نگاهی به تظاهرات اعتراضی در ایران؛ تداوم ایستادگی معترضان و فرار مقامات از مسئولیت

- از دی‌ماه گذشته به ویژه در ماه‌های اخیر تا کنون بیش از هزار تجمع صنفی دیگر برگزار شده است. یکی از مسائل قابل توجه در اعتراضات یک سال اخیر اینست که بسیاری از تجمعات اعتراضی با شعارهای ساختارشکنانه و علیه حکومت توسط کسانی انجام می‌شود که تا پیش از تظاهرات سراسری دی‌ماه 96 با وجود اعتراض و نارضایتی، سکوت می‌کرده‌اند.
- امروز کشاورزان و روستاییانی که بر خلاف نقش تعیین‌کننده‌شان در اقتصاد و همچنین امور محیط زیست، همواره در حاشیه بوده‌اند نیز توانسته‌اند جریان برجسته‌ای در اعتراضات اجتماعی ایجاد کنند. نخستین بار کشاورزان اصفهان بودند که با حضور در نماز جمعه پشت به تریبون امام جماعت نشستند و شعار دادند:‌ «رو به میهن، پشت به دشمن»!
- شعارهای تظاهرات‌کنندگان اما در طول یک‌سال گذشته همواره نشان داده است که این اعتراضات نتیجه‌ی ناگزیر روند آگاه شدن است: «دشمن ما همینجاست، بیخود میگن آمریکاست!» و «اصلاح‌طلب اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا!»
- درک «اتحاد» و داشتن «منافع مشترک» و لزوم «ایستادگی» از آگاهی‌های ارزشمند اعتراضات یک سال گذشته است.

شنبه ۱۵ دی ۱۳۹۷ برابر با ۰۵ ژانویه ۲۰۱۹


ایران بار دیگر در هفته‌های گذشته و در سالروز اعتراضات سراسری دی‌ماه ۹۶ شاهد اعتراضات گسترده‌ صنفی در شهرهای مختلف بود.

کارگران

از نیمه پاییز کارگران دو واحد تولیدی بزرگ کشور، مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه و گروه ملی فولاد اهواز در اعتراض به پرداخت نشدن به‌موقع حقوق و مزایا و همچنین وجود مافیای وابسته به حکومت در بخش مدیریت این دو مجتمع ده‌ها روز اعتراض کردند. این اعتراضات پس از مدتی به خیابان‌ها کشیده شد و به شکل تظاهرات هر روزه ادامه یافت.

در شرایطی که تلاش می‌شد تظاهرات کارگران این دو مجتمع با نمایش همراهی مسئولان و حضور و مذاکره آنها با کارگران خاموش شود، اما کارگران ایستادگی کرده و در نهایت نیز به آنها حمله شد و شماری آنها بازداشت شدند. در حال حاضر تعدادی از کارگران همچنان در بازداشت و ده‌ها کارگر در انتظار برگزاری دادگاه هستند.

هر چند اعتراضات کارگران این دو مجتمع صنعتی، صنفی به شمار می‌رود اما نکته‌ی مهم، اعتراض آنها به وجود مافیای حکومتی در مدیریت کارخانه‌هاست.

کارگران در شعارهای خود مسئولان نظام را مورد بازخواست قرار داده و حتی در مذاکراتی که مسئولان دولتی با نمایندگان کارگران هر دو مجتمع داشتند، آنها بدون ترس و بسیار شفاف به انتقاد از حکومت پرداخته و مافیای اقتصادی را جزیی از بدنه‌ی حکومت معرفی کردند که کار و زندگی کارگران را به بازی گرفته‌اند.

از سوی دیگر کفن‌پوش شدن کارگران و تأکید آنها بر نترسیدن و ایستادن تا پای جان برای رسیدن به مطالبات خود، این اعتراضات صنفی را از نمونه‌های پیشین خود متمایز می‌کند.

مالباختگان

در همین حال شهرهای دیگر ایران نیز شاهد اعتراضات مختلفی بود که با انتخاب شعارهای ساختارشکنانه نسبت به اعتراضات مشابه پیشین تندتر و با مواضعی مشخص‌تر برگزار می‌شوند. از جمله می‌توان به اعتراضات مالباختگان اشاره کرد که اگر تا چندی پیش در شعارهایشان از مقامات حکومتی می‌خواستند تا حق‌شان را به آنها بازگرداند، اکنون در شعارهایشان مسئولان حکومتی را افرادی می‌دانند که حق و مال مردم را می‌خورند و می‌خواهند که ریشه‌ی این ظلم از ایران کنده شود.

دانشجویان

همچنین دانشجویان به عنوان بخشی از جامعه که پس از اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در سال ۸۸ تقریباً خاموش بودند و حتی در اعتراضات سراسری دی‌ماه ۹۶ نیز مشارکت چشمگیری نداشتند، اکنون به دلایل مختلف دست به اعتراض می‌زنند. برای نمونه می‌توان به اعتراضات صنفی چند روزه در چند دانشگاه کشور نسبت به کیفیت بد غذای سلف سرویس و همچنین اعتراض به دریافت هزینه‌های مضاعف از دانشجویان و همراهی دانشجویان چند دانشگاه از جمله دانشگاه «علامه طباطبایی» با اعتراضات کارگران نیشکر هفت تپه و فولاد اهواز اشاره کرد.

حمایت دانشجویان علامه از کارگران هفت تپه – آبان ۹۷

اما فعال شدن پتانسیل دانشجویان بار دیگر پس از حادثه تلخ واژگونی اتوبوس دانشگاه علوم و تحقیقات تهران بیشتر نمایان شد و دانشجویان دو روز بطور گسترده‌ در این دانشگاه دست به اعتراض زده و با  تجمع و سخنرانی و سر دادن شعار علیه رؤسا و مسئولان دانشگاه خواستار پاسخگویی آنها شدند. این جنب و جوش دانشجویان به یک تجمع بزرگ یک روزه در مقابل دانشگاه تهران منجر شد.

آموزگاران و بازنشستگان

بازنشستگان و آموزگاران نیز به یکی از محورهای اصلی برگزاری تجمعات اعتراضی تبدیل شده‌اند. آموزگاران که اردیبهشت‌ماه گذشته یک تجمع بزرگ در تهران و دو نوبت اعتصاب دو روزه در مهرماه و آبان‌ماه ۹۷ انجام داده بودند، بار دیگر به طرح مطالبات خود در تجمعات اعتراضی پرداختند. هر چند در این میان ده‌ها آموزگار در شهرهای مختلف بازداشت شده‌اند اما آموزگاران همچنان با صدور بیانیه و حضور در تجمعات به اعتراضات خود ادامه می‌دهند.

قشرهای خاموش

از دی‌ماه گذشته به ویژه در ماه‌های اخیر تا کنون بیش از هزار تجمع صنفی دیگر برگزار شده است. یکی از مسائل قابل توجه در اعتراضات یک سال اخیر اینست که بسیاری از تجمعات اعتراضی با شعارهای ساختارشکنانه و علیه حکومت توسط کسانی انجام می‌شود که تا پیش از تظاهرات سراسری دی‌ماه ۹۶ با وجود اعتراض و نارضایتی، سکوت می‌کرده‌اند. از جمله بسیاری از کسانی که مبالغی را برای ساخت مسکن به تعاونی‌ها و شرکت‌های انبوه‌سازی داده‌اند بدون آنکه این شرکت‌ها تعهدات خود را انجام داده باشند. این زیاندیدگان نیز به شدت دارای ظرفیت اعتراضی هستند و سریع دست به کار برگزاری تجمع می‌شوند.

حضور چشمگیر کشاورزان و روستاییان

همه اینها نشان می‌دهد تظاهرات سراسری دی‌ماه ۹۶ با شعارهای مهم تاریخی و ساختارشکنانه، از بهمن‌ماه گذشته به صورت اعتراضات صنفی حیات خود را در زیر پوست جامعه حفظ کرده و به مسیر خود ادامه می‌دهد آنهم در حالی که هر روز و هر هفته مردم بیشتری را با مطالبات مختلف با خود همراه می‌کند. امروز کشاورزان و روستاییانی که بر خلاف نقش تعیین‌کننده‌شان در اقتصاد و همچنین امور محیط زیست، همواره در حاشیه بوده‌اند نیز توانسته‌اند جریان برجسته‌ای در اعتراضات اجتماعی ایجاد کنند. نخستین بار کشاورزان اصفهان بودند که با حضور در نماز جمعه پشت به تریبون امام جماعت نشستند و شعار دادند:‌ «رو به میهن، پشت به دشمن»! حضور کشاورزان در اعتراضات سراسری آنهم به دلیل آب و زمین، فصل تازه‌ای از جنبش‌های اجتماعی را علیه جمهوری اسلامی گشوده است.

نقش بازدارنده‌ی حامیان جمهوری اسلامی

دی‌ماه سال گذشته پس از شکل‌گیری اعتراضات سراسری در بیش از ۱۰۰ شهر ایران، مجموعه‌ای از تیم‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی نظام که غالباً وابسته به دولت روحانی بودند، چه در داخل کشور و چه در خارج کشور، با ایجاد موج  تحریف در شبکه‌های اجتماعی و حضور در برنامه برخی تلویزیون‌های موسوم به «فارسی‌زبان» تلاش کردند خیزش دی‌ماه ۹۶ را «بی‌ریشه»، «بی‌حاصل» و «گذرا» نشان دهند و حتی مردم معترض را که حق و حقوق خود را می‌خواهند دست نشاندگان اسرائیل و عربستان و آمریکا قلمداد کنند. شعارهای تظاهرات‌کنندگان اما در طول یک‌سال گذشته همواره نشان داده است که این اعتراضات نتیجه‌ی ناگزیر روند آگاه شدن است: «دشمن ما همینجاست، بیخود میگن آمریکاست!» و «اصلاح‌طلب اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا!»

نگرانی و ریزش مدافعان نظام

ادامه اعتراضات مردم  به ویژه در ماه‌های اخیر بیش از پیش به درگیری‌های درون حکومت و همچنین استعفا در بالا و ریزش در بدنه نظام دامن زده و به صف‌بندی‌های تازه منجر می‌شود. برخی از روزنامه‌نگاران، هنرمندان و حتی کارشناسانی که تا دیروز حامی نظام یا حتی بخشی از آن به شمار می‌رفتند، این روزها به عملکرد مسئولان انتقاد کرده و ابراز ناامیدی می‌کنند. موج «نخواستن نظام» و اینکه «باید» تغییراتی صورت گیرد، در حال گسترش و نفوذ در میان لایه‌های مختلف خود رژیم است.

زنان و حلقه‌های همبستگی و حمایت

حالا، در دی‎ماه ۹۷، سرعت تحولات سیاسی در ایران چنان شتاب گرفته که مردم بی‌ترس و واهمه در کوچه و خیابان علیه نظام فریاد می‌زنند. در این میان، زنان و مطالبات آنها به کانونی برای ابراز نارضایتی‌ و اعتراضات حقوقی و سیاسی تبدیل شده‌اند. نکته مهم دیگر در تظاهرات اعتراضی کشور، شکل گرفتن حلقه‌ها‌ی همبستگی بین صنوف و گروه‌های مختلف اجتماعی است. آنها از یکدیگر حمایت می‌کنند و به خاطر مطالبات یکدیگر دست به اعتراض می‌زنند. درک «اتحاد» و داشتن «منافع مشترک» و لزوم «ایستادگی» از آگاهی‌های ارزشمند اعتراضات یک سال گذشته است.

استعفا و فرار از پاسخگویی

اینهمه در حالیست که زمامداران جمهوری اسلامی برخلاف شعارهای پرطمطراق، نه توان پاسخگویی به مطالبات معترضان را دارند و نه یارای مقابله با مردم را. اینست که بسیاری از آنها نیز از یکسو بدون آنکه به نقش و مسئولیت خود اشاره‌ای بکنند مرتب به طرح و تکرار مشکلات و معضلات موجود می‌پردازند و از سوی دیگر تلاش می‌کنند تقصیر را به گردن یکدیگر یا «بیگانگان» بیندازند! در چنین شرایطی است که برخی از مقامات فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند؛ برخی از آنها به دنبال ممنوع‌الخروج کردن یکدیگرند؛ عده‌ای دیگر تا فرصت باقیست در حال خروج اموال و استقرار خانواده‌های خود در کشورهای دیگر هستند؛ عده‌ای استعفا می‌دهند و چهره‌ی منتقد به خود می‌گیرند و…

مجموعه‌ی این تصاویر واقعی است که برگزارکنندگان تجمعات صنفی و معترضان را سرانجام به این نتیجه می‌رساند که اگر خواهان رسیدن به مطالبات خود هستند، می‌بایست از این شرایط و این نظام عبور کنند وگرنه در جمهوری اسلامی، هیچکس هرگز به فکر آنها نبوده و نخواهد بود.
روشنک آسترکی

[کیهان لندن شماره ۱۹۳]

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۰ / معدل امتیاز: ۰

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=142186

مطالب مرتبطمطالب بیشتر از این نویسنده

یک دیدگاه

  1. پويا مهرفر

    گزارش خبرى بسیار حرفه اى و عالى بود.

    متاسفانه در بیشتر رسانه ها به دلیل وابستگى هاى جناحى و حزبى و یا وابستگى به دول و جریان هاى غیر و ضد ملى، خبر و گزارش از ماهیت خود خارج مى شود و نقش شکل دهى به ذهن خواننده را بعهده مى گیرد.

    از خانم روشنک استرکى براى این گزارش حرفه اى سپاسگزارم.

Comments are closed.