رئیس سازمان میراث فرهنگی می‌گوید در سال آینده به کاشفان اشیای تاریخی «حق کشف» پرداخت می‌کند! چنین تصمیمی به واسطه عدم رعایت استانداردهای کشف می‌تواند منجر به تخریب و دست‌درازی وسیع محوطه‌های تاریخی ایران و صدمه‌زدن به اشیای تاریخی شود.
علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرد که این سازمان سال آینده به یابندگان آثار تاریخی «حق کشف» پرداخت می‌کند.
این حق کشف تحت عنوان «حمایت از تشویق کاشفان آثار منقول با ارزش تاریخی» در لایحه بودجه سال ۹۷ پیش‌بینی شده که در صورت تایید از سوی نمایندگان مجلس در بودجه سال آینده خواهد آمد.
آنگونه که رئیس سازمان میراث فرهنگی توضیح داده، آنان حق کشف آثار تاریخی را به منظور «کاهش قاچاق» و «خروج آثار تاریخی از ایران» در نظر گرفته‌اند.
با این وجود، برخی کارشناسان میراث فرهنگی پرداخت حق کشف را منجر به تشویق کاشفان غیرمتخصص می‌دانند که با روش‌های غیراصولی و فاقد استاندارد، سایت‌ها و و محوطه‌های تاریخی ایران را مورد تاخت و تاز قرار می‌دهند. در چنین شرایطی، نه تنها جای جای سایت‌های تاریخی ایران از تخریب مصون نخواهد ماند که آثار به دست آمده نیز دستخوش تخریب و آسیب خواهند شد.
یک کارشناس یگان حفاظت میراث فرهنگی که نام وی محفوظ مانده، به وبسایت «چمدان» درباره تاثیر «حق کشف» بر حفاران غیرمجاز گفته که «حفار غیرمجاز دنبال حق کشف نیست. حفار غیرمجاز اثری که پیدا می‌کند را به قیمت بسیار بالاتر از حق کشف، می‌فروشد.»
وی اضافه کرده «اما پرداخت حق کشف باعث می‌شود که فضا برای حفاران غیرمجاز ناامن شود و افراد، شرکا، مطلعین یا حتی رهگذرها نسبت به حفاری‌های غیرمجاز حساس باشند.»
این کارشناس سابق یگان حفاظت میراث فرهنگی پرداخت «حق کشف» را افزایش حساسیت نیروهای یگان حفاظت دانسته و همچنین گفته که «در یگان حفاظت همواره شاهد بودیم که افرادی مراجعه می‌کردند و اطلاعاتی داشتند اما در برابر اطلاعات خواسته‌هایی هم داشتند که چه چیزی به آنها خواهد رسید. هر چند همیشه دوستداران میراث در همکاری با یگان هستند اما گاهی چنین موردهایی وجود داشت که پرداخت حق کشف می‌تواند انگیزه‌ای باشد که اطلاعات را در اختیار قرار دهند.»
