خبرگزاری رویترز در گزارشی به تاثیر خشکسالی بر تشدید اعتراضات در ایران پرداخته و نوشته است «شماری از اعتراضات از ابتدای سال جاری میلادی در رابطه با سوء مدیریت در بخش آب در ایران شروع شده و تحلیلگران می‌گویند یک نگرانی سیاسی فزاینده به خاطر خشکسالی به وجود آمده است.»
اعتراضات اولیه نسبتا کوچک، پراکنده و محدود به شهرهای اطراف اصفهان در مرکز و خوزستان در غرب ایران بود اما در متراکم کردن اعتراضهای بعدی و افزایش ناآرامیها نقش زیادی داشت و مقامهای جمهوری اسلامی را به این نتیجه رساند که کاری باید کرد.
شرکت مردم در تظاهرات اوایل مارس در ورزنه در نزدیک اصفهان محدود بود و بنا به فیلمهای رسیده ده‌ها کشاورز شعار می‌دادند «مرگ بر کشاورز زنده باد ستمگر!» و یک هفته بعد از این اعتراضها تظاهرات شدیدتر شد.
ده‌ها پلیس ضدشورش موتورسوار برای مقابله با کشاورزان به ورزنه فرستاده شدند و فردی که از ماجرا فیلم‌برداری کرده گفته که ماموران برای متفرق کردن کشاورزان معترض از گاز اشکآور استفاده کردند.
یک خبرنگار در ورزنه که خواست ناشناس بماند گفته آنچه تحت عنوان خشکسالی مطرح می‌شود اغلب سوء مدیریت آب است. وی گفت فقدان آب بخشی از درآمد مردم را به خطر انداخته است.
کشاورزان می‌گویند مقامهای محلی جمهوری اسلامی در ازای دریافت رشوه جریان آب موجود را به نواحی دیگر هدایت کرده‌اند.
در حالی که اعتراضات سراسری در دسامبر و ژانویه از خشم مردم نسبت به گرانی و فساد موجود شروع شد، به گفته تحلیلگران در نواحی روستایی عدم دسترسی به آب نیز یک دلیل اصلی بود.
به گفته یک نماینده مجلس در اعتراضات دسامبر و ژانویه حداقل ۲۵ نفر کشته و ۳۷۰۰ نفر دستگیر شدند و این بزرگترین دردسری است که حسن روحانی بعد از انتخاب مجددش در سال گذشته به عنوان رییس جمهور با آن روبروست.
یکی از اصلیترین دلایل اعتراضات ضددولتی در سوریه خشکسالی بود که در سال ۲۰۱۱ به وقوع پیوست و منجر به جنگ داخلی شد و از این نظر جمهوری اسلامی روی این موضوع خیلی حساس است.
بنا به گزارش سازمان هواشناسی ایران حدود ۹۷ درصد از مساحت کشور به درجات مختلف گرفتارِ خشکسالی است و گروه‌های حقوق بشری می‌گویند که بسیاری از مردم به همین دلیل مجبور شده‌اند محل سکونت خود را ترک کنند.
هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین حقوق بشر در ایران میگوید: «شهرها و روستاهای اطراف اصفهان به دلیل خشکسالی و انحراف جریان آب از بین رفتهاند و زندگی ساکنان آنها رو به نابودی است و هیچ کس به آنها توجه نمیکند.»
حسن روحانی و علی خامنهای خشکسالی را یک بحران میدانند و در سخنرانی نوروزی خود بر آن تاکید کردند در حالی که همزمان «بیقانونی و خشونت» را هم محکوم کرده‌اند.
تلویزیون جمهوری اسلامی تبلیغاتی را درباره هشدار نسبت به بحران آب ساخته که فردی روی صندلی نشسته و کنار او زمین خشکی نشان داده شده و گفته می‌شود خشکسالی به شما نزدیکتر از آنچیزی است که فکر می‌کنید.
سازمان ملل در گزارشی که سال گذشته منتشر شد اعلام کرد که در ایران کمبود آب حاد است و معیشت کشاورزان به مخاطره افتاده و بسیاری از مردم شهر و کاشانه خود را به خاطر خشکسالی ترک کرده و در شهرهای دیگر مهاجر و حاشیه‌نشین شده و آیندهای نامعلوم دارند.
به گفته فعالان مدنی در اوایل ژانویه اعتراضات در شهرستان قهدریجان در ۱۰ کیلومتری غرب اصفهان خیلی زود به خشونت کشیده شد و این در حالی بود که نیروهای امنیتی به سمت جمعیت شلیک کردند که گفته می‌شود طی آن حداقل پنج نفر کشته شدند.
فیلمهای رسیده در رسانه‌های اجتماعی تظاهراتی را نشان می‌دهد که مردم در برابر یک پاسگاه نیروی انتظامی شعار می‌دهند و به ساختمان آن کوکتل مولوتف پرتاب می‌کنند که خشونت‌آمیزترین مواردی بوده که در اعتراضات سراسری ثبت شده است.
حسن کامران، نماینده اصفهان در مجلس، در نشست علنی از رضا اردکانیان وزیر نیروی جمهوری اسلامی انتقاد و او را متهم کرد که قانون توزیع آب را به درستی اجرا نکرده است. کامران گفته «نیروهای امنیتی و اطلاعاتی نباید با کشاورزان چنین رفتاری کنند چون حق آب برای آنهاست.»
اردکانیان در اوایل ماه مارس یک کارگروه تشکیل داد که شامل چهار وزیر و دو نماینده ریاست جمهوری برای مقابله با بحران است.
با آغاز اعتراضات از دیماه سال گذشته روحانی بارها اعلام کرده که دولت برای کمک به مردم اقدام خواهد کرد. تحلیلگران می‌گویند هیچ راه حل سریعی برای مسائل بحرانی مربوط به محیط زیست مانند خشکسالی وجود ندارد.
تارا سپهریفر، پژوهشگر سازمان دیدهبان حقوق بشر ایران میگوید نارضایتیها محلی است اما راه حلها بر عهده دولت است که توان محدودی دارد و دچار فساد گسترده است.
نیروهای امنیتی در ایران از پتانسیل بحران آب در ایجاد بیثباتی آگاهی دارند. یحیی رحیم صفوی، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، طی سخنرانی در اواخر ماه فوریه اشاره کرد که آب نقش کلیدی در امنیت ملی و منطقهای جمهوری اسلامی دارد.
گزارشگر رویترز در انتها با اشاره به کاووس سیدامامی فعال محیط زیست و استاد دانشگاه مینویسد حامیان محیط زیست خودشان را در خط آتش و زیر ضرب میبینند که نمونه آن در اواخر ژانویه بازداشت سید امامی همراه با شش فعال دیگر محیط‌زیست بود.
تلویزیون جمهوری اسلامی در گزارشی مدعی شد که کاووس سیدامامی و همکارانش به دشمنان ایران گفته‌اند این کشور به‌دلیل کمبود آب، دیگر نمی‌تواند تولید کشاورزی خود را تأمین کند و نیاز به واردات مواد غذایی دارد.
سعید لیلاز اقتصاددان و تحلیلگر سیاسی در تهران، گفته مردم به مسائل زیست محیطی حساس شده‌اند و این فرصتی است که دولت میتواند سازمانها و مؤسسات را که توان همکاری در این حوزه را دارند به کار گیرد.
