با فرا رسیدن ماه رمضان در ایران، آن هم پس از تنها چند هفته از سونامی افزایش قیمت ارز و برنامه مبهم دولت برای تک نرخی کردن بهای دلار، قیمت مواد غذایی با افزایش روبرو شده است. این در حالیست که پیشتر مسئولان دولتی وعده کنترل بازار و نظارت بر قیمتها و تخفیف ۵ تا ۱۵درصدی در قیمت کالاهای غذایی پرمصرف در ماه رمضان را داده بودند.
بازار گوشت قرمز به عنوان یکی از کالاهای پراهمیت ماه رمضان، به دلیل کمبود دام زنده با نوساناتی مواجه شده به طوری که قیمت هر کیلو گوشت به بالای ۶۰هزار تومان رسیده است که با وجود افزایش تقاضا در ماه رمضان نگرانیهایی مبنی بر آشفتگی مجدد بازار گوشت میان خانوارها به وجود آمده است.
افزایش بهای گوشت قرمز در حالی اتفاق افتاده که چند روز پیش از افزایشی شدن بهای گوشت قرمز حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام با تاکید بر اینکه در ماه رمضان کالاهای اساسی گران نمیشود، گفته بود: «قیمت کالاهای اساسی به ویژه گوشت قرمز وارداتی با وجود تکنرخی شدن ارز افزایش نخواهد داشت چرا که توزیع گوشت قرمز با قیمت مصوب تنظیم بازار همچنان ادامه دارد.»
اما فقط گوشت قرمز نیست که با افزایش قیمت روبرو شده است. قیمت مرغ نیز در سال جاری با افزایش مواجه شد و قیمت آن از کیلویی ۸۰۰۰ تومان هم گذشت. بر اساس آخرین گزارشها از بازار هر کیلوگرم مرغ تازه به طور متوسط ۸۵۰۰ تومان قیمت دارد. همچنین فیله مرغ کیلویی ۱۷هزار و ۷۰۰ تومان، سینه جوجهکبابی ۱۶هزار و ۸۰۰ تومان، سینه مرغ بدون استخوان کیلویی ۱۶هزار و ۵۰۰ تومان و ران مرغ کیلویی ۹۵۰۰ تومان فروخته میشود.
از سوی دیگر گزارشها از آشفتگی در بازار برنج خبر داده و قیمت برنج ایرانی که با تقاضای بیشتری نسبت به برنج خارجی روبرو است را بین ۱۵ تا ۱۸هزار تومان عنوان میکنند.
بازار روغن نیز این روزها در حال نوسان است به طوری که نه تنها قنادیها با کمبود روغن در بازار مواجه شدهاند بلکه صحبتهایی نیز در مورد افزایش قیمت روغن نیز مطرح شده است. با این حال در حال حاضر روغن مایع معمولی ۸۵۰ گرمی ۵۰۰۰ تومان، روغن مایع ۸۵۰ گرمی ۴۸۰۰ تومان و روغن جامد پنج کیلوگرمی ۲۰هزار تومان است. همچنین در میان برخی دیگر از روغنها که مشتری کمتری دارد روغن هسته انگور است که نیم لیتری آن ۲۲هزار تومان، روغن کنجد نیم لیتری ۱۸هزار تومان و روغن زیتون نیم لیتری ۱۶هزار تومان فروخته میشود.
هر کیلوگرم چای ایرانی درجه یک بین ۱۰ تا ۱۵هزار تومان و چای ایرانی درجه دو بین ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان عرضه میشود. همچنین چای خارجی که به گفته فروشندگان مشتریان بیشتری دارد بین ۲۰ تا ۳۵هزار تومان قیمت دارد.
اما خرما نیز به عنوان یکی از پرمصرفترین کالاهای مورد نیاز سفره ماه رمضان، نسبت به روزهای اخیر با افزایش قیمت دوبرابری روبرو شده است. بر همین اساس علی موسوی دبیر کل انجمن خرمای ایران در خصوص میزان عرضه خرما برای ماه رمضان و قیمت این محصول گفته است: «قیمت خرما امسال بیش از ۵۰درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته که اصلا عادلانه نیست.»
علی موسوی با بیان اینکه هیچ کنترلی در کار نیست و قیمت خرما به صورت صعودی بالا رفته است، افزوده است نزدیک به ۱۰۰ دلال در بازار این محصول هستند که قیمت را خودسرانه بالا میبرند. این در حالی است که هیچ نهاد نظارتی در عمل در این زمینه کنترلی بر بازار ندارد.
موسوی تاکید کرده است: «در برخی مناطق اصلا چیدن خرما منطقی نیست و در بهترین حالت از آنها هر کیلو ۱۵۰۰ تومان خریداری شده که برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد، در حالی که در بازار کیلویی ۱۷ تا ۲۰هزار تومان عرضه میشود و بستهبندی خرما هم به یک کیلو نمیرسد. خرمایی که در بازار کیلویی ۱۵ یا ۱۶هزار تومان خریداری میشود از باغدار کیلویی ۲۵۰۰ تومان خریداری شده است و بیش از ۵۰۰درصد بر روی محصول سود میکشند.»
آمارها افزایش قیمت مواد غذایی از ابتدای فروردین ۹۷ تا نیمه اردیبهشت ۹۷ یعنی در طول یک ماه و نیم را ۱۲درصد عنوان میکنند. افزایش قیمت حتی شامل برخی مواد غذایی چون نمک نیز شده است. همچنین سبزی خوردن که یکی از پرمصرفترین مواد غذایی ماه رمضان در گروه میوه و سبزیجات است نیز با رشد ۲۰درصدی قیمت روبرو شده است.
چند روز پیش بود که رسانهها از برگزاری جلسه ستاد تنظیم بازار خبر داده و از سوی این ستاد اعلام کردند که قیمت اقلام پرمصرف خوراکی در ماه رمضان شامل ۵ تا ۱۵درصد تخفیف میشود. جدا از آنکه ادعای دولتمردان درباره تخفیف کالاهای پرمصرف خوراکی کاملا بیپایه است بلکه ادعای آنها درباره کنترل و نظارت مستمر بر بازار نیز تو خالی از آب درآمده است چرا که تفاوت قیمت یک قلم کالا در چند منطقه تهران نشان میدهد که عزم دولت برای نظارت بر بازار چندان جزم نیست.
اما جالب اینجاست که برخلاف ادعاهای مقامات دولتی افزایش برخی کالاها با چراغ سبز دولت صورت گرفته است. به گفته رئیس اتحادیه فروشگاههای زنجیرهای تولیدکنندگان مطابق مجوزی که از سازمانهای مربوطه و صنفی گرفتهاند در روزهای اخیر قیمت کالای خود را افزایش دادهاند و معمولا این اتفاق در ابتدای سال و به صورت هماهنگ رخ میدهد.