آزاده کریمی، علی اشتیاق (+عکس) شصت و هشتمین دوره فستیوال فیلم برلین با اهدای دور از انتظار خرس طلا به فیلم «لمسم نکن» ساخته کارگردان رومانیایی آدینا پینتیکلی به کار خود پایان داد. در این دوره از برلیناله، سینماگران زن جهان توانستند از مجموع ۱۱ جایزه، ۷ جایزه برلیناله را از آن خود کنند. سینمای ایران بدون هیچ جایزه‌ای به خانه برگشت.
از مجموع ۲۴ فیلم به نمایش در آمده در بخش مسابقه‌ی شصت و هشتمین دوره فستیوال فیلم برلین، ۱۹ فیلم برای دریافت جایزه خرس طلایی انتخاب شدند که از بین فیلم‌های «نگران نباش او نمی‌تواند خیلی دور شده باشد» ساخته گاس ون سنت و «دوشیزه» ساخته برادران زلنر، فیلمی از رومانی آن را تصاحب کرد.
با اینکه اهدای این جایزه مهم به «لمسم نکن» از شور و شوق معمول مراسم پایانی برلیناله در نزد خبرنگاران کاسته بود ولی این دوره از فستیوال برلین را سینماگران زن با دریافت ۷ جایزه از مجموع ۱۱ جایزه بخش مسابقه اصلی از آن خود کردند. ضمن اینکه جایزه نشان خرس طلای فیلم کوتاه نیز به یک فیلمساز جوان زن رسید.
در شصت و هشتمین دوره برلیناله به جز احتساب جایزه بهترین بازیگر نقش زن، خرس طلا برای بهترین فیلم، خرس نقرهای هیات داوران، خرس طلای بهترین فیلم کوتاه، جایزه بهترین فیلم فیلمساز اول، جایزه بهترین فیلم مستند و جایزه بهترین طراح هنری به سینماگران زن اهدا شد.
شش عضو هیات داوران بین‌المللی این دوره از برلیناله به مدیریت تام تیکور آلمانی بهترین‌ها را انتخاب کردند. برلیناله امسال ۳۹۶ فیلم را به نمایش گذاشت؛ حدود نیم میلیون نفر تماشاچی داشت و بیش از ۳۰۰ هزار بلیت فروخت که آن را به یکی از بزرگترین فستیوال‌های جهان بدل کرده است.
جایزه خرس طلایی برلیناله را فیلم «لمسم نکن» ساخته آدینا پینتیکلی دریافت کرد. این فیلم به واسطه نمایش بی‌پرده و آزاردهنده تماس‌های جنسی، با واکنش منفی تماشاگران برلیناله روبرو شد که بسیاری از آنها سالن نمایش را ترک می‌کردند. این فیلم که به گفته فیلمساز رومانیایی خود یک آیینه در برابر مخاطب قرار داده، در تلاش برای القای اهمیت برقراری دیالوگ و ارتباط بود. این فیلمساز ساخت این فیلم را یک چالش برای خود و گروه‌اش دانسته و گفته که فیلمش درباره اهمیت حس بوده که از سینما برای نمایش آن بهره برده است. وی گفت که بهتر است تماشاگر بدون زدن برچسب به این فیلم به آن، تلاش کند که با آن ارتباط برقرار کند.
به گفته پینتکلی، این فیلم حاصل مستندنگاری در سینمای داستانی بوده که گروه بازیگرانش با او از تجربه کردن نترسیده‌اند. او فیلم خود را نوعی رهایی و آزادی خواند.
با این همه، اهدای خرس طلای برلیناله به این فیلم، اگر چه می‌تواند جایزه‌ی نهراسیدن برای تجربه کردن فیلمسازش باشد ولی به عنوان یک اثر هنری، به نوعی آزار تماشاگر را در پی داشته تا حدی که تصمیم بگیرند برای در امان ماندن از این آزار، سالن را ترک کنند. اهدای این جایزه معتبر به این فیلم از سوی خبرنگاران نیز با استقبال روبرو نشد، چنانکه در سینمای مخصوص رسانه‌ها هنگام اعلام اهدای خرس طلای برلیناله به این فیلم، مورد تشویق خبرنگاران قرار نگرفت.
خرس نقرهای ویژه هیات داوران به فیلم Twarz ساخته کارگردان لهستانی مالگورزاتا ژوموسکا رسید که در سال ۲۰۱۵ با فیلم «بدن» خرس نقرهای بهترین کارگردان برلیناله را دریافت کرده بود. این کارگردان که دیگر به چهره‌ای شناخته شده در برلین بدل شده، برلیناله را خانه خود خواند و گفت که برلیناله به عنوان یک فیلمساز لهستانی همیشه از او حمایت کرده است.
در شصت‌وهشتمین دوره برلیناله، سینمای ایران هیچ جایزه‌ای دریافت نکرد و تنها «درساژ» در بخش نسل‌ها، ۱۴plus مورد تقدیر قرار گرفت. در برلیناله امسال، فیلم‌های «خوک» ساخته مانی حقیقی، «هجوم» ساخته شهرام مکری، «درساژ» ساخته پویا بادکوبه و «هندی و هرمز» ساخته عباس امینی به نمایش در آمدند.
فیلم مستند «داستان یک شهر» ساخته آرش نصیری از فرانسه نیز در بخش فیلم‌های کوتاه به نمایش در آمد.
خرس نقرهای آلفرد بائور نیز به فیلم The Heiress (وارثان) محصول کشور پاراگوئه ساخته مارسلو مارتینسی اهدا شد. تازه‌ترین ساخته وس اندرسون با عنوان «جزیره سگ‌ها» نیز خرس نقرهای بهترین کارگردان را دریافت کرد که بیل مُرِی بازیگر کمدی و صداپیشه فیلم در نبود اندرسون برای دریافت این جایزه روی صحنه رفت. این بازیگر در سخنان خود به تقلید از جمله معروف جان اف کندی گفت «من یک سگ برلینی هستم! Ich bin ein Berliner Hund». جان اف کندی رییس جمهور فقید آمریکا که در نوامبر ۱۹۶۳ در یک سوءقصد به قتل رسید، شش ماه پیش از آن در ژوئن ۱۹۶۳ در سفری به پایتخت آلمان غربی جمله‌ی معروف «من یک برلینی هستم» را با لهجه‌ی آمریکایی به آلمانی ادا کرده بود: Ich bin ein Berliner.
بیل مُرِی بازیگر فیلم تحسین‌برانگیز «گمشده در ترجمه» در کنفرانس مطبوعاتی فیلم حضور یافت و کلاهی با آرم برلیناله را بر سر خرس نقرهای بهترین کارگردانی اندرسون گذاشت. او در حین گفتگوی کوتاهش با خبرنگاران اداره جلسه را نیز به نوعی به دست گرفته بود و دوستانه و بدون قوانین مرسوم آلمانی‌ها، با خبرنگاران گفتگو می‌کرد. او گفت که در برلیناله با انبوهی از علاقمندان و سینماگرانی روبرو شده که سرشار از انرژی هستند. او «جزیره سگ‌ها» را داستانی با احساسات متفاوت خواند که یک همکاری خاطره‌انگیز بوده است.
در حالیکه هر سه بازیگر زن فیلم «وارثان» کاندیدای دریافت خرس نقرهای بهترین بازیگر زن بودند ولی آنا برون بازیگر اصلی فیلم، این جایزه را از آن خود کرد. او در کنفرانس مطبوعاتی مراسم پایانی برلیناله گفت که این فیلم درباره عشق، جامعه و سیاست است و شخصیتی که ایفا کرده را از مادربزرگش وام گرفته که زنی بود که با صدای بلند درباره عشق، زندگی و سکس صحبت می‌کرده است. این بازیگر گفت که این اثر با باز کردن قفل‌ها می‌گوید که حتی بالای ۵۰ سال هم تسلیم نمی‌شود.
بازیگر ۲۳ ساله فرانسوی، آنتونی باژون برای ایفای نقش در فیلم «دعا» خرس نقرهای برلیناله را دریافت کرد. او در این فیلم نقش پسری معتاد به مواد مخدر را بازی می‌کند که قصد دارد با کمک گرفتن از دعا، اعتیاد خود را کنار بگذارد. رسانه‌های آلمانی همچون دی وِلت، او را رقیب اصلی فرانتس رووفسکی بازیگر معروف آلمانی می‌دانستند که با دو فیلم در بخش مسابقه شرکت داشت.
فیلم مکزیکی، با عنوان «موزه» ساخته مانوئل آلکالا آلونسو رویزپالسیوس جایزه خرس نقرهای بهترین فیلمنامه را دریافت کرد. این فیلم که از سوی تماشاگران نیز مورد تحسین قرار گرفت، داستان واقعی بزرگترین سرقت از موزه ملی انسان‌شناسی مکزیک در سال ۱۹۸۵ را روایت می کند که با چاشنی طنز و اندوه به تماشاگر عرضه شده است.
خرس نقرهای بهترین کار هنری برای طراحی لباس و صحنه به فیلم «داولاتف» به النا اوکوپنایا از کشور روسیه اهدا شد.
در بخش فیلم کوتاه نیز، جایزه ویژه آئودی به فیلم «سولار واک» ساخته رنکا بویوسکی تعلق یافت و جایزه خرس نقرهای بهترین فیلم کوتاه به فیلم «امفوریا» ساخته ساموئل آشیموه محصول مشترک رواندا و سوئیس اهدا شد. همچنین خرس طلای این بخش به فیلمساز اسرائیلی اینس مولداوسکی برای فیلم «مردهای پشت دیوار» اهدا شد. این فیلمساز جوان در کنفرانس مطبوعاتی بسیار هیجان‌زده بود و زودتر از موعد مقرر به پشت میز کنفرانس آمد. او گفت که بسیار خوشحال است و وقتی به خانه برگردد با توان بیشتری روی اثر جدیدش کار خواهد کرد. او درباره موضوع فیلم جدیدش گفت که این فیلم قرار است داستان زنان اسرائیلی باشد.
جایزه «اولین فیلم» فستیوال به مبلغ ۵۰ هزار یورو نیز به «لمسم نکن» ساخته آدینا پینتیلی محصول مشترک رومانی، آلمان، بلغارستان، جمهوری چک و فرانسه اهدا شد. جایزه بهترین مستند این دوره به فیلم «والدهایم والدتس» ساخته رود بکمان فیلمساز اتریشی تعلق گرفت.
فیلم تحسین‌برانگیز و خلاقانه «پروفایل» ساخته تیمور بکمامبتوف و فیلم «سکوت دیگران» ساخته آلمودنا کراسدور و روبرت باهار تولید مشترک آمریکا و اسپانیا جایزه بهترین فیلم بخش پانوراما و بهترین مستند در این بخش را دریافت کردند.
«پروفایل» تولید مشترک آمریکا، انگلستان، قبرس و روسیه است که عضوگیری داعش از میان دختران اروپایی از طریق فضای مجازی و اینترنت را روایت می‌کند. تمام اتفاقات این فیلم روی یک صفحه کامیپوتر و در فضای مجازی می‌گذرد.
پاینده باد زن ! ما مردها دنیا را به ذلالت و کثافت کشیده ا یم .از روز اول خلقت ،زن بار سختی و ملالت را به دوش کشید. زن به مرد حیات داد ،درد کشید ،شیر داد و پرستاری کرد و در مورد کار و حرفه شما ،مادرم مرا برای اولین با ر ،برای دیدن فیلم گنج قارون ، به سینمای مهربان آقا فردین برد. پاینده باد زن ! لیلا حاتمی .