منابع داخلی میگویند دفتر ثبت آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی اسناد و نقشههای بازنگری حریم امن بناهای تاریخی را ارائه نمیکند. در رابطه با آب رفتن حریم بناها و محوطههای تاریخی چون کاخ گلستان و تخت جمشید، سازمان میراث فرهنگی راه حل را در عدم ارائه اسناد «حریمخواری» دیده است.
آنگونه که رسانههای داخلی مینویسند دفتر ثبت آثار تاریخی در سازمان میراث فرهنگی از ارائه نقشههای بازنگری حریم امن آثار تاریخی، به دفتر حفظ و احیای بافتها، بناها و محوطههای تاریخی امتناع میورزد.
بر مبنای این گزارش، این دفتر حتی حاضر نیست نقشه حریمهای بازنگری شده را در اختیار تهیهکنندگان قبلی حریم این آثار قرار دهد تا موضوع کاهش وسعت آنها به بیرون درز پیدا نکند!
دزدی حریم محوطههای تاریخی در درون سازمان میراث فرهنگی با استفاده از روشهای قانونی انجام میشود، آنهم در شرایطی که تجاوز به حریم امن بناها و محوطههای تاریخی بدون نظارت این سازمان در مجموعه تاریخی تخت جمشید، کاخ گلستان و نقش جهان اصفهان به راحتی صورت گرفته است.
عدم ارائه اسناد بازنگریها این احتمال را تقویت میکند که دفتر ثبت آثار تاریخی به دلیل دستکاری شدن برخی از حریمها در طرح بازنگری، کوچک و حتی خارج کردن برخی آثار تاریخی و انجام ساختوسازها و فعالیتهای اکتشافی و صنعتی تصمیم به این کار گرفته است.
سامان توفیق مدیر پروژه غار-دژ اسپهبد خورشید که برای دریافت نقشههای بازنگری شده حریم این اثر ثبت ملی شده به دفتر ثبت آثار تاریخی مراجعه کرده، به وبسایت «صدای میراث» گفته است که «مسئولین و کارکنان این دفتر از در اختیار قرار دادن نقشه بازنگری شده حریم غار-دژ اسپهبد خورشید برای اطلاع از تغییرات ایجاد شده در بازنگری نقشه اولیه خودداری کردهاند.»
توفیق که نقشه حریم غار اسپهبد خورشید را تهیه کرده، حتی گفته که مسئولان میراث فرهنگی استان مازندران هنگام بازنگری نقشه تعیین حریم این غار یکبار هم از وی نظرخواهی نکردند.
از قرار معلوم دفتر ثبت آثار تاریخی از سال ۹۲ تا کنون بجز در مواردی اندک، نقشههای بازنگریشده حریم محوطههای تاریخی را در اختیار غیر قرار نداده. حتی گفته میشود کارکنان این دفتر نه تنها به مراجعهکنندگان پاسخ نمیدهند، بلکه اسناد را از تدوینکنندگان قبلی نقشه حریم آثار هم پنهان میکنند تا نتوانند نسبت به تغییرات انجام شده یا در صورت دستکاری شدن نقشه حریم آثار تاریخی اعتراض کنند و در جریان اتفاقاتی که در ماجرای بازنگری حریم آثار تاریخی افتاده است قرار بگیرند.
در گزارش «صدای میراث» به خارج کردن یکی از دو سردر تاریخی شهر کرمان اشاره شده: «روبروی موزه صنعتی شهر کرمان دو سردر تاریخی در کنار یکدیگر قرار داشت که سازمان میراثفرهنگی بر حفظ هر دو سردر اصرار داشت، اما در نقشه بازنگری شده یکی از سردرهای تاریخی از حریم اثر خارج میشود و آن دیگری باقی میماند. در حالی که هر دو اثر کنار یکدیگر قرار داشتند و باید هر دو حفظ میشدند!»
همچنین ۶۰ درصد باغ فردوس شهر تهران (موزه سینما) که به ثبت آثار ملی ایران در آمده، از حریم امن خارج شده و با گرانی سرسامآور زمینهای مناطق شمالی پایتخت، مشخص نیست چه سود کلانی عاید سازمان میراث فرهنگی کرده.
اما در مورد نقشه حریم اسپهبد خورشید موضوع جالبتر این است: سامان توفیق باستانشناس و مدیر پروژه غار-دژ اسپهبد خورشید که اکنون شاکی عدم ارائه اسناد تغییرات این محوطه تاریخی شده، هنگام تعیین نقشه حریم این اثر ثبت ملی شده، معادن متعددی را از حریم این اثر خارج کرده!
آنگونه که توفیق گفته، به دلیل عدم ارائه این اسناد، معادن قرار گرفته در محوطه اسپهبد خورشید تعطیل شدهاند. مشخص نیست این باستانشناس و مدیر پروژه اسپهبد خورشید، نگران تجاوز به حریم آثار باستانی است یا نگران توقف فعالیت معادن سودآور!
سه معدن، این اثر مهم باستانی شمال ایران را محاصره کردهاند که پیش از توقف کار، یکی از آنها درست بالای سر غار-دژ اسپهبد خورشید در حال تراشیدن کوه و گودبرداری به سمت اثر برای ورود به مغارهها و پناهگاههای دستکند آن است و خطر ریزش و نابودی سازههای معماری داخل غار-دژ را تشدید کرده است.