آمریکا و انگلیس و فرانسه زدند؛ رژیم‌های سوریه و ایران خوردند؛ روسیه تماشا کرد!

برزو فارسی- پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی روسیه برای محکومیت حمله آمریکا، بریتانیا و فرانسه به سوریه که شامگاه شنبه، ۲۵ فروردین، به شورای امنیت ارائه داد، چنانکه پیش‌بینی می‌شد، رای نیاورد.

به گزارش سی‎ان‎ان نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل در سخنان‎اش گفت حملات آمریکا، بریتانیا و فرانسه نه برای تلافی بوده، نه برای تنبیه و نه برای نمایش قدرت یا فرستادن پیام، بلکه برای نابودی توانایی نیروهای سوری در استفاده از تسلیحات شیمیایی بوده و با حمله اخیر برنامه تسلیحات شیمیایی سوریه فلج شده است. او همچنین تاکید کرده اگر لازم باشد باز هم این حملات تکرار خواهد شد.

ساعاتی بعد از حمله ائتلاف غرب، آمریکا و انگلیس و فرانسه، به تاسیسات نظامی رژیم اسد، دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا حملات را عالی توصیف کرد و ضمن تشکر از رهبران فرانسه و بریتانیا برای همکاری در این عملیات اعلام کرد که این ماموریت به پایان رسید.

A perfectly executed strike last night. Thank you to France and the United Kingdom for their wisdom and the power of their fine Military. Could not have had a better result. Mission Accomplished!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) April 14, 2018

حمله غربی‎ها به سوریه در ایران بازتاب گسترده‎ای داشته است. گروهی آن را موفق دانستند، گروهی عنوان کردند دامنه‎ی حملات کمتر از آن‌چیزی بود که انتظار می‎رفت و بیشتر فضاسازی و تبلیغات بود و گروهی معتقدند که این حملات شکست آمریکا و متحدانش است و چیزی «گیرشان» نخواهد آمد که شاخص‎ترین چهره‎ی این گروه علی خامنه‏‌ای رهبر جمهوری اسلامی است؛ به تبعیت از او سپاه پاسداران و فرماندهان و مقام‌های بلندپایه نظامی و سیاسی رژیم سخنانی مشابه را تکرار کردند.

مقام‎های ارشد سیاسی و نظامی آمریکا، فرانسه و بریتانیا همگی می‎گویند بین ۱۰۳ تا ۱۱۰ موشک در این حملات شلیک شده که همه آنها به اهداف مورد نظر اصابت کرده و ماموریت با موفقیت انجام شده است. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران و سوریه ادعا می‌کنند که پدافند دفاعی ارتش اسد توانسته تعداد زیادی از موشک‌ها را در هوا رهگیری و منهدم کند اما آماری که اعلام می‎شود چندان به هم نزدیک نیست.

بعضی منابع سوری گزارش دادند ۴۰ موشک منهدم شد و منابع روسی می‎گویند بیش از ۷۰ موشک در آسمان مورد هدف قرار گرفت و به هدف‎ها اصابت نکرد. آمار اختلاف زیادی دارند و با این همه سوریه و روسیه و جمهوری اسلامی در ایران اعلام می‌کنند که عملیات غرب برای ضربه به تأسیسات تسلیحاتی سوریه شکست خورده است.

پیش از آنکه بررسی شود ادعای کدام طرف در مورد نتیجه‏‌ی این حملات به واقعیت نزدیک‎تر است باید به هدف اعلام شده از این حملات اشاره کرد.

جیمز ماتیس وزیر دفاع و ژنرال اف مکنزی مدیرکل ستاد مشترک ارتش آمریکا در سخنرانی‎های جداگانه عنوان کردند مراکزی که در عملیات موشکی مورد حمله قرار گرفتند مرتبط با توانمندی تسلیحات شیمیایی دولت سوریه بوده‌اند و هدف از این حملات نیز کاهش امکان استفاده ارتش بشار اسد از تسلیحات کشتار جمعی بوده است.

پیش از این حملات نیز ترزا می نخست وزیر بریتانیا گفته بود حملات به تاسیسات نظامی در سوریه مداخله در جنگ داخلی این کشور و یا تلاشی برای تغییر رژیم اسد نیست و «ما می‎خواهیم جلوی استفاده از گازهای سمی و سلاح‏‌های کشتار جمعی علیه غیرنظامیان گرفته شود.»

رقص و هلهله بعد از حمله موشکی

در رسانه‎های داخلی ایران و سوریه مطرح شد که هدف از این حملات یکسره کردن کار بشار اسد بود که البته تنها استفاده تبلیغاتی و رسانه‌‏ای داشت و بر اساس همین تبلیغات شماری از شهروندان حامی اسد بعد از حملات به خیابان‎ها آمدند و در حالی که پرچم سوریه و روسیه را به دست داشتند به رقص و پایکوبی پرداختند؛ حامیان علی خامنه‎ای نیز در ایران هشتگ (#حمله_بزدلانه) و (#حمله_پلاستیکی) راه انداختند. از آن فراتر وزیر دفاع جمهوری اسلامی با همتای سوری خود تلفنی صحبت کرد و ائتلاف غربی را «مثلث شوم» خواند و قوت قلب دادن به او گفت «با موفقیت دیگری که ارتش قهرمان سوریه در مقابله با حملات موشکی متجاوزین با هدف قرار دادن اکثریت موشک‌ها کسب کرد، بحمدالله گام بلندی به سمت پیروزی نهایی بر مستکبرین و عوامل تروریست برداشتید»!

سپاه پاسداران هم در بیانیه‎ای اعلام کرد «سوری‎های مقاوم با همراهی متحدان راهبردی دمشق دست از ادامه راه تا پیروزی کامل نخواهند کشید و جنایتکاران و متجاوزین به این کشور و حامیان منطقه‌ای آنان نیز طرفی نخواهند بست.»

اما اینها بلوف‌هایی است که بیشتر به درد خوراک صدا و سیما و خبرگزاری‎های حکومتی می‌خورد و باب دندان ولایتمداران است که شاید بتوانند یک استخوان بزرگ در گلو مانده را هضم کنند!

روس‌ها سفت و سخت قول حمایت داده بودند

سه‎شنبه ۱۰ آوریل (۲۲ فروردین) الکساندر زاسپکین سفیر روسیه در لبنان در اظهاراتی جنجالی خطاب به آمریکا و هم‌پیمانانش هشدار داد «در صورتی که حمله‌ای موشکی به سوریه انجام شود، ما نه تنها خود موشک‌ها که حتی مبدأ شلیک موشک‌ها را هم مورد هدف قرار خواهیم داد.»

این تهدید چنان کام «پوتین‌‏اللهی‎ها» را در تهران شیرین کرد که سر از پا نشناخته و شتابزده آثار شیرین‎اش را در رسانه‎های حکومتی به نمایش گذاشتند. این هارت و پورت مقام روسی گویی خون تازه‎ای شد در رگ‎های «محور مقاومت» و حزب‌‏الله و سپاه و آنها گمان کردند رفقای روس آمده‎اند تا پشت آمریکا و اسراییل و انگلیس و فرانسه و عربستان و دیگر نقاط دنیا را به خاک بمالند.

اما در تاریکی سحرگاه ۱۴ آوریل (۲۵ فروردین) در ۵۰ دقیقه بارانی از موشک بسیاری از تاسیسات نظامی اسد را با خاک یکسان کرد و از رفقا خبری نبود. روس‎ها نه تنها مبدأ ارسال موشک‌ها را هدف قرار ندادند که حتی خود موشک‌ها هم از سوی روسیه تعقیب نشد و گرد و خاک‎ها که خوابید، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد «موشک‌های شلیک شده به سوریه وارد محدوده فعالیت ما در سوریه نشدند.» پیش از آن هم ائتلاف غرب اعلام کرده بود عملیات به گونه‌ای تنظیم شده که کاری به حریم نیروهای روسی نداشته باشد.

به این ترتیب، وقتی هوا روشن شد علی خامنه‌‏ای که مداخله‌های «مستشاری» و نظامی و شبه‌نظامی نیروهای جمهوری اسلامی را در کشورهای منطقه از جمله سوریه حق مسلم خود می‌داند، در یک سخنرانی فریاد برآورد که جنایت شده و رهبران آمریکا، انگلیس و فرانسه را جنایتکار خواند.

با تمام ادعاهای متناقضی که مطرح شده شواهد حاکی از آن است که روس‌ها قافیه را باخته بودند به ویژه آنکه می‌دانستند موشک‌ها کاری به پایگاه‌ها و نیروهای آنها ندارند. نتیجه اینکه در رینگ روسیه، آمریکا و هم‌پیمانانش تا توانستند زدند و دار و دسته اسد و سپاه تا توانستند خوردند!

کانال تلگرامی قرارگاه سایبری عمار که زیر نظر مهدی طائب اداره می‌شود فردی به اسم «دکتر صدیقی» در مورد حمله آمریکا، بریتانیا و فرانسه به سوریه تحلیلی داده و در آن تاکید شده که «پدافند روسیه در سوریه در مقابل موشک‌ها واکنش نشان نداده» وی احتمال داده که این عدم واکنش ممکن است «مربوط به ساخت و پاخت‌های روسیه و آمریکا باشد.»

سعد‌الله زارعی استاد ولایتمدار دانشگاه علامه تهران و تحلیلگر سیاسی نیز در یادداشتی در خبرگزاری فارس دلایلی آورد که هدف از این حملات سوریه نبوده بلکه مخاطب تهران بوده! وی در این مطلب عنوان کرد «عدم واکنش متناسب روسیه در برابر تهاجم عمدتاً موشکی به سوریه نشان می‌دهد، حداقل روس‌ها خود را مخاطب مستقیم این حملات نمی‌دانسته‌اند چرا که برخلاف دیگر یاری‌گران دولت سوریه، روسیه امکانات لازم و کافی را برای دفع این حملات داشته است.» البته چنین تحلیل‌هایی ساده‌لوحانه به نظر می‌رسند زیرا همان‌گونه که یادآوری شد، پیشاپیش اعلام شده بود که این عملیات موشکی طوری برنامه‌ریزی شده که کاری به کار روس‌ها ندارد! بنا بر این هیچ دلیلی نداشت که وقتی ائتلاف غرب تمایلی به درگیری با روس‌ها در سوریه ندارد، نیروهای روسی با برای خوش آمدن جمهوری اسلامی و رژیم اسد «واکنش متناسب» نشان بدهند و خود را برای دو رژیم پا در هوا که در برابر مردم خودشان و کشورهای منطقه ایستاده‌اند، با قدرت‌هایی چون آمریکا و بریتانیا و فرانسه درگیر کنند!

فیض‌الله عرب سرخی فعال سیاسی اصلاح‎طلب عضو مجاهدین انقلاب اسلامی نیز در توییتی نوشته «سقف برخورد روسیه در دفاع از متحد خود همین است» و «تکیه بر این طناب پوسیده خطاست.» این در حالیست که همین چند روز پیش سعید لیلاز اقتصاددان اصلاح‌طلب توصیه کرد برای «مالیدن پوزه آمریکا به خاک» بهتر است جمهوری اسلامی نگاهش را به شرق یعنی چین و روسیه متمایل کرده و به سوی آنها حرکت کند!

سقف برخورد روسیه در دفاع از متحد خود همین است.
تنها متحد روسیه در منطقه استراتژیک مدیترانه موردحمله موشکی امریکا ومتحدینش قرار گرفته و روسیه اعلام میکند که سیستم دفاعی ما هیچگونه واکنشی نداشته است
البته اگر هم داشته ظرفیت وتوانایی آن همین اندازه است.
تکیه بر این طناب پوسیده خطاست

— Feyzollah Arabsorkhi (@feyzarab) April 14, 2018

گروهی نیز توجیه می‎کنند دامنه‎ی حملات غربی‎ها به سوریه آنقدر نبوده که روسیه بخواهد خودش را مستقیم درگیر کند. یک گروه هم معتقد است «آمریکا و متحدانش تهدید روسیه را جدی گرفتند و نخواستند درگیری در ابعاد بزرگتر را تجربه کنند». بعضی کارشناسان هم مطرح می‌کنند که روس‎ها به خوبی می‎دانند که واکنش به حملات آمریکا، بریتانیا و فرانسه عملا یک سرش درگیری نظامی در سوریه است و سر دیگرش جنگی به مراتب سخت‎تر در میدان اقتصاد خواهد بود و ریسک تحریم‎ها.

در این بین کم نیستند تحلیلگرانی که عامل کلید خوردن این حمله را بن سلمان ولیعهد عربستان می‌دانند و مدعی هستند وی در سفر اخیرش به آمریکا هزینه این حملات را با سرمایه‎گذاری‎ در آمریکا و فرانسه متقبل شد تا همزمان به سوریه و جمهوری اسلامی ضربه بزند.

هم‌پیمانانی که توزرد از آب درآمدند

پیش از حمله ۱۴ آوریل، نشأت الاطرش نماینده پارلمان سوریه و رییس کمیته روابط سوریه و ایران در مصاحبه با تسنیم گفته بود «من گمان نمی‌کنم که ترامپ به سوریه حمله کند و اگر چنین حمله‌ای رخ بدهد، واکنش هم‌پیمانان دمشق به حمله احتمالی آمریکا قاطعانه خواهد بود.» آیا امکان دارد روس‌ها هم فکر می‌کردند این حملات انجام نمی‌شود؟ به احتمال زیاد پاسخ منفی است چون چند مقام سوری و همین‌طور بعضی رسانه‎های نزدیک به نهادهای امنیتی در ایران نوشتند که روس‌ها کمک‌های اطلاعاتی کرده و مراکز نظامی که احتمال داده می‎شد از سوی ائتلاف غرب مورد حمله قرار بگیرد تخلیه شده بودند.

در آینده‎ حتما حقایق بیشتری از این عملیات روشن خواهد شد. اما یک چیز مسلم است و آن اینکه دلایل روسیه برای درگیر نشدن با غربی‎ها بر منافع مسکو استوار است؛ اما یک فایده هم داشت: اعتماد جمهوری اسلامی به روسیه به گِل نشست بدون آنکه هیچ اطمینانی وجود داشته باشد که مقامات سرسپرده‌ی روسیه از آن درس گرفته باشند.

معلوم نیست بر اساس کدام عقل و منطق در ایران آنقدر روی پشتیبانی روس‎ها از «محور مقاومت» حساب شده  که در روزهای اخیر بارها فرماندهان ارشد سپاه و دبیرکل حزب‎الله برای نابودی اسراییل خط و نشان کشیدند و حتی منابع نزدیک به ارتش جمهوری اسلامی اعلام کردند که پایگاه نوژه‏ همدان (شاهرخی) بار دیگر در اختیار روس‎ها قرار می‎گیرد. این در حالیست که در گذشته دلیل گذاشتن این پایگاه نظامی در اختیار روس‎ها، عملیات علیه داعش عنوان شده بود ولی این‎بار با ادعای نابودی داعش در سوریه، هیچ بهانه‌ای به جز حمایت از «محور مقاومت» در دست نیست.

هرگز ایران و زمامدارانش تا این اندازه به «شرق» و روسیه و چین وابسته نبوده‌اند. همین چندی پیش علاء‎الدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت باید نگاه به چین و روسیه را تقویت کرد. قرارداد نفت برابر کالا که در دولت حسن روحانی با روس‎ها امضا شد هنوز دو ساله نشده است. طبق این قرارداد ایران روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت به روسیه می‎دهد و در ازای آن سالی تا ۴۵ میلیارد دلار کالا می‎گیرد.

این در شرایطی است که روس‌ها حتی حاضر نشدند به ایران هواپیمای تجاری بفروشند و حاضر نشدند سیستم‎های بانکی خود را به روی  بانک‎های ایران باز کنند.

واقعا رژیم ایران تا کجا می‎تواند در بزنگاه‎های مختلف روی روس‎ها حساب کند؟! اصلا به چه دلیل روسیه به جای قدرت‌های باثبات و تعیین‌کننده‌ای مانند آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا باید به سود یک نظام ناپایدار و رفتنی در ایران تصمیم بگیرد؟! تهران در حمله اخیر موشکی به سوریه دید که با آمدن پمپئو و بولتون و اصرار ترامپ بر پیشبرد سیاست‌های اقتصادیش در افزایش تعرفه‎ها چطور ترزا می و امانوئل ماکرون رهبران انگلیس و فرانسه پشت واشنگتن قرار گرفتند.

شاید این پیش‌بینی چندان هم بی‌راه نباشد که اتحاد آمریکا و اروپا و اسراییل و عربستان امروز در سوریه کار دستِ دار و دسته‎ی اسد و قاسم سلیمانی داد و فردا در ایران!