احمد رأفت – سازمان خواربار و کشاورزی یا فائو، نهاد وابسته به سازمان ملل متحد که مقرّ آن در پایتخت ایتالیا قرار دارد، ایران را در فهرست کشورهایی قرار داده که امنیت غذایی آنها به خطر افتاده است. این نهاد کشورهای جهان را در رابطه با امنیت غذایی به سه گروه تقسیم میکند: کشورهایی که از امنیت غذایی برخوردارند؛ کشورهایی که امنیت غذایی آنها مورد تهدید قرار گرفته؛ و کشورهایی که از امنیت غذایی برخوردار نیستند. ایران از نظر کارشناسان فائو در فهرست کشورهایی قرار گرفته که امنیت غذایی شهروندانش مورد تهدید قرار دارد.
دلیل تغییر وضعیت امنیت غذایی در ایران به دو عامل بستگی دارد: سیل اخیر که در بیش از ۱۵ استان زمینهای کشاورزی و مراتع را زیر آب برد، و حمله ملخهای صحرایی به ۶ استان جنوبی کشور. سیل اخیر بر مبنای آماری که از سوی جهاد کشاورزی اعلام شده است ۱۳ هزار میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی وارد کرده است. البته کارشناسان فائو میافزایند که ۱۳ هزار میلیارد تومان خسارتهای زیربنایی مانند ماشینآلات کشاورزی و یا انبارها و همچنین راههای ارتباطی برای ارسال محصولات کشاورزی به مصرفکنندگان را شامل نمیشود.
سیل
سیل اخیر برداشت تابستانی را در بیش از ۱۵ استان از بین برده است. در این رابطه میتوان به عنوان مثال به از بین رفتن یک میلیون و دویست هزار تن گندم اشاره کرد. برنج بسیاری از شالیزارها نیز بر مبنای آماری که سازمان جهانی خواربار و کشاورزی در دست دارد، از بین رفته است. با توجه به این خسارتها، در تابستان پیش رو اگر دولت نتواند مواد غذایی را از خارج وارد کند، امنیت غذایی مردم به خطر خواهد افتاد. اگرچه تحریمهای آمریکا محصولات غذایی و فرآورده های کشاورزی را در بر نمیگیرد، با کاهش صادرات نفت به نیم میلیون بشکه در روز، با توجه به اینکه بودجه سال جاری بر مبنای صدور روزانه یک میلیون و ۵۰۰هزار بشکه و بر اساس دلار ۵۷۰۰ تومانی تهیه شده است، بعید به نظر میرسد که دولت حسن روحانی بتواند نیازمندیهایی غذایی کشور را با واردات تامین کند.
هجوم ملخها
بعد از سیل نوبت به ملخها رسید که محصولات کشاورزی ایران را درو کنند. فائو چند هفته پیش به برخی از کشورها، از جمله پادشاهی سعودی، یمن و ایران در رابطه با هجوم ملخهای صحرایی هشدار داده بود. افزایش بارندگیهای شدید در برخی کشورهای آفریقایی چون سودان و اریتره دلیل اصلی مهاجرت ملخهایی شد که در هفتههای گذشته کشورهای خلیج فارس را مورد حمله قرار دادند. ملخهای صحرایی در یک روز می توانند مسافتی برابر با هزار کیلومتر را طی کنند. در حال حاضر این ملخ ها در شش استانی جنوبی ایران (بوشهر، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و کرمان) محصولات ۲۰۰ هزار هکتار زمین زیر کشت را از بین بردهاند. در این ۶ استان ۲۰ درصد از محصولات کشاورزی تولید میشود و ۲۱ درصد از مراتع کشور نیز در این مناطق هستند. این حمله ملخهای صحرایی به زمینهای زیر کشت در ایران کم سابقه است. بزرگترین حمله ملخها به سال ۱۳۴۰ خورشیدی باز میگردد که باعث از بین رفتن محصولات کشاورزی دو و نیم میلیون هکتار زمین شد. در صورتی که اقدامات فوری برای مبارزه با وضعیت کنونی انجام نگیرد، این ملخها میتوانند به استانهای مرکزی و شمالی ایران نیز هجوم بیاورند و فاجعه سال ۱۳۴۰ تکرار شود.
مبارزه با ملخهای صحرایی، به گفته کارشناسان سازمان جهانی خواربار و کشاورزی، علاوه بر تجهیزات و نیروی انسانی متخصص، نیازمند همکاری نزدیک کشورهایی است که مورد هجوم قرار گرفتهاند. در سودان و اریتره، نهادهای بینالمللی با همکاری این دو کشور توانستند، خسارات را به حداقل برسانند. همکاریای که بنا بر آنچه کارشناسان فائو میگویند در منطقه خلیج فارس دیده نمیشود. جمهوری اسلامی و پادشاهی سعودی در زمینه مقابله با تهاجم ملخهای صحرایی حاضر به همکاری نیستند. جمهوری اسلامی نه تنها حاضر به همکاری با پادشاهی سعودی برای مقابله با هجوم ملخهای صحرایی نیست، بلکه این کشور را متهم به استفاده از ملخهای صحرایی برای ضربه زدن به کشاورزی ایران میکند! محمدرضا درگاهی مدیر سازمان حفظ نباتات در شکایتی که به فائو تسلیم کرده است پادشاهی سعودی را متهم میسازد که بطور عمدی در مبارزه با هجوم ملخهای صحرایی قصور کرده تا آنها از این کشور راهی استانهای جنوبی کشور بشوند.
یک کارشناس سازمان جهانی خواربار و کشاورزی در گفتگو با کیهان لندن این ادعا را «پوچ و بیپایه» میخواند و میافزاید «پادشاهی سعودی خود قربانی این ملخهاست؛ علاوه بر اینکه ادعای استفاده ابزاری از ملخ به عنوان نوعی اسلحه قابل تصور نیست!» البته همین کارشناس به تمسخر میافزاید «از ملخهای صحرایی با توجه به ظرفیت تخریبی آنها میتوان به عنوان یک سلاح کشتار جمعی نام برد!»
در گذشته تلاشهایی برای استفاده از حشرات به عنوان اسلحه صورت گرفته است. در جریان جنگ دوم جهانی، دانشمندان آلمانی تلاش کردند با استفاده از پشه سربازان نیروهای متفقین را به حصبه مبتلا کنند. قبل از آن در زمان جنگ برای کنترل منطقه منچوری، نیروهای ژاپنی نیز تلاش کردند با استفاده از میلیونها شپش چینیها را شکست دهند. موارد دیگری هم در کتاب های تاریخ دیده میشود، ولی گویا هرگز موفقیتآمیز نبودند. حالا جمهوری اسلامی به جای مقابله با هجوم ملخها به روستاها و مزارع ایران به عنوان یک «آفت نباتی» ترجیح میدهد این را نیز به «دشمن» نسبت دهد.
در اساطیر دینی اگر چنین بلاهایی بر سر قومی می آمد، آنان را به هزار صفت منفی و نکبت مفتخر می کردند. حالا ایرانیان دین پرور هیچ به روی خود نمی آورند که به هزار بلا مبتلا شده اند و هنوز فکر می کنند صدقه راه فرار آنهاست. من بی دین خوب می دانم که همه این مصایب ناشی از سیطره جهل و وهم است. اگر سایه دین بر سر این ملت نبود مثل آدم این مسایل را پیش بینی کرده برایش راه حل داشتند.
آیا شکار با برنامه ملخ ها و تبدیل آن ها به خوراک مرغ و ماهى ممکن نیست؟
وقتی اسلامگرایان جنایتکار و بسیار غارتگر حاکم بر ایران تمام منابع کشورمان را که باید برای تکامل جامعه و حفظ و نگهداری محیط زیست و غیره شود، غارت میکنند نتیجه اش این بحرانها و ویرانی در تمامی سطوح و ابعاد جامعه میشود که شاهدش هستیم. نتیجه چپاول های این اهریمنان بوجود آمده از ۱۴۰۰ سال تعفن و تاریکی فقر بسیار گسترده مادی و ذهنی،نابودی گسترده محیط زیست، ویرانی گسترده ایران بوده است. وقتی سرزمینی با غارت های بسیار بیرحمانه و گسترده آسیب های شدید دید با بحرانها براحتی از پا در میاید.