آزاده کریمی، علی اشتیاق (+عکس) کنفوسیوس فیلسوف چینی ۵۵۰ سال قبل از میلاد مسیح گفته که در کهنگی دوباره جستجو کن تا به تازگی برسی و حالا در آخرین روزهای بهاری سال ۲۰۱۸، ۱۳ هنرمند اهل چین زمینههایی برای جستجوی تاریخ، هنر و فرهنگ کشورشان را برای مخاطبان جهانی در برلین فراهم آوردهاند.
هفتم ژوئن، شش هنرمند زن و ۷ هنرمند مرد اهل کشور چین، در «گالری شرق» متعلق به کانی علوی هنرمند سرشناس ایرانی مقیم آلمان در نمایشگاهی تحت عنوان «۱۳ برداشت از چین» آثار هنری خود را در معرض دید عموم قرار دادند. آنها اغلب چهرههایی جوان و مبتکر هستند که جهت دست یافتن به دنیای پرهیاهوی هنر برای نخستینبار پا به بازار هنر جهانی، آن هم در اقیانوس فرهنگی برلین، گذاشتهاند.
حضور و هنر این ۱۳ هنرمند از آسیای دور که تلفظ نامشان بسیار سختتر از آن چیزی است که به نظر میرسد برای مخاطبان «گالری شرق» گرم و آشناست: شو چن، یو چن، رونگبین دنگ، یانلین گوو، کدا لین، یینگیو لیو، کوآن میااو، بونجو ایکسو، جین یان یو، دمین یو، ران ایکسی، رونپینگ یانگ و یانگمینگ یائو.
نمایشگاه «۱۳ برداشت از چین» دریچهای به دنیای هنر امروز و مدرن چین میگشاید و فرصت کوتاهی برای آشنایی با اندیشهها و سلایق هنرمندان معاصر چین به شمار میآید. هنرمندان زاویه دید متفاوتی از یکدیگر دارند ولی آنچه آنها را به هم نزدیک کرده میل و گرایش آنها به هنر غرب و گریز از کلیشههای مرسوم هنر چین است.
مخاطب با «۱۳ برداشت از چین» نه به یک زندگی نمادین از چین دست پیدا میکند و نه میتواند به جهانی کاملا متعلق به غرب بپیوندد. هنرمندان اگر در نقاشیها و مجسمههایشان یک شانگهای تمامعیار را به شما نشان نمیدهند، خوشنویسی، نقش اژدها و ببر و مار ندارند ولی کاراکترهایی کاملا با خصوصیات یک چینی را پیش چشم شما میگذارند.
با این حال، توجه بازدیدکنندگان نمایشگاه را بیش از همه تابلوی «زمستان»، اثری متعلق به هنر سنتی چین به خود جلب کرد. این تابلو سرشار از سکوت و آرامش با کمترین رنگبندی و با ریزهکاریهایی چون وزیدن باد به شاخههای خشک درختان در سرمای زمستان، به شدت مبهوتکننده است.
اما آنچه بیش از هر چیز در آثار این هنرمندان مشترک است، عنصر «فردیت هنرمند» و آن چیزی است که «منِ» هر کدام از این هنرمندان برای بیان خود، در نقاشی ترسیم میکند و در مجسمهها به نمایش میگذارد.
چن یو از هنرمندان نقاش حاضر در این نمایشگاه است. سالهاست که او از عنصر «آب» برای بیان درون خود بهره میبرد، چنانکه در تمامی آثارش عنصر آب به چشم میخورد.
او درباره آثارش به کیهان لندن میگوید: «کارهای من درباره خودم هستند و راهی هستند که میتوانم خودم را برای دیگران تعریف کنم. من سالها تنها بودهام و عمیقا احساس تنهایی را درک کردهام. پس طبیعی است که بخواهم تنهایی را در آثارم نشان بدهم.»
چن یو تاکید میکند که آثارش درباره بیپناهی و درماندگی انسان در اجتماع است.
در دو تابلوی مجزا او تصویر زن و مردی غوطهور در آب را نشان میدهد که در سکوت و بدون هیاهو، گویا نسبت به سرنوشتی محتوم در پی هیچ کمک و یاری نیستند.
چن یو میگوید: «بعضی وقتها زندگی خیلی سست و بیبنیان میشود ولی من اعتقاد دارم که ما فقط در برخی مواقع میتوانیم زندگی را تغییر بدهیم. ما در اجتماع، شبیه جسمی غوطهور در آب زندگی میکنیم.»
چن یو فارغالتحصیل رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای سوچن در چین است ولی میگوید که پس از پایان تحصیلاتش برای امرار معاش، مجبور شده بیش از ۱۰ سال نقاشی نکند. چن یو میگوید ارتزاق کردن از راه هنر در چین امکانپذیر نیست و خیلی سخت است که یک هنرمند بتواند کاری در زمینه هنر خودش پیدا کند. چن یو، زندگی به عنوان یک هنرمند را یک مبارزه توصیف میکند.
این هنرمند چینی نقاشی دو تابلوی یادشده را یک چالش بزرگ برای خودش میداند و میگوید که پیش از این همواره در تابلوهایش از عناصر سنتی چینی بهره میبرده ولی اینبار باید بدن سوژه را زیر آب، تکه تکه نشان میداد و نقاشی این بدن مضمحل شده در آب برایش به شدت سخت بوده است.
او درباره وضعیت کار و فعالیت زنان هنرمند چین میگوید که آنها زندگی سختتری نسبت به مردان هنرمند دارند ولی تلاش میکنند تا شانس خودشان را پیدا کنند و متوقف نشوند. زنان هنرمند چین، به گفتهی چن یو، در رشتههای مختلف هنری مثل عکاسی، نقاشی و بازیگری فعالند و گروههای مخصوص به خودشان دارند.
شو چن از دیگر هنرمندان چینی حاضر در این نمایشگاه بر بودیسم تبتی متمرکز است. او میگوید که رنگ قرمز برای مردم تبت از اهمیت زیادی برخوردار است و او دوست دارد با استفاده از این رنگ، به مهمترین سنتهای سرزمین تبت بپردازد.
شو چن میگوید در آثارش مردمانی را تصویر کرده که در لباسهای قرمز که فقط یک پارچه گونیشکل است به بالای بلندیها میروند تا با پروردگار خود دیدار کنند.
این هنرمند میگوید در نقاشیهای خود نشان میدهد که چطور اعتقادات مردم تبت نسل به نسل به هم منتقل شده و پیر و جوان در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
شو چن در تابلوهایش از هنر آبستره نیز بهره برده است.
دمین یو اما با آثاری کاملا مدرن و متفاوت به برلین آمده است. دو تابلو که یکی سرشار از خشم، فریاد، اعتراض و برونریزی است و دیگری تصویر صورتکهایی چشمدوخته به آسمان، مبهوت، ساکت و ناظر. او میگوید که قصد داشته خلاقانه عمل کند و هنری فرمالیستی و خاص ارائه کند که فراتر از هنر سنتی چین باشد.
دمین یو میگوید درون انسان همواره تغییر میکند؛ خواستهایش رنگ میبازند و یا شکل دیگری میگیرند. این انسان میتواند یک دیکتاتور باشد و یا یک انسان عادی. من میخواهم این تغییرات را نشان دهم.
این هنرمند زندگی بسیار سختی داشته، آنقدر سخت که یادآور سریالهای ژاپنی است که در دوران کودکی در ایران دیدهایم: سالهای دور از خانه و اوشین!
دمین یو درباره این سختیها میگوید: «پدرم، در نانجینگ غربی شانگهای پلیس بود و وقتی دختر کوچکی بودم، پدرم زندانی شد. به عنوان تنها دختر پدرم مجبور شدم سوار قطار شوم و به شمال بروم. بسیاری از کودکانی که گفته میشد یتیم شدهاند را به شمال میفرستادند. من از ۱۴ سالگی تا ۴۰ سال در شمال زندگی کردم و در هنگ کنگ معلم بودم ولی استعفا دادم.»
او درباره والدین خود چیز زیادی نمیداند و در تمام طول زندگیاش مبارزه کرده و هرگز تسلیم نشده است. او اکنون مدرسه خودش را دارد و سعی میکند با هنر نقاشی اتفاقاتی را که در زندگیاش افتاده به نمایش بگذارد.
این هنرمند چینی میگوید من بسیاری از بلایای انسانی را تجربه کردهام. از همه این حوادث شاکی و عصبانی بودم ولی حالا همه چیز تمام شده و احساساتم را به عنوان یک هنرمند بیان میکنم.
کانی علوی مدیر «گالری شرق» و برگزارکننده این نمایشگاه، هنر شرکتکنندگان در این نمایشگاه را از یکدیگر کاملا متفاوت میداند و معتقد است هر کدام از آنان نگاه شخصی خود را به مضامین جهان دارند.
او درباره این هنرمندان میگوید «هنر مدرن چین به آن صورت معروف نیست و تقریبا همچنان مینیاتور چین یا کارهای با مرکب در صدر مشهورترین هنرهای چین هستند. من سعی کردم به این هنرمندان توضیح دهم که هر هنرمندی باید هنر خودش را خلق کند و در آن تغییراتی به وجود بیاورد.»
او ادامه میدهد «هنرمندان چین هنوز تصور روشنی از بازار هنر اروپا ندارند و یک وحشت و ترسی در کار هنریشان دیده میشود. ولی بعضی از آنها توانستهاند در غرب شهرت پیدا کنند، مانند آی وی وی که از طریق هنر سیاسیاش معروف شده است.»
کانی علوی میگوید با به نمایش گذاشتن آثار این هنرمندان جوان در گالری خودش، سعی کرده در برلین به عنوان یکی از قطبهای بزرگ هنر جهان، امکان رشد هنریشان را فراهم کند.
این هنرمند ایرانی میگوید آثار این هنرمندان اهل چین در برلین که در آن رقابت سختی بین هنرمندان در جریان دارد، نشان میدهد که هنر چین تنها در محدوده هنرهای سنتی چین نیست و کارهای دیگری هم هست که باید به نمایش در بیایند.
کانی علوی میگوید «هنرمندان این نمایشگاه ایدههای بخصوص خودشان را دارند ولی هنر در اروپا آزاد است و زمان میبرد تا هنرمندان چینی که از آزادی مطلق هنری برخوردار نیستند، در این فضا خود را پیدا کنند.»
او در این باره اینکه هنرمندان چینی در مقایسه با هنرمندان ایرانی برای ارائه آثار خود دچار مشکل هستند یا نه، میگوید که «هنرمندان چین تا زمانی که مستقیما دولت چین را هدف قرار ندهند، با سانسور و اعمال فشار روبرو نمیشوند.»
جین یان یو هنرمند جوان دیگر این نمایشگاه است که با تابلوی پرتره شرکت دارد. این تابلو چهره خودنگار هنرمند است که سعی کرده صورت خود را در حالتها و احساسات مختلف نشان دهد.
او در این باره میگوید که این تابلو مجموعهای از احساساتاش در زندگی است و هر یک از این صورتکها را در یک برهه زمانی ساخته است. او میگوید این تابلو میتواند نمایش احساسات هر انسان دیگری هم روی زمین باشد ولی او میداند که موقع ساخت هر کدام چه احساس بخصوصی داشته است.
نمایشگاه «۱۳ برداشت از چین» زندگی نمادین ماهیگیران، پیشهوران و دهقانها، افسانهها و اساطیر نیست بلکه زندگی روزمره مردمی است که کمتر شناخته شدهاند و همچنان با ساختارهای قدیمی تعریف و قضاوت میشوند.
بسیار جالب بود, آثار چینی ها غالبا بدلیل فطرت درونگرای شان همواره تلفیقی از درهم تنیدگی و ظرافتی بوده که در کنار کارهای نو باز هم یک تنوع به حساب می آمده
از هنرهای دیگر این چشم بادامی های چینی اینکه گفته میشود :
حکومت ولایت فقیه برای دست یابی بهتر و راحتر اطلاعات سری و نظامی مربوط به مسائل هسته ای و موشکی از طریق کره شمالی دفترمحرمانه ای را در پکن پایتخت کشور چین دائر و از طریق ان مجموعه پاسدارها با کره ای ها تبادل اطلاعات مهم نظامی داشته اند .؟!
از این بابت اخوندها بسیار نگرانند که با اتفاق رخ داده در سنگاپور دولت کره شمالی این اطلاعات را که مربوط به شرایط و وضعیت برنامه اتمی و موشکی جمهوری اسلامی است از طریق انها به امریکا تحویل داده شود ؟!!!