حضور گزینشی حدود یکصد زن در مسابقه روز سه‌شنبه ۱۶ اکتبر تیم‌های ملی فوتبال ایران و بولیوی، واکنش مثبت رسانه‌های غربی را برانگیخت، اما در زمانی کوتاه‌تر از ۲۴ ساعت، موضع‌گیری دادستان کل جمهوری اسلامی در برابر این ماجرا، سبب شد که این رسانه‌ها بر دیگر فاصله‌های بسیار زیاد ایران با برابرحقوقی زن و مرد تمرکز کنند.
اشپیگل آنلاین از جمله رسانه‌هایی است که به صورت پیگیر به این موضوع پرداخته است.
وبسایت هفته‌نامه اشپیگل ابتدا عنوان زیر را برای نخستین گزارش خود برگزید: «ایران پس از ۳۷ سال زنان دوستدار فوتبال را برای تماشای یک مسابقه به استادیوم راه می‌دهد»، این رسانه افزود: «آنها فقط گل برتری تیم خودشان را جشن نمی‌گیرند بلکه مسئولان برای نخستین بار پس از ۳۷ سال زنان و مردان را در کنار هم به استادیوم آزادی راه داده‌اند.» البته جایگاه زنان فاصله زیادی که توسط نگهبانان و صندلی‌های خالی ایجاد شده بود با سکوهای مردان داشت و آنها «کنار هم» نبودند.
همچنین هفته‌نامه آلمانی بلافاصله توضیح داده که تعداد زنان بسیار محدود بوده است: «پس از سه دهه زنان اجازه داشتند مسابقه تیم ملی فوتبال خودشان را در استادیوم دنبال کنند. اما تعداد آنها محدود و از سوی مسئولان گزینش شده بود.»
اشپیگل آنلاین در ادامه گزارش خود با استناد به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران نوشته است: «در بازی مقابل بولیوی حدود ۱۰۰ زن در استادیوم آزادی حضور داشتند که عمدتا از بستگان بازیکنان، کارکنان فدراسیون فوتبال ایران و اعضای تیم فوتبال و رشته‌های ورزشی دیگر بودند.»
در بخشی دیگر از گزارش به نقل از کارلوس کیروش سرمربی پرتغالی تیم ملی فوتبال ایران آمده است: «هیجانی که زنان برای پیروزی یک بر صفر ایران علیه بولیوی نشان می‌دادند بسیار جالب بود. او گفته، این برای من می‌توانست به مثابه آغاز یک دوران جدید در ایران باشد که از آن بسیار استقبال می‌کنم.»
اشپیگل آنلاین در نخستین گزارش خود که حضور صد زن در استادیوم صدهزار نفری را بسیار مثبت ارزیابی می‌کرد، به ویژه روی واکنش مثبت رسانه‌های ایرانی تأکید ورزیده و افزوده است: «این رسانه‌ها در عین حال به این نکته اشاره می‌کنند که بسیاری از زنان علاقمند به تماشای مسابقه از ورود به استادیوم منع شده‌اند.»
در همین زمینه حسین مهینی بازیگر تیم ملی فوتبال ایران در توییتر خطاب به زنان ایرانی نوشت: «امیدوارم روزی نصف استادیوم آزادی به شما تعلق داشته باشد.»
آخرین حضور مشترک زن و مرد در استادیوم
پیش از بازی ایران و بولیوی در روز شانزدهم اکتبر امسال، برای آخرین بار روز ۵ اکتبر سال ۱۹۸۱ زنان و مردان ایرانی در کنار هم در استادیوم آزادی به تماشای یک مسابقه فوتبال نشستند.
اشپیگل آنلاین با اشاره به به ۳۷ سال دیوارکشی میان زنان و مردان در ورزشگاه‌ها می‌نویسد: «از آن زمان به بعد روحانیت شیعه که مذهب، سیاست و جامعه را در ایران تحت سلطه دارد، زنان را از دیدن مسابقات فوتبال مردان در استادیوم‌ها ممنوع کرد. روحانیت محافظه‌کار بر این نظر است که زنان نباید در استادیوم‌های ورزشی با هواداران پر هیجان مرد و شعارهای مبتذل سر و کار داشته باشند.»
نخستین گزارش اشپیگل آنلاین که همچنان نگاهی مثبت به حضور گزینشی و محدود زنان در استادیوم آزادی تهران دارد، با این نتیجه‌گیری پایان می‌یابد: «امید به تغییر تا همین اواخر چندان بزرگ نبود. روزنامه‌های ایرانی از ده‌ها سال پیش همواره درباره تأملاتی درباره لغو ممنوعیت حضور زنان گزارش می‌دادند. اما وضعیت تغییری نکرده بود. همچنین هنگامی که در جریان جام جهانی روسیه زنان اجازه یافتند بازی ایران را در استادیوم روی پرده بزرگ ببینند، به نظر می‌رسید که این تنها یک استثناء برای اثرگذاری بر افکار عمومی باشد. اما از سه‌شنبه شب این هفته (۱۶ اکتبر) وضعیت به گونه دیگری است.»
نومیدی پس از امیدی واهی
نتیجه‌گیری نهایی اشپیگل آنلاین که اعتبارش دیری نپایید، نشان می‌دهد که تحلیلگران این نشریه و بطور کلی رسانه‌های غربی با رویدادهای ایران از جمله حضور گزینشی صد زن در استادیوم یکصدهزار نفری بسیار سطحی و هیجان‌زده برخورد می‌کنند. هنوز ۲۴ ساعت از انتشار این گزارش که می‌کوشید پایان جدایی جنسیتی میان زن و مرد را دست کم در استادیوم‌های ورزشی ایران اعلام کند نگذشته بود که دادستان کل جمهوری اسلامی ایران وارد صحنه شد و نشان داد که روحانیت شیعه حاضر به عقب‌نشینی از مواضع واپسمانده و عصرحجری خود نیست.
اشپیگل آنلاین در گزارش دیگری که لحنی کاملا متفاوت داشت، زیر عنوان «حضور زنان در مسابقه فوتبال، مشکل قوه قضائیه» بیانگر این بود که شوق وافری که گزارش اول برای پایان یافتن جدایی جنسیتی در ورزشگاه‌های ایران نشان داده بسیار شتابزده بوده است.
اشپیگل نوشت: «۲۴ ساعت پس از آن لحظه تاریخی در استادیوم آزادی تهران، دادستان کل روشن کرد که راه رسیدن به برابر حقوقی هواداران زن و مرد فوتبال هنوز بسیار طولانی است.»
اشپیگل آنلاین نوشت: «سه‌شنبه شب پس از سه دهه برای نخستین بار زنان اجازه یافتند یک بازی ملی را در استادیوم تماشا کنند. آنها به صورت آشکارا از سوی گروه کوچکی از هواداران مرد جدا شده، این لحظه تاریخی را همراه با پیروزی تیم خودشان جشن گرفتند. تعداد آنها صد نفر بود، آن هم گزینش شده به وسیله مسئولان. با اینهمه به نظر می‌رسید این یک پیروزی در مقابل ممنوعیت ورود زنان به استادیوم‌ها باشد که از سوی روحانیت محافظه‌کار برقرار شده است.»
اشپیگل آنلاین در ادامه این گزارش نوشته است: «روحانیت محافظه‌کار استدلال می‌کند که زنان باید از جوّ مردانه در استادیوم‌ها محفوظ بمانند.»
اما موضع‌گیری محمد جعفر منتظری دادستان کل جمهوری اسلامی، یک روز پس از مسابقه ایران و بولیوی، نشان می‌دهد که روحانیت متعصب شیعه دردهای درمان‌ناپذیر دیگری دارد.
اشپیگل آنلاین از منتظری نقل می‌کند: «حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی مسئله قوه قضائیه است. وقتی که یک زن به یک استادیوم برود و آنجا مردان ورزشکاری را ببیند که نیمه برهنه با هم مسابقه می‌دهند، موجب گناه می‌شود.»
اشپیگل می‌نویسد که دادستان کل جمهوری اسلامی افزوده است: «این برخلاف حقوق جمهوری اسلامی است که مسئولان ورزشی فضایی برای ایجاد گناه در جامعه ایجاد کنند. اگر این حرکت تکرار شود، قوه قضائیه برخورد خواهد کرد.»
*منبع: اشپیگل آنلاین، گزارش اول، گزارش دوم
*ترجمه و تنظیم: جواد طالعی
