گزارش اختصاصی کیهان لندن؛ چرا سپاه دلباخته‎ی «باروری ابرها» شده؟!

(+عکس) برزو فارسی- خبرگزاری تسنیم، روز ۲۸ بهمن، از آغاز همکاری سه‌جانبه سپاه پاسداران، وزارت دفاع و وزارت نیرو برای توانمندسازی ایران در بارورسازی ابرها خبر داد.

این خبر تازگی نداشت و دقیقاً یک ماه پیش، ۲۸ دی، در متنی مشابه که به نقل از رحیم میدانی معاون وزیر نیرو منتشر شده بود روی مستهلک بودن هواپیماهای استیجاری روسی که برای بارورسازی ابرها مورد استفاده قرار می‎گرفتند تاکید و عنوان شد پیروپاترون‌های (فشنگ‌های حاوی یدید نقره) که برای بارورسازی ابرها بسیار مهم است در روسیه ساخته می‎شود و ایران «توان مالی پرداخت‎ هزینه‎اش را ندارد» و نیروی هوافضای سپاه و صنایع هوایی، برای انجام آن فعالیت خود را آغاز کردند.

اضافه بر این رضا اردکانیان وزیر نیرو هم تاکید کرد «سپاه آمده تدارک تجهیزات لازم برای اجرای طرح باروری ابرهاست و این همکاری آغاز شده و امیدواریم به نتایج مطلوب برسد.»

دو سه دقیقه بعد از انتشار خبرِ تکراریِ آغاز این همکاری‌، تسنیم خبر جدیدی دیگری را منتشر کرد با عنوان «برف و باران شدید در ۱۰ استان تا سه‎شنبه»؛ و به نقل از یک کارشناس هواشناسی نوشت ‌«سامانه‎ی بارشی تقویت شده» و شدت بارش‌ها برای استان‌های کرمانشاه، لرستان، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، البرز و تهران پیش‌بینی می‌شود.

اینکه بحران خشکسالی یک دغدغه حیاتی برای کل کشور محسوب می‎شود یک مسئله است و تلاش‌های مشکوک سپاه  برای «نمایش کارآمدی و توانمندی» در حوزه‎ بارورسازی ابرها و مبتکر بودن در حوزه‌ی محیط زیست، یک مسئله دیگر. مسئله‌ای بسیار مهم!

اگرچه القای اینکه دولت در چنین پروژه‎ای به علت مشکلات مالی «ناتوان» است و سپاه «توانمند» بخشی از پروژه رسانه‎‎ای سپاه است، اما به خودی خود نشانگر مُهر تاییدی بر بی‎اعتباری به اصطلاح دستور علی خامنه‎ای مبنی بر فاصله گرفتن نظامی‎ها از حوزه‎های اقتصادی و «پیگیری واگذاری بنگاه‌های اقتصادی در ارتش و سپاه» نیز هست. همچنان که در ادامه این گزارش فقط گوشه‎ای از فعالیت یک مجموعه‌ی هزارتو و چند لایه‎ای بررسی شده که عملا در اختیار سپاه و سران نظام است اما در ظاهر به صورت بنگاه‎های مستقل فعالیت می‎کنند.

شاید مطرح شود که بارورسازی ابرها چه سنخیتی با «بنگاه‎داری اقتصادی» دارد؟ پاسخ به این پرسش فقط بخش کوچکی از قضیه است که چندان هم پیچیده نیست. حجم گردش مالی در عرصه‌ی فعالیت‌های محیط زیست است که آن را از عرصه‌های اقتصادی دیگر پیچیده‌تر می‌کند به ویژه در دورانی که منابع و تولید حامل‌های انرژی از زوایای مختلف، از جمله سازگاری با محیط زیست، با بحران روبرو هستند.

برای روشن شدن این موضوع کافی است مثلا به گردش مالی هر مرحله بارورسازی ابرها بر اساس ارقامی پرداخته شود که تا کنون منابع رسمی اعلام کرده‌اند.

در شهریور سال ۱۳۹۵ محمد مهدی جوادیان‌زاده مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات باروری ابرها در مورد پرخرج بودن مراحل این پروژه ادعا کرد که پیش بردن بخشی از عملیات «در یک منطقه هدف» در یک دوره شش ماهه اعتبار ۹.۵ میلیارد تومانی لازم دارد.

در حالی که یک سال قبل گفته بود «هر پرواز باروری» با احتساب اجاره هواپیما، سوخت، بیمه و هزینه‌های دیگر بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان هزینه دارد.

هدف از بارورسازی ابرها افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی بارش در یک منطقه معین است که معمولاً دامنه‎ای به وسعت ۲۰۰ کیلومتر دارد.

طبق یک اعلام در سال ۹۴ به طور میانگین سالانه ۸۰ پرواز برای بارورسازی ابرها صورت می‌گیرد؛ با یک حساب ساده مشخص می‎شود که در سال ۹۴ عملیات بارورسازی ابرها ۱۲۰ میلیارد تومان گردش مالی به همراه داشته است.

با توجه به اینکه دو هواپیمای روسی مخصوص عملیات بارورسازی زمینگیر و از رده خارج شده، سپاه قصد دارد از هواپیماهای خود برای بارورسازی ابرها استفاده کند.

هواپیماهایی که برای بارورسازی ابرها استفاده می‎شدند و حالا از رده خارج شده‌اند دو فروند آنتونوف متعلق به شرکت «صافات» بودند.

پیشینه شرکت هواپیمایی صافات

شرکت خدمات هوایی صافات (سهامی خاص) متعلق به «موسسه مرکزی شرکت‎های احرار» است که در سال ۱۳۷۴ تحت شماره ۱۰۱۹۱۹ تاسیس شده و دو فروند هواپیمای آنتونف ۲۶ که در زمینه باروری ابرها ۱۰ سال با وزارت نیرو همکاری داشته و حالا مستهلک شده‌اند متعلق به این شرکت است. این شرکت هم دارای مجوز (cargo) است و هم مجوز (باروری ابرها) که از هواپیمایی کشوری گرفته و مرکز فعالیت آن در استان یزد است.

بخش عمده سهامداران این موسسه فرماندهان و شاغلین سپاه، «آزادگان» و «ایثارگران» هستند. موسسه احرار یکی از بزرگترین مالکان زمین و مستغلات در ایران است و دارایی‎های فراوانی دارد که فقط بخشی از آن شرکت هواپیمایی صافات است. مدیران این شرکت اخیراً تحت عنوان «تهران ایر» ایرباس‎های دست سوم یک شرکت روسی را از مجارستان به ایران منتقل کردند و قصد دارند به عنوان یک ایرلاین مسافرتی شروع به فعالیت کنند.

در واقع «آزادگان»، «شرکت اقتصادی و خودکفایی آزادگان»، «صافات»، «احرار» و «تهران ایر» همه با هم مرتبط و در بعضی مواقع یکی هستند و بده و بستان‎های زیادی با یکدیگر دارند.

تا سال ۹۳ حدود ۴۷ هزار «آزاده» و «ایثارگر» سهامدار موسسه احرار بودند. حساب‌های مالی این شرکت آلوده به فساد آنقدر غیرشفاف و مشکوک است که ده‎ها «آزاده» نسبت به آن اعتراض کردند زیرا اسنادی به دست‎شان رسیده که نشان می‎داد پول‎ها به جیب فقط چند نفر رفته است. سوابق نشان می‎دهد که این شرکت سابقه اختلاس و بالاکشیدن پول «آزادگان» را هم دارد. گروه صنعتی مینو  و «قاسم» که در در سال‎های گذشته اخبار زیادی مبنی بر فساد در آنها منتشر شده زیرمجموعه این بنگاه اقتصادی هستند.

آیا فعالیت شرکت احرار فقط به اینها خلاصه می‎شود؟ پاسخ منفی است؛ غول دلالی و واردات و مونتاژ اتومبیل در ایران یعنی «مرتب خودرو» نیز وابسته به موسسه احرار است.

وقتی روی وبسایت رسمی موسسه احرار کلیک شود «پایگاه اطلاع‌رسانی آزادگان ایران» باز می‎شود. قسمت بالای وبسایت اخبار و گزارش در حوزه مدافعان حرم، وصیت‎نامه شهدا و خاطرات جانبازان و مطالبی از این دست دیده می‌شود اما کمی پایین‎تر ماجرا رنگ دیگری به خود می‎گیرد و اخبار مربوط به «ارزش سهام شرکت اقتصادی و خودکفایی آزادگان» بخشی مجزا را به خود اختصاص می‌دهد.

شرکت اقتصادی و خودکفایی آزادگان (سهامی عام)

محمدحسن ابوترابی فرد نایب رییس پیشین مجلس شورای اسلامی که به‌تازگی با حکمی از سوی علی خامنه‎ای امام جمعه موقت تهران شده یکی از بنیانگذاران کلانِ شرکت خودکفایی آزادگان است.

این هلدینگ اواخر سال ۱۳۹۳ با تراز مالی ۱۶۰ هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه وارد شد و از شرکت‎هایی است که بیشترین سودها را از  تحریم‎های جمهوری اسلامی به جیب می‌زد.

شرکت خودکفایی آزادگان سهامدار اصلی (مستقیم و غیر‌مستقیم) ۱۶ زیرمجموعه دارد که شرکت‌های قاسم ایران، مینو شرق، شوکوپارس، صنعتی مینو و پارس مینو از مهم‌ترین‌ آنها محسوب می‌شوند و سود کلانی می‌برند و با توجه به تبلیغات گسترده‎ای که در صدا و سیمای جمهوری اسلامی و بیلبوردهای شهری دارند شناخته‎ شده‎تر از شرکت‌های دیگر هستند. سیمان قشم و یزد، فروشگاه‎های زنجیره‎ای پیوند، و همچنین تولید لوازم آرایش از حوزه‌های فعالیت خودکفایی آزادگان هستند.

آیا ردّ پای همکاری شرکت خودکفایی آزادگان و موسسه احرار را در جای دیگری می‎توانیم پیدا کنیم؟ پاسخ مثبت است.

به عقب برگردیم؛ به ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۹۳ که جمعی از آزادگان سراسر ایران در مقابل «شرکت قاسم پخش» وابسته به شرکت مینو در کیلومتر ۲۰ جاده مخصوص کرج تجمع کرده و ادعا کرده بودند «شرکت مینو سهم آزادگان را بالا کشیده است.» وبسایت شهدای ایران پایگاه رسمی است که اخبار مربوط به این فساد را پیگیری می‌کند.

آیا باز هم می‌توان سرنخ پیدا کرد؟ پاسخ مثبت است.

جلسه سالانه مجمع عمومی موسسه مرکزی شرکت‎های احرار بارها در شرکت تولیدی «مرتب خودرو» برگزار شده است.

خبر دیدار احمدی‌نژاد و این گروه از مدیران را وبسایتی به نام «پیام آزادگان» منتشر کرد؛ موسسه‎ای به ظاهر فرهنگی که بازوی رسانه‎ای هلدینگ‎هایی است که متهم به فساد هستند. وبسایتی که بعدها کاربرد آن توسط آزادگانی که مالشان چپاول شده مورد انتقاد قرار می‎گیرد.

به طور خلاصه، وزارت نیرو برای بارورسازی ابرها با شرکتی قرارداد بسته به اسم «صافات» (تهران ایر) که صد درصد آن متعلق به «موسسه مرکزی شرکت‎های احرار» است که خود این موسسه با هلدینگ آزادگان در ارتباط است و یک سر آنها به فرماندهان سپاه می‎رسد و بخشی از سرمایه‎های آن را «آزادگان» تامین کرده‌اند که در چند مقطع سرشان کلاه رفته، و بخش دیگری از سرمایه در دست شرکت‎های مواد غذایی و اتومبیل‎سازی و شرکت‎های سیمان است که چهره شاخص همه آنها ابوترابی‎فرد است که جمعه، ۲۷ بهمن ۹۶، با حکم علی خامنه‌ای به عنوان امام جمعه موقت تهران نخستین نماز جمعه خود را در پایتخت برگزار کرد. تمام این مجموعه تا کنون پشت بارورسازی ابرها قرار داشته است.

ولی آیا به سبب اختلاف‎های درونی سپاه است که بخشی از فرماندهان آن تلاش می‎کنند پروژه بارورسازی ابرها را خارج از چهارچوب دولت و سازمان محیط زیست به انحصار خود درآورند؟ یا اینکه دولت احتمالا قصد دارد این پروژه عظیم را به بخش‎هایی غیر از اژدهای هفت سر سپاه واگذار کند و به همین دلیل این روزها تحت فشار قرار گرفته است؟ چه ارتباطی میان هواپیماهای وارداتی دست سوم توسط شرکت صافات تحت عنوان استفاده در خطوط هوایی «تهران ایر» و سپاه وجود دارد؟ آیا این شرکت‎ها و هلدینگ‎ها که امروز همکارند به رقبای یکدیگر تبدیل شده‌اند؟

بارورسازی ابرها یک پروژه‌ی مهم زیست محیطی به ویژه در کشور خشکی مانند ایران است. آیا ارتباطی میان بازداشت فعالان محیط زیست و مرگ مشکوک دکتر کاووس سیدامامی در اوین وجود دارد که در مورد غیراستاندارد بودن بارورسازی ابرها و تاثیرات منفی زیست محیطی آن تحقیق می‌کردند؟ چرا درست در این شرایط محمدحسن ابوترابی‎فرد با حکم خامنه‌ای به امامت جمعه موقت تهران منصوب شد؟ چرا مدام از زبان مسئولان مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرهاا بر «بی‎پولی» و «کمبود نقدینگی» و لزوم همکاری با نیروی هوافضای سپاه تاکید می‎شود؟ چرا جوادیان‎زاده مدیرعامل پیشین این مرکز پس از تغییر «مدیرعامل شرکت آب منطقه‎ای استان یزد» (مقر شرکت صافات) شد؟ چرا شرکتی که در یزد مستقر است به نام «تهران ایر» ثبت می‎شود؟ علت تاخیر یک ساله آغاز فعالیت شرکت تهران ایر چه بوده و چه ارتباطی با تاکید روی آغاز فعالیت آن بعد از عید دارد؟ آیا بر هم خوردن قرارداد دولت روحانی و ایرباس به نفع دست‎های پشت پرده برای واردات ایرباس قدیمی شده؟ چرا خبرگزاری‎های تسنیم و فارس که دولت روحانی را متهم می‎کردند ایرباس‎های نه چندان نو وارد می‎کند حالا در مقابل واردات ایرباس دست سوم سکوت کرده‌اند؟! به راستی، سهم سپاه از خشکسالی در ایران چیست؟!

و بسیاری ابهامات و پرسش‌های دیگر که نه مقامات و مسئولان خود را موظف به پاسخگویی می‌دانند و نه رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران ایران مجاز هستند درباره آنها کند و کاو و تحقیق کرده و افکار عمومی را درباره آنها آگاه کنند.