در حالی که اعتصاب و اعتراض بازاریان در شهر بانه ادامه دارد، بازاریان شهر جلفا نیز از روز شنبه ۱۵ اردیبهشت دست به اعتصاب زدند.
در پی اعتراض کسبه شهرهای استان کردستان و آذربایجان غربی به بسته شدن بازارهای مرزی اعتصاب کسبه بانه روز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت وارد بیست و دومین روز خود شد. در مریوان و سردشت و پیرانشهر نیز کاسبان به بسته شدن مرزها معترض هستند.
به دلیل اعتصاب سه هفته‌ای، جو امنیتی بر شهر بانه حاکم شده است و اینترنت این شهر از دهم تا پانزدهم اردیبهشت به طور کامل قطع بود و بر اساس گزارش‌ها تعدادی از کسبه نیز بازداشت شدند.
همچنین وزارت اطلاعات روز شنبه ۱۵ اردیبهشت در تماس با تعدادی از کسبه بانه از آنها خواست مغازه‌های خود را باز کنند و دست به تهدید آنها زد اما کسبه گفته‌اند در این اعتصاب همراه دیگر بازاریان خواهند بود.
بازاریان شهر جلفا در استان آذربایجان شرقی نیز در اعتراض به ممانعت از ترخیص کالا در منطقه آزاد این شهر و کاهش سهمیه بازاریان از روز شنبه ۱۵ اردیبهشت دست به اعتصاب زدند.
عثمان یکی از مغازه‌داران لوازم خانگی شهر بانه درباره اعتصاب کسبه این شهر به خبرگزاری ایلنا گفته است: «تهرانی‌ها می‌آیند؛ تبریزی‌ها می‌آیند؛ از دامغان و سمنان مشتری داریم؛ شاید باورتان نشود از دورترین شهرهای شرق کشور، از مشهد می‌آیند بانه؛ جنس ارزان می‌خرند و می‌برند برای جهیزیه عروسی دخترشان. خیلی از مغازه‌دارهای شهرهای مختلف هم مشتری‌های اجناس ما هستند. اما این روزها کاری کرده‌اند که دیگر کاسبی رونق ندارد. من یکی که بیست روزی‌ست کرکره‌ها را پایین کشیده‌ام و علافِ خیابان‌ها و اداره‌جات شده‌ام. در اعتراضات و تجمع‌ها هم شرکت کرده‌ام.»
عثمان همچنین گفته است: «اگر قرار باشد با تعرفه گمرکی بالا، جنس وارد بازار بانه شود، دیگر نمی‌توان اجناس را ارزان فروخت و دیگر هیچ دلیلی ندارد که مشتری به دنبال جنس ارزان از مشهد و تهران و تبریز راه بیفتد و بیاید بانه، آن وقت تکلیف این همه مغازه و هتل و مسافرخانه چه می‌شود؟ مردم بانه از کجا نان دربیاورند؟!»
عثمان افزوده است: «سفره‌هایمان خالی‌ست؛ همین. نه من و نه آن مغازه‌داران دیگر قصد نداریم خدای ناکرده اقتصاد را زمین بزنیم؛ ما مخالف حمایت از کالای ایرانی نیستیم؛ اما اول فکری به حال ما مردم فقیر و بی‌روزی بکنند و بعد مرزها را ببندند. مردم بانه و سردشت و پیرانشهر سفره‌هایشان خالی‌ست.»
عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور ۲۶ آذر سال ۹۶ از مصوبه دولت برای بسته شدن مرزهای کولبری و افتتاح ۱۵ بازارچه مرزی خبر داد. بسته شدن گذرگاه‌های مرزی در حالی انجام شده که بازارچه‌های مرزی مورد ادعای وزیر کشور هنوز ایجاد نشده‌اند. همین موضوع از ابتدای سال جاری موجب اعتراض و سپس اعتصاب کسبه شهرهای استان کردستان شده است.
در روزهای گذشته، ده نماینده مناطق کردنشین و شهرهای مرزی غرب ایران در مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای خطاب به دولت، خواستار پایان دادن به محدودیت‌های اعمال شده بر فعالیت تجاری مرزنشینان شدند. این نمایندگان در این نامه نسبت به ادامه وضعیت موجود و جلوگیری از کولبری که به گفته آنها تنها امکان تامین معیشت حداقلی ساکنان مناطق مرزی است، هشدار داده‌اند.
رسول خضری نماینده پیرانشهر و سردشت و از امضاکنندگان این نامه چند روز پیش گفته بود دولت در حالی شعار اشتغال‌زایی می‌دهد که انسداد مرزها به بیکار شدن ۷۰ تا ۸۰هزار کولبر در مناطق مرزی غرب ایران منجر شده است. او در مصاحبه‌ای، بستن مرزهای غربی را بحران خطرناک و «بمب ساعتی» توصیف کرده بود.
محسن بیگلری، نماینده مردم بانه و سردشت در مجلس نیز با انتقاد از این «تصمیم خرق‌الساعه» که به گفته او بدون درنظر گرفتن پیش‌شرط‌های لازم اتخاذ شده، گفته است: «از آنجا که در مناطق غرب ایران، مشاغل جایگزین وجود ندارد، بسته شدن این مرزها، اشتغال مردم محلی را با مشکل مواجه می‌کند و نه تنها کولبران، بلکه کاسبکاران محلی نیز ضرر می‌کنند.»
اعتراض بازاریان شمال غرب ایران موجب شد امام جمعه شهر مهاباد نیز به آن واکنش نشان دهد: «با بستن مرزها، مردم در شهرهای مرزی در مضیقه افتاده‌اند و مغازه‌ها و بازاریان دچار مشکلات عدیده شده‌اند.»
امام جمعه مهاباد افزوده بود: «برای رونق مصرف کالای داخلی، ارتقای کیفیت این کالاها و کاهش قیمت آنها کارساز است نه بستن مرزهای کشور که محل تامین معیشت مرزنشین‌هاست.»
جالب اینجاست که در پی هفته‌ها اعتراض و اعتصاب در این شهرها هیچ کدام از مقامات دولتی نسبت به آن واکنشی نشان نداده و برای گفتگو با کاسبان در این شهرها حاضر نشده‌اند.
کمال اطهاری کارشناس اقتصاد توسعه معتقد است در چرخه‌ی کژکارکردِ اقتصاد، رانت‌خوران خواستار افزایش تعرفه‌های گمرکی هستند تا بتوانند قدرت اقتصادی و سیاسی خود را حفظ کنند.
این اقتصاددان می‌گوید: «مناطقی مانند کردستان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان، دچار «تله فضایی فقر» شده‌اند. این تله فضایی فقر در کردستان و سیستان و بلوچستان مردم را ناچاراً به سمت قاچاق کالا رانده است و دولت هم البته مجبور به توافق بوده‌است؛ چرا که دولتی که نتواند عدالت را محقق کند، باید به اقتصاد و تجارت غیررسمی تن در بدهد. این همان اتفاقی‌ست که در «اسکان غیررسمی» هم رخ داده؛ وقتی دولت نمی‌تواند برای مردم مسکن تهیه کند، مردم خودشان برای ایجاد سرپناه غیررسمی اقدام می‌کنند. کولبری هم که آقایان اسمش را «قاچاق» گذاشته‌اند، همان «تجارت غیررسمی» است، دقیقاً مشابه «اسکان غیررسمی». تا وقتی مسکن شایسته نباشد، اسکان غیررسمی هم هست؛ به همین ترتیب، تا زمانی که تامین اشتغال شایسته در دستور کار قرار نگیرد، تجارت غیررسمی هم تداوم خواهد داشت.
کمال اطهاری تصمیم برای بسته شدن مرزها را نشان از اجرای برنامه‌های حساب‌نشده در ساختار تصمیم‌گیری‌های کلان می‌داند و می‌گوید «در فضای تصمیم‌گیری ایران، جریان‌های مختلف به صور مختلف وارد دور بازی می‌شوند و برخلاف آنچه فلسفه سیاسی می‌گوید که دولت باید تنها نهادی باشد که می‌تواند اعمال زور کند، هر کس که دستش می‌رسد زور می‌گوید.»
بازاریان تهـران و اصفهـان یاد بگیرند