رئیس مرکز سرمایهگذاری اتاق بازرگانی تهران میگوید «اینستکس بدون همکاری بانکهای اروپایی کارکرد خاصی ندارد و بانکهای اروپایی حاضر به همکاری با آن نیستند.»
فریال مستوفی رئیس مرکز سرمایهگذاری اتاق بازرگانی تهران درباره کانال مالی اروپا معروف به اینستکس گفته است که «اینستکس در اروپا تشکیل شد و حسابی هم در یک بانک فرانسوی باز شد و متقابلاً در ایران نیز شرکت متناظر آن ثبت شد ولی مسئله اصلی آنجاست که تا زمانی که یک بانک یا مؤسسه مالی، حاضر به همکاری با اینستکس نشود، عملاً از اینستکس نمیتوان انتظار کارکرد خاصی را داشت.»
رئیس مرکز سرمایهگذاری اتاق بازرگانی تهران از عدم همکاری بانکهای اروپایی برای تجارت با ایران خبر داده و گفته است: «ساز و کار معامله ایران و اروپا به این شکل است که هرگونه معامله، نیازمند همکاری یک بانک است که بتواند نقل و انتقال مالی برای هرگونه تجارت را انجام دهد و اینستکس به خودی خود نمیتواند بدون همکاری یک بانک اروپایی، نقل و انتقالات پولی و بانکی را برای معاملات انجام دهد.»
او افزوده است که به دلیل تحریمها «هیچ بانکی حاضر نشده پای کار معامله با ایران بیاید ولی از سوی دیگر بر اساس اطلاعاتی که به ما رسیده، تلاشها و رایزنی اروپاییها برای متقاعد کردن یک بانک یا مؤسسه مالی به منظور همکاری با اینستکس ادامه دارد.»
فریال مستوفی تأکید کرده اینستکس فعلاً قرار است تنها برای انتقال غذا و دارو و اقلام بشردوستانه به ایران به کار گرفته شود و با وجود اینکه آمریکاییها اعلام کردهاند که غذا، دارو و اقلام بشردوستانه در لیست تحریمها قرار ندارند ولی «با اینهمه هیچ بانکی در اروپا حاضر نمیشود حتی برای این انتقال این اقلام بشردوستانه، نقل و انتقالات مالی با ایران وارد همکاری با اینستکس و این کانال ارتباطی شود.»
گفتنی است اینستکس در پی خوشبینی مقامات جمهوری اسلامی و وعدههای برخی مقامات اروپایی قرار بود این اجازه را بدهد تا بدون انجام مراودات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا تجارت میان ایران و قاره سبز امکانپذیر شود، یعنی یک شرکت ایرانی در ازای صادرات کالا، عمدتا نفت، به اروپا، اعتباری به دست آورد که با استفاده از این اعتبار، خود او یا یک واردکننده ایرانی دیگر بتواند از آن برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده کند بدون اینکه پولی بین طرفین مبادله شود.
با این وجود با گذشت ماهها از ادعای راهاندازی این ساز و کار از سوی دولت روحانی هنوز خبری نیست و تجار و بانکهای اروپایی حاضر نیستند با وجود تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، ریسک معاملات مالی و تجاری با ایران را بپذیرند.