یک میلیون و ۴۰۰هزار فقره چک برگشتی در بهمن‌ماه سال ۹۶ برگشت خورده و به این ترتیب تعداد چک‌های برگشتی نسبت به دی‌ماه افزایش داشته است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در بهمن سال جاری ۱۵درصد از تعداد و ۲۰٫۴درصد از ارزش کل چک‌های مبادله‌ای در کل کشور را چک‌های برگشتی تشکیل می‌دهد که سهم ارزشی این چک‌ها نسبت به ماه قبل افزایش و نسبت به بهمن‌ماه سال گذشته کاهش یافته است.
سهم تعدادی چک‌های برگشتی نیز نسبت به ماه قبل افزایش یافته که نشانه‌ای از بیشتر شدن بحران اقتصادی در ایران است.
همچنین در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۶ در تهران بالغ بر ۳٫۵میلیون فقره چک به ارزشی بالغ بر ۴۴۷هزار میلیارد ریال مبادله شد که از این تعداد، حدود ۵۱۷هزار فقره چک به ارزشی حدود ۸۷هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است.
بر اساس این گزارش، بخش عمده‌ای از چک‌ها به دلیل فقدان یا کسری موجودی برگشت داده شده است. به‌طوری‌که در بهمن‌ماه سال جاری در کل کشور ۹۷٫۱درصد از تعداد و ۹۵٫۸درصد از ارزش کل چک‌های برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی بوده است. در بهمن‌ماه سال جاری در استان تهران نیز ۹۶٫۴درصد از تعداد و ۹۵٫۳درصد از ارزش کل چک‌های برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی بوده است.
در سال‌های گذشته و با توجه به تشدید رکود و تورم در ایران تعداد چک‌های برگشتی افزایش یافته است. همانطور که آمارهای بانک مرکزی از چک‌های برگشتی نشان می‌دهد اکثر چک‌ها به دلیل نبود موجودی کافی در حساب بانکی صاحب چک برگشت خورده است. این موضوع آمار بالای ورشکستگی فعالان اقتصادی از جمله تولیدکنندگان، صنعتگران، کسبه و تجار را تأیید می‌کند.
بانک مرکزی در جهت شفاف‌سازی و مقاوم‌سازی اقتصاد، علاوه بر تکمیل زیرساخت پردازش و پذیرش الکترونیک چک، پیاده‌سازی کامل سامانه‌های نظارتی مرتبط نظیر سامانه چک برگشتی، سامانه مرکز کنترل و نظارت اعتباری (مکنا) و به‌خصوص سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته‌چک (صیاد) را با هدف ایجاد زمینه و امکان نظارت مؤثر بر سازوکار صدور دسته چک در دستور کار قرار داده است.
اهداف تعریف شده برای سامانه صیاد شامل «ارتقای ضریب امنیتی و اعتباربخشی به برگه چک»، «استانداردسازی جانمایی مورد نوشتاری و کاهش عملیات تصدی‌گری»، «بررسی‌صلاحیت‌دارنده دسته‌چک از طریق سامانه‌های اعتبارسنجی بانک مرکزی» و «ایجاد شفافیت اطلاعاتی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های ناشی از تبانی شعب در صدور دسته‌چک» است.
این در حالیست که با وجود افزایش تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی در بهمن‌ماه جاری به نظر می‌رسد راه‌انداختن سامانه صیاد از سوی بانک مرکزی هم موثر نبوده و بحران چک‌های برگشتی با ایجاد رونق و بهبود شرایط اقتصادی امکان‌پذیر است.
