مینو یگانه – با چرخش ناگهانى رهبر کره شمالى و تغییر رفتار و گفتار ١٨٠ درجهاى او با سئول و واشنگتن و مهمتر از همه برچیدن بساط تسلیحات هستهاى قویترین برگ برنده پیونگ یانگ، قاعدتا باید گوشى دست رژیم ولایت فقیه آمده باشد که تهدید به غنىسازى اورانیوم ٢٠درصد دیگر کارساز نیست و کسى را نمىترساند و بنابراین ولى فقیه و اطرافیان او باید چند روزى زبان در قفا نگه دارند.
ولادیمیر پوتین هفته آینده پس از دیدار با نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل و مذاکره تلفنى با دونالد ترامپ، سران جمهورى اسلامى را در مورد سیاستهاى جدید منطقه توجیه میکند. در ماههاى گذشته على خامنهاى و سپاهیان او نابودى اسرائیل را به دست جمهورى اسلامىقریبالوقوع دانستند.
ظریف وزیر خارجه، صالحى رئیس سازمان انرژى اتمى و على اکبر ولایتى مشاور سیاسى «رهبر» به دونالد ترامپ پیغام دادند در صورت خروج از برجام، ایران غنىسازى اورانیوم ٢٠درصد را از سر خواهد گرفت.
ترامپ بارها گفته باراک اوباما رئیس جمهورى پیشین آمریکا براى توقف غنىسازى و دست نیافتن ایران به بمب اتمى باج سنگینى بابت طلب آن کشور داده و اسکناس نقد با هواپیما به ایران فرستاده و خلاصه اینکه برجام قراردادى بسیار غلط و تحقیرآمیز براى ایالات متحده است.
هفته پیش نخستوزیر اسرائیل با ارائه مدارکى در تلویزیونهاى سراسر جهان مدعى شد جمهورى اسلامى سالها به آژانس بینالمللى اتمى درباره توقف غنیسازی اورانیوم دروغ مىگفته است.
به دنبال افشاگرى نتانیاهو، دونالد ترامپ و پمپئو وزیر خارجه او گفتند صحبتهاى نخستوزیر اسرائیل نشان داد تردیدهاى ما درباره ادامه فعالیتهاى هستهاى جمهورى اسلامى کاملا بجا بوده است. نتانیاهو پیش از این در دیدار حضورى و مکالمات تلفنى به ولادیمیر پوتین رئیس جمهورى روسیه گفته بود حکومت ایران بطور دائم در نواحى مرزى اسرائیل توسط حزبالله لبنان به انحاء مختلف شرارت مىکند و امیدوار است با چراغ سبز شما با ما درگیر شود و از طریق سر دادن شعار نابودى اسرائیل و تحرکات نظامى به دنبال محک زدن عزم ما براى ورود به درگیرى و توان نظامى اسرائیل است اما به شما و رژیم ایران اطمینان مىدهم به هیچ عنوان اجازه عرض اندام و کشورگشایى به ایران نمىدهیم و هرگونه حرکت نظامى جمهورى اسلامى را به شدت متلاشى مىکنیم.
گفتنى است که در هفتههاى گذشته سه بار پایگاههاى ایران در خاک سوریه مورد هدف موشک قرار گرفت و هر بار تعدادى از نیروهاى سپاه پاسداران و بسیج کشته شدند اما مسکو اجازه واکنش نظامى به ایران نداد. تصور غلط ولى فقیه و سرداران و مشاوران او احتمالا این است که گمان مىکنند درگیرى با اسرائیل ملت ناراضى و سرکوب شده ایران را که درصد بالایى از آن زیر خط فقر زندگى مىکند یکپارچه خواهد کرد در حالی که بطور قطع در صورت آغاز جنگ بین این دو کشور یا با عربستان و یا هر نوع بلندپروازى نظامى دیگرى که هزینهبر باشد مردم ناراضى و خسته از فساد گسترده و اختلاف طبقاتى شدید را به خیابان خواهد کشاند و رژیم با نظیر همان طغیانى که دو بار در این سالها شاهد آن بودهایم روبرو خواهد شد البته بسیار بعید به نظر مىرسد که دست اندرکاران جمهورى اسلامى ندانند ایران تنها یکى از مهرههاى بازى شطرنج پوتین با غرب است. او میخواهد با حداقل هزینه مالى و جانى و تا حد ممکن بدون جنگ و خونریزى چتر پدرخواندگى خود را بر سر کشورهاى منطقه بگستراند و براى رسیدن به این هدف مجبور است در درجه اول امنیت آنها را تامین کند و با دل آنها راه بیاید.
مثلا در صورت پیروزی سعد حریرى در انتخابات لبنان بر شرط همیشگى خود براى توقف فعالیتهاى چریکى و نظامىحزبالله پا خواهد فشرد همان خواستهاى که نتانیاهو همیشه از پوتین داشته است. آنها حزبالله دستآموز حکومت تهران را از عوامل اصلى بىثباتى منطقه مىدانند و جالب اینجاست که شیخ نصرالله رهبر حزبالله لبنان هم از طرفداران ریاست جمهورى حریرى است.
در اجلاس امنیتى سوچى در روسیه که در روزهاى ٢۵ و ٢۶ آوریل برپا بود نیکلاى پاترشوف با على شمخانى دبیر شوراى عالى امنیت ملى جمهورى اسلامىو اتیان بن دیوید همتاى اسرائیلى او گفتگوهاى نسبتا طولانى داشت. نتیجه این مذاکرات نشان داد مسکو به این نتیجه رسیده براى آنکه میانجى عادلى باشد بایستى به شکلى انتطارات طرفین درگیر را تامین کند از جمله اینکه حزبالله حالت تهاجمى خود را علیه خاک اسرائیل کنار بگذارد و اسرائیل نیز حملات پیشگیرانهاش را در آن سوى مرز خود متوقف نماید. نتانیاهو قبلا به پوتین گفته بود موشکهاى اس٣٠٠ را از هر جا که به اسرائیل پرتاب شود در آسمان منفجرمىکنیم.
اظهار نظر این هفته الکساندر شین سفیر روسیه در تل آویو هم شنیدنى است. او گفته بیشتر توجه ما به تهدیدات متقابل و دائم ایران و اسرائیل به یکدیگر است. البته ما نسبت به حضور ایران در سوریه نیز حساس و نگران هستیم چون مىتواند بىثباتى منطقه را تشدید کند.
درک سیاستهاى جارى پوتین در کنترل تحرکات نظامى ایران در غرب آسیا موضوع پیچیدهاى نیست چون حکومت مسکو براى حضور ایران در سوریه نقشى بیشتر از یک لولوى سر خرمن قائل نیست. روسیه نیز مانند اتحاد جماهیر شوروى سابق صلاح نمىداند یک کشور مسلمان مانند ایران که زمانى صاحب بخشى از شوروى بوده با داشتن ٢ هزار کیلومتر مرز مشترک با آن و همسایگى با جمهورىهاى مسلماننشین جنوب روسیه و با علاقه زیاد به داشتن نفوذ در آنها سلاح هستهاى داشته باشد.
امید نهایى روسیه آن است که ضمن حمایت و در عین حال کنترل ایران و سوریه زیر چتر خود با دیگر کشورهاى منطقه مانند اسرائیل، ترکیه، عربستان، اردن و شیخ نشینهاى خلیج فارس روابط سیاسى و اقتصادى مطلوب داشته باشد و به هر یک از آنها با توجه به میزان منافع سیاسى اقتصادى که براى مسکو دارند میدان بدهد وگرنه پوتین عاشق چشم و ابروى بشار اسد، اردوغان و ریخت و قیافه و عمامه خامنهاى نیست و در شرایطى که مورد غضب کشورهاى اروپایى و بطور کلى اتحادیه اروپا و پیمان ناتو قراردارد در همین حد که رهبرى گوشهاى از جهان را داشته باشد براى او کافى است.
دو ماه پیش دونالد ترامپ گفت دوست من ولادیمیر پوتین از جانب ما مراقب اوضاع سوریه خواهد بود و دیگر نیازى به حضور نظامى آمریکا در آنجا نیست اما پس از پیوستن مردان خشن مانند جان بولتون و پمپئو به جمع اعضاى تیم ریاست جمهورى اوضاع تا حدودى تغییر کرده و قرار شده نیروهاى آمریکا در سوریه باقى بمانند و طبیعتا به دنبال بازگشت آرامش به شبهجزیره کره و راحت شدن خیال واشنگتن از بابت آن بخش از جهان، امکان حضور بیشتر و مقتدرتر براى آمریکا در خلیج فارس و حمایت از متحدان خود مانند اسرائیل، عربستان، کویت، بحرین، امارات وقطر از فاصله نزدیک فراهم شده است.
ترامپ چند روز پیش گفت: رفتار ایرانىها در منطقه تغییر کرده؛ آنها دیگر قایقهاى تندرو خود را نزدیک کشتىهاى آمریکایى نمىفرستند و کمتر مرگ بر آمریکا مىگویند.
سردار باقرى رئیس ستاد مشترک جمهورى اسلامى هم که لابد شنیده است رسانههاى دنیا گهگاه از شباهتهاى احتمالى سرنوشت على خامنهاى با صدام حسین، معمر قذافى، چائوشسکو و بشار اسد صحبت به میان مىآورند گفته آمریکا پنبه تغییر رژیم در ایران را از گوش خود بیرون بیاورد.
جمهورى اسلامى فعلا براى باقى ماندن در قدرت نکبتبار، بخصوص در صورت خروج آمریکا از برجام، دو راه بیشتر پیش رو ندارد: قبول سرورى روسیه و گوش فرا دادن به توصیهها و بکن نکنهاى رئیس کافر و خدانشناس آن، سختگیرى و تحقیر دولت روحانى و بازداشت دوتابعیتىها و سرکوب و اعدام مخالفان.