سپاه پاسداران ایرلاین‎های ایران را زمین می‌‏زند

(+ویدیو) در حالی که مجوز دفتر کنترل اموال خارجی آمریکا (OFAC) جهت خرید هواپیمای جدید برای جمهوری اسلامی تا ۱۰ دی ماه سال ۱۳۹۷ اعتبار دارد، شمارش معکوس برای مدیران صنعت هوانوردی جهت تامین مالی این هواپیماها آغاز شده است.

خبرگزاری مهر با اشاره به اینکه قرار بود تا پایان سال ۲۰۱۷ چهار فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰ و تا پایان ۲۰۱۸ نیز پنج فروند ایرباس ۳۲۱ به ایران ایر تحویل داده شود نوشته «به دلیل ناتوانی وزارت راه و شهرسازی در تأمین منابع مالی خرید هواپیماها، تا کنون تنها سه فروند ایرباس [شامل ۲ ایرباس ۳۲۰ و یک ایرباس ۳۳۰] وارد ایران شده و تا رسیدن به ۱۰۰ فروند سفارشی، همچنان ۹۷ فروند باقی مانده است.»

مجوز اوفک برای خرید ۱۰۰ فروند ایرباس، ۸۰ فروند بوئینگ و ۲۰ فروند ای تی آر صادر شده است و این خبرگزاری هشدار داده که این مجوز معلوم نیست با توجه به روی کار آمدن جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید و همینطور امکان لغو برجام با نظر دونالد ترامپ دوباره قابل تمدید باشد.

ایران در تامین منابع مالی برای خرید هواپیماهای ایرباس و بوئینگ مشکلات اساسی دارد.

خبرگزاری مهر نوشته وزارت راه و شهرسازی توانسته یک شرکت تأمین مالی داخلی وابسته به بانک عامل بخش مسکن را که خود وزیر راه نایب رییس مجمع عمومی این بانک محسوب می‎شود، برای تأمین مالی خرید هواپیماها متقاعد کند اما این را هم تاکید کرده شرکت مورد اشاره [که نامی از آن برده نشده] سابقه چندان مطرحی در زمینه تأمین‌‌های مالی‎ بزرگ ندارد و بانک یادشده همچنان در زمینه تأمین مالی وام‎های خرید و ساخت مسکن با مشکل روبرو است.

یکی دیگر از مشکلات ایران برای خرید هواپیما علاوه بر نداشتن اعتبار کافی عدم دسترسی به سیستم مالی تامین اعتبار است.

۱۴ مارس رویترز به تقل از وزیر راه جمهوری اسلامی ادعا کرد ایران ایر برای تامین مالی و نقل و انتقال پول خرید هواپیماها با یک شرکت چینی توافق کرده است.

گفته شد که طبق این توافق ایران ایر ۱۵ درصد این سرمایه‎گذاری را به عهده می‎گیرد و ۸۵ درصد دیگر از طریق شرکت چینی جذب خواهد شد.

به گفته وزیر راه این قرارداد حاصل ماه‎ها مذاکره بوده و انتظار می‌‏رود تا ۲۱ ژوییه ۲۰۱۸ این محموله برسد.

در دسامبر ۲۰۱۶ کمپانی بوئینگ و ایران ایر توافق کردند در ازای ۱۶٫۶ میلیارد دلار ۵۰ بوئینگ ۷۳۷ و ۳۰ فروند ۷۷۷ به ایران بفروشد. قرارداد با کمپانی ایرباس هم ۲۰ میلیارد دلار در ازای ۱۰۰ فروند هواپیما بود.

با گذشت یک سال و نیم پس از اینکه شرکت ایران ایر با شرکت‎های ایرباس و بوئینگ قرارداد خرید امضا کرد، عملا پرداخت هزینه این قرارداد به علت تحریم‎های ایران از طریق شبکه‎های نقل و انتقالات مالی و همینطور نگرانی بانک‎های بین‎المللی برای همکاری با ایران غیرممکن بود و ایران ایر برای خرید سه فروند هواپیمای جدید خود به ایرباس پول نقد پرداخت کرد.

دست دولت حسن روحانی در تامین منابع مالی خرید هواپیماها بسته است. زیر سایه سیاست‎های رژیم کشورهای خارجی ریسک سرمایه‎گذاری در ایران را نمی‎کنند و سیستم‎های مالی و بانک‎های بین‎المللی هم زیر بار نقل و انتقال پول‎های کلان برای ایران نمی‎روند.

نیمه پنهان‎ موضوع اما خود ایرلاین‎ها هستند که نگرانند به ایران هواپیما بفروشند. چون اول اینکه ممکن است مثل بوئینگ نگران تحریم‎ها باشند، دوم اینکه در صورت فروش امکان اینکه ایران نتواند پول لازم برای خرید آنها پرداخت کند وجود دارد و سوم اینکه سپاه از ایرلاین‎های تجاری برای مقاصد نظامی از جمله نقل و انتقال نیرو و تسلیحات به سوریه و عراق و احتمالا یمن استفاده می‎کند و از آنها در مسیر حمایت از تروریسم و گسترش بی‌ثباتی در منطقه بهره می‎برد.

استفاده از ایرلاین‎های تجاری و مسافربری برای مقاصد نظامی موضوع را پیچیده می‌کند. بعضی شرکت‎های هوایی در ایران مستقیم و غیرمستقیم به دست نظامیان و بطور مشخص سپاه اداره می‎شود و یا رییس و اعضای هیات مدیره آنها سپاهی هستند. عموم این شرکت‎ها در تنگناهای مالی قرار دارند. سپاه روی آنها دست می‎گذارد و در ازای پرداخت مبالغ قابل توجه هواپیماهای آنها را کرایه کرده و برای مقاصد نظامی به کار می‎گیرد.

ماهان ایر یکی از این شرکت‎هاست که در راس آن کارگزاران‎های اصلاح‏‌طلب فعال‎اند اما همکاری‎های زیادی با سپاه در انتقال نیرو به سوریه و عراق  و یمن دارد. ایران ایر و قشم ایر و چندین شرکت‎ دیگر مسافربری نیز از این قاعده خارج نیستند.

زیر سایه فعالیت‎های خرابکارانه سپاه، ایرالاین‎های ایرانی زیر ذره‌بین قرار گرفته و کمپانی‎های زیادی حاضر به فروش هواپیما به ایران نیستند. همچنان که روسیه دوست نزدیک جمهوری اسلامی حاضر نیست به ایران سوخوهای مسافربری بفروشد. در این میان شرکت‎های نسبتاً کوچکتر که زیر مدیریت نظامی‎ها قرار دارند با مجوزهایی که با «گردن‌کلفتی» و «رانت» دریافت می‎کنند از طریق کشورهای شرق اروپا و کشورهای درجه دو و سه آفریقایی هواپیماهای دست دوم و سوم خریداری کرده و به اسم ایرلاین‎های خود وارد ایران می‎کنند اما با ترفند و بی سر و صدا به ایرلاین‏‌های بزرگتر اجاره می‎دهند تا در خطوط داخلی پرواز کنند.

یکی از درآمدهای یقه‌سفیدها و ژنرال‎های لباس‌شخصی در صنعت هوایی همین است که با تامین سرمایه‎های اندک هواپیماهای پیر و فرسوده را با قیمت‎های پایین از خارجی‎ها خریداری یا کرایه می‎کنند و به شرکت‎های داخلی کرایه می‎دهند. این هواپیماها عموما از شرکت‎ها و دولت‎هایی خریداری می‎شود که فعالیت آنها به دلایل مختلف به صورت عادی ضررده شده است. شرکت‎های عموما ورشکسته که برای نجات خود چوب حراج به هواپیماهای فرسوده می‌زنند در بازار توسط دلال‎ها و گروه‌های مافیایی خریداری می‎شوند.

بابک زنجانی یکی از آنهایی بود که با روشی مشابه از چند شرکت داخلی و خارجی هواپیما خرید و «قشم ایر» را با حمایت‌‏های سپاهی‎ها و اطلاعاتی‎ها تاسیس کرد.

در واقع اصلی‎ترین عامل زمین خوردن صنعت هوایی ایران سیاست‎های سپاه در منطقه است. با خرید کمتر تعداد محدودی ایرباس و ای تی آر وضعیت وخیم ایران ایر تغییری  نخواهد کرد.

در حالی که بوئینگ حاضر نیست به ایران هواپیما بفروشد در سفر اخیر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به آمریکا او و هیات سعودی از کارخانه بوئینگ بازدید کردند و ضمن دیدار با رییس این کارخانه چندین قرارداد همکاری امضا کردند.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=43&v=Sgt8QfsBbpo