نیاورد. برای همین هم تهیهکننده آن محمود رضوی موضوع شکایت از دبیرخانه فیلم «فجر» را پیش کشید.
او در اینستاگرام خود نوشت که یک تیم حقوقی به او گفتهاند که امکان شکایت از دبیرخانه فیلم «فجر» را دارد ولی پس از واکنش رسانهها به این پست اینستاگرامی، اعلام کرد که قصد شکایت ندارد.
شکایت تهیهکننده «لاتاری» از دبیرخانه فیلم «فجر» اگر انجام میگرفت، اولین شکایت یک تهیهکننده از یک جشنواره، به خاطر جایزه نگرفتن، در طول تاریخ حیات سینما در جهان میبود چرا که همه میدانند داوری بحثی سلیقهای است و جایزه نگرفتن یک فیلم در جشنواره، شکایتبردار نیست.
رضوی یا از مختصات جشنوارهای بیخبر است یا آنقدر به کُنه جشنواره نزدیک است که میداند زد و بندهای پشت جوایز تا چه اندازه وابسته به عوامل غیرسینمایی است.
جشنواره سی و ششم فیلم «فجر» با عدم اقبال سینماگران شناخته شده برای حضور در آن، حذف بخش فیلمسازان فیلم اولی، اعتراض سینماگران رانتی چون حاتمیکیا، نامزد شدن فیلمهای کمی مستقل ولی نداشتن اقبال کسب جایزه و حذف زنان در پخش تلویزیونی مراسم بازگشایی و پایانی خلاصه میشود که مجموعا یکی از بیخاصیتترین دورههای جشنواره فیلم «فجر» را رقم زد.
ایشون در جواب اینکه: چرا تشریف نمی بری سوریه؟ بحث رو «پیچوندند» و فرمودند این قضیه متضمن یک سری تمهیدات «پیچیده» است!!
حیف اسم «حاتمی» که روی تو باشه
می خواهید او را بشناسید؛ از فریبرز عرب نیا بپرسید که چه به روزش آورد
مردم این فیلم های سفارشی وآشغال را بایکوت کنند مثل فیلم پر خرج محمد ساخته مجیدی.
ادم خودباختهای که با گرفتن جایزه قلابی بهترین کارگردانی میاید و از ماجراجوییهای عدهای به نفع خودش بهرهبرداری میکند تو اگر مردمی بودی که نمیرفتی فیلم قلابی بسازی. تو اگر مردی برو از ان جوان بدبخت تحصیلکرده فیلم بساز که با دو تا فوق لیسانس بیکار است و ادمهای رانتخواری مثل جناب عالی جایشان را غصب کردهاند.